Cilt kuruluğu ve kaşıntı, pek çok farklı nedenden kaynaklanabilir. Bu durumun en yaygın sebeplerinden biri cildin nem dengesinin bozulmasıdır. Özellikle kış aylarında soğuk hava ve iç mekanlardaki ısıtma sistemleri cildin kurumasına neden olabilir.
Alerjik reaksiyonlar da cilt kuruluğu ve kaşıntıya yol açabilen bir faktördür. Kimyasal maddelere, parfümlere veya bazı gıdalara karşı hassasiyeti olan kişilerde bu tür belirtiler sıkça görülebilir. Ancak cilt kuruluğu ve kaşıntının altında yatan daha ciddi sağlık sorunları da olabilir, bu yüzden uzman bir doktora danışmak her zaman önemlidir.
Cilt Kuruluğu Neden Olur?
Cilt kuruluğu, cildin nem ve yağ dengesinin bozulmasıyla ilişkilendirilen bir durumdur. Cildin pul pul dökülmesine, gerilmesine ve zamanla çatlamasına yol açabilir. Cilt kuruluğunun yaygın nedenleri:
-
Soğuk hava ve düşük nem: Özellikle kış aylarında cilt daha kolay kurur.
-
Sık ve sıcak duş alma: Uzun süreli sıcak su teması cildin doğal yağ tabakasını bozarak kuruluğa sebep olur.
-
Yetersiz su tüketimi: Vücudun nem ihtiyacı karşılanmadığında cilt olumsuz etkilenir.
-
Yanlış ürün kullanımı: Alkol içeren tonikler, sabunlar ya da parfümlü cilt ürünleri cildi tahriş edebilir.
-
Hassas cilt tipleri: Hassas ve ince yapılı ciltler kuruluğa daha yatkındır.
Ciltte Kaşıntı Neden Olur?
Cilt kaşıntısı, birçok insanın karşılaştığı rahatsız edici bir durumdur. Kaşıntı, cildin kuruluğundan alerjilere kadar pek çok farklı nedenden kaynaklanabilir. Bu durumla başa çıkmak için nemlendirici kremler kullanmak, alerjenlerden korunmak ve doğru cilt bakımını uygulamak önemli. Cilt kaşıntısı nedenleri:
Alerjik Reaksiyonlar
-
Polen, toz, hayvan tüyü gibi çevresel alerjenler
-
Yiyecekler: Çilek, muz, kivi, çerezler, kabuklu deniz ürünleri gibi gıda alerjenleri
-
Deterjan, parfüm, giysi boyaları gibi temas alerjenleri
Cilt Hastalıkları
-
Egzama (atopik dermatit): Kızarıklık, pullanma ve yoğun kaşıntı ile seyreder.
-
Kontakt dermatit: Alerjen ya da tahriş edici madde ile temas sonrası ortaya çıkar.
-
Sedef hastalığı: Deride kalın, kabuklu plaklarla birlikte kaşıntı görülür.
İçsel (Sistemik) Nedenler
-
Tiroit hastalıkları
-
Karaciğer ya da böbrek bozuklukları
-
Diyabet
-
Demir eksikliği anemisi
Psikolojik Etkenler
-
Stres ve anksiyete ciltte kaşıntı hissini tetikleyebilir.
Alerji mi, Başka Bir Sorun mu? Nasıl Anlaşılır?
Ciltteki kaşıntı ve kuruluk, alerjik bir reaksiyon ile karıştırılabilir. Alerjik reaksiyonlarda, ani başlayan kaşıntı, kızarıklık, kabarıklık ve döküntüler görülür. Örneğin, bir kişi yeni bir kozmetik ürüne alerji geliştirebilir. Bu durumda cildinde bazı belirtiler gözlemleyebilir.
Egzama ve dermatit gibi durumlarda şikayetler daha kronik bir seyir izler ve zamanla şiddetlenme eğilimindedir. Örneğin, stres altında olan bir bireyde egzama belirtileri artabilir ve cilt kuruluğu daha belirgin hale gelebilir.
Eğer kaşıntı vücudun büyük bir kısmına yayılıyorsa ve özellikle geceleyin artıyorsa, altta yatan sistemik bir rahatsızlık olabilir. Böbrek sorunları, tiroit problemleri veya cilt hastalıkları gibi farklı sağlık sorunları da kaşıntıya neden olabilir.
Belirtilerden herhangi biri sizde mevcutsa, bir dermatoloji uzmanına başvurabilirsiniz. Uzmanlar doğru teşhisi koymak için detaylı bir fiziksel muayene yapacak ve gerektiğinde ilave testler isteyeceklerdir.
Tanı ve Tedavi Süreci
Cilt kuruluğu ve kaşıntının nedenini saptamak için dermatolojik muayene yapılır. Gerekli durumlarda ise alerji testleri, kan tahlilleri ve biyopsi gibi tanı yöntemleri uygulanabilir.
Nemlendirici kremler ve losyonlar cilt sağlığını korumak ve nem dengesini sağlamak için kullanılır. Cilt kuruluğu, pullanma ve tahrişi önlemek amacıyla düzenli olarak kullanılabilirler.
Kış aylarında cildin kurumasını engellemek ve cildi beslemek için nemlendiriciler tercih edilmelidir. Güneşe maruz kalma sonrasında da cilde nem kazandırmak için nemlendiriciler kullanılabilir.
Alerjiye bağlı durumlarda antihistaminik ilaçlar kaşıntı, kızarıklık gibi belirtileri azaltmak için kullanılır. Bu ilaçlar alerjik reaksiyonların etkilerini hafifletmeye yardımcı olur. Alerjik bünyesi olan kişilerin bu tür ilaçları kullanarak semptomları kontrol altına almaları önemlidir.
Egzama ve dermatit gibi hastalıklarda ise cilt iltihaplanmalarını azaltmak ve kaşıntıyı gidermek için reçete edilen kremler kullanılır. Bu tür kremlerin uzun süreli kullanımının yan etkileri olabileceğinden, yalnızca doktor önerisiyle ve belirli bir süre için kullanılmaları gerekir.
Ciltteki kuruluk ve kaşıntı genellikle basit gibi görünse de, altta yatan önemli sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Bu durum alerjik bir tepki mi yoksa farklı bir hastalık mı anlaşılması sadece dermatolog tarafından yapılacak bir değerlendirme sonucunda mümkündür.
Sık Sorulan Sorular
Cilt kuruluğu sadece mevsim geçişlerinde mi olur?
Hayır. Cilt kuruluğu mevsim geçişlerinde artsa da; yetersiz su tüketimi, uzun süreli sıcak duş, alkol içerikli kozmetik ürünler ya da bazı sağlık problemleri nedeniyle yılın her döneminde görülebilir.
Sürekli kaşınan bir cilt her zaman alerji belirtisi midir?
Her kaşıntı alerjiye bağlı değildir. Egzama, sedef hastalığı, tiroit bozuklukları ya da stres gibi birçok farklı neden ciltte kaşıntıya yol açabilir.
Cilt kuruluğu ve kaşıntı için evde neler yapabilirim?
Cildi nemlendiren ve tahriş etmeyen ürünler kullanmak, sıcak su yerine ılık suyla duş almak, bol su içmek ve cildi tahriş edici kıyafetlerden kaçınmak evde alınabilecek önlemler arasındadır.
Hangi durumda doktora başvurmalıyım?
Eğer cilt kuruluğu ve kaşıntı birkaç gün içinde geçmiyorsa, gece uykunuzu bozacak kadar şiddetliyse ya da ciltte kızarıklık, döküntü, kabuklanma gibi belirtiler de eşlik ediyorsa mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmalısınız.