Apandisit, kalın bağırsağın başlangıç noktasında yer alan küçük tüp şeklindeki bir yapının iltihaplanması ile ortaya çıkar. Apandisit ağrısı genellikle belirgin bir şekilde karın sağ alt kısmında başlar ve zamanla şiddetli hale gelebilir. Aynı zamanda iştahsızlık, bulantı, kusma, ateş gibi belirtiler de eşlik edebilir.
Apandisit Nedir?
Apandisit, karın bölgesinin sağ alt bölgesinde yer alan ve sindirim sisteminde yer alan organın iltihaplanmasıdır. Bu durum bağırsaklardaki tıkanıklık, dışkı kalıntısı veya enfeksiyon gibi nedenlerle gelişebilir. Apandisit, acil müdahale gerektiren cerrahi bir hastalık olarak kabul edilir. Tedavi edilmediği takdirde ise apandisit patlayabilir ve karın zarının iltihaplanmasına yol açabilir.
Apandisit Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Apandisit iltihabı, apandisitin iç kısmının tıkanması ve boğulması sonucunda meydana gelebilir. Organ içindeki basınç arttıkça beslenme bozulur ve bu süreçte iltihaplanma gelişebilir.
Apandisit ağrısı belirtileri:
-
Sağ alt karın bölgesinde ağrı
-
Karın etrafında hassasiyet ve şişkinlik
-
Ateş
-
Bulantı
-
Yorgunluk
-
İshal ya da kabızlık
-
Gündelik hareketlerde karın sağ bölgesine bıçak saplanmış hissi veren ağrı
Apandisit Neden Olur?
Apandisit ağrısı, apandisit kanalının tıkanması ve buna bağlı gelişen enfeksiyon sonucu oluşabilir. Bu sürece neden olan durumlar:
Dışkı Tıkanması (Fekalit)
Apandisin içini dolduran küçük dışkı parçaları, kanalın tıkanmasına neden olabilir. Bu durumda içerideki bakteriler çoğalır ve iltihap gelişir.
Lenf Dokusunun Şişmesi
Bağışıklık sisteminin bir parçası olan lenf dokusu, viral enfeksiyonlar sonrası büyüme gösterebilir. Apandisin girişindeki dokuların şişmesi, kanalı daraltarak tıkanıklığa neden olabilir. Lenf dokusunun şişmesi çocuklarda sık görülen nedenler arasındadır.
Virüs Kaynaklı Enfeksiyonlar
Soğuk algınlığı, üst solunum yolu enfeksiyonları gibi viral hastalıklar, vücudun genel bağışıklık sistemini etkileyerek apandisit ağrısına neden olabilir.
Bakteriyel Enfeksiyonlar
Apandisitin içindeki bakteri dengesinin bozulması ya da dış kaynaklı bakterilerin çoğalması, doğrudan iltihaplanma sürecini başlatabilir. Bu durum ilerlediğinde apandisit ağrısı şiddetlenir ve komplikasyon riski artar.
Tümörler veya Kitleler
Apandisit veya çevresindeki dokularda oluşan iyi huylu veya kötü huylu kitleler, apandis kanalını tıkayarak iltihap oluşumuna neden olabilir.
Apandisitin Şişmesi ve İltihaplanması
Tıkanma sonrası içeride biriken sıvı ve bakteriler, apandisin duvarında şişmeye ve iltihaba yol açar. Bu durum, sinir uçlarını uyararak karakteristik apandisit ağrısını oluşturur.
Çocuklarda Apandisit Ağrısının Sebepleri Nelerdir?
Çocuklarda apandisit ağrısına dışkı birikmesi, lenf nodları veya yabancı cisimler neden olabilir. Bu durum apandisin iç basıncını artırarak iltihaplanmasına ve sonrasında patlamasına sebep olabilir. Aynı zamanda enfeksiyonlar, inflamasyonlar ve genetik faktörler de apandisit gelişmesine yol açabilen etkenler arasında yer almaktadır.
Hamilelikte Apandisit Ağrısı Nasıl Anlaşılır?
Hamilelikte apandisit, hem anne hem de bebek için risk oluşturabilecek ciddi bir durumdur. Ancak gebelikte vücuttaki anatomik değişiklikler nedeniyle apandisit tanısı gecikebilir ya da ağrının yeri farklı hissedilebilir. Bu nedenle gebelerde apandisit belirtilerini iyi tanımak büyük önem taşır.
Ağrının Yeri Değişebilir
Normalde apandisit ağrısı karın sağ alt bölgesinde hissedilirken, gebeliğin ilerleyen aylarında büyüyen rahim nedeniyle apandis yukarı doğru yer değiştirebilir. Bu nedenle ağrı, gebeliğin haftasına göre karın ortasında, sağ üst kadranda veya kaburga altında hissedilebilir.
Karın Ağrısına Eşlik Eden Diğer Belirtiler
-
İştahsızlık ve bulantı
-
Ateş
-
Gaz problemi
-
Karında sertleşme veya bastırıldığında ağrının artması
Bu belirtiler, hamilelikte sık görülen şikayetlerle karışabilir. Bu da apandisit tanısının gecikmesine neden olabilir.
Hareketle Artan Şiddetli Ağrı
Apandisit ağrısı tipik olarak sabit kalmaz; yürürken, öksürürken ya da pozisyon değiştirirken şiddetlenir. Ani başlayan ve zamanla şiddetlenen lokalize bir karın ağrısı varsa, dikkatli değerlendirme gerekir.
Apandisit Ağrısı Nasıl Başlar ve Seyreder?
Apandisit ağrısı aniden başlar ve ilk saatlerde fark edilmesi zor olabilir. Çoğu kişi başlangıçta karın bölgesinde belirsiz bir rahatsızlık hissetmeye başlar. Bu ağrı göbek çevresinde başlar, zamanla daha belirgin hale gelir ve birkaç saat içinde karnın sağ alt kısmına doğru yer değiştirebilir.
Ağrı başlangıçta hafif bir sızı şeklinde olabilir ancak saatler ilerledikçe giderek şiddetlenir. Yürürken, öksürürken ya da ani hareketlerde ağrının artması da tipiktir. Pek çok hasta ağrının gittikçe yayıldığını ve günlük hareketlerini kısıtladığını ifade edebilir.
Bazı kişilerde ağrıya mide bulantısı, kusma, iştahsızlık ve hafif ateş gibi belirtiler eşlik edebilir. Apandisin iltihaplanması ilerledikçe bu belirtiler de şiddetlenebilir. Ağrının tipik yerleşimi sağ alt karın bölgesi olsa da, hamilelik gibi bazı özel durumlarda ağrı daha farklı yerlerde de hissedilebilir.
Apandisit Nasıl Tedavi Edilir?
Apandisit tedavisi cerrahi müdahale gerektirir. Bu ameliyat apandisin çıkarılması ile gerçekleştirilir. Apendektomi, açık veya laparoskopik olarak yapılabilir. Günümüzde 5-10 mm'lik kesilerle laparoskopik ameliyatlar tercih edilmektedir, hastaların iyileşme sürecini hızlandırarak normal hayata dönüşlerini kolaylaştırır.
Apandisit acil bir durum olduğundan hızlı müdahale gerektirir ve genellikle açık ameliyatlar tercih edilir. Ancak kapalı yöntem daha uygun olabilir. Nadiren, apandisit ameliyat olmadan iyileşebilir ya da antibiyotik tedavisiyle kontrol altına alınabilir. Ancak iltihap yayılması söz konusuysa ameliyat gerekebilir.
Apandisit Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Apandisit ameliyatı, genellikle apandisitin iltihaplanması durumunda yapılan bir cerrahi müdahaledir. Ameliyat laparoskopik cerrahi yöntemleriyle gerçekleştirilir. Laparoskopik apandisit ameliyatında, karın bölgesine küçük kesiler açılarak kameralar ve cerrahi aletler kullanılarak işlem gerçekleştirilir. Ameliyat sırasında apandisin çıkarılması ve çevresindeki iltihaplı dokuların temizlenmesi hedeflenir.
Ameliyat öncesinde hastanın genel anestezi alması gerekmektedir. Ameliyat sonrasında ise hastanın birkaç gün hastanede kalması ve iyileşme sürecini tamamlaması önemlidir.
Sık Sorulan Sorular
Apandisit ağrısı karnın sağ tarafında mı sol tarafında mı olur?
Apandisit ağrısı genellikle karın bölgesinin sağ alt tarafında hissedilir. Başlangıçta göbek çevresinde başlayabilir, ancak tipik olarak sağ alt karına yerleşir. Sol tarafta hissedilen ağrılar genellikle apandisit kaynaklı değildir ve farklı bir durumu işaret edebilir.
Apandisit ağrısı kendiliğinden geçer mi?
Apandisit ağrısı kendiliğinden geçmez. Aksine zamanla artar ve iltihap ilerledikçe komplikasyon riski doğabilir.
Apandisit ağrısı kaç saat sürer?
Apandisit ağrısı, birkaç saat içinde şiddetlenerek devam eder. 24 saat içinde apandis patlayabilir; bu nedenle ağrı başladıktan sonra kısa sürede doktora başvurmak önemlidir.
Çocuklarda apandisit nasıl anlaşılır?
Çocuklarda apandisit, karın ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma ve ateşle kendini gösterebilir. Ağrı tipik olarak karın bölgesinde ortaya çıkar ve ardından sağ alt kısma doğru yayılır. Küçük çocuklar ağrıyı tarif edemeyebilir. Bu nedenle huzursuzluk, hareketten kaçınma ve karnına dokunulmasına tepki verme gibi davranışlara dikkat edilmelidir.