Fotofobi, ışığa duyarlılık olarak da bilinen bir göz rahatsızlığıdır. Parlak ışık kaynaklarına karşı gözde rahatsızlık, ağrı ve huzursuzluk hissi yaratır. Kişi gün ışığına, yoğun aydınlatmaya ya da ekran ışığına maruz kaldıklarında gözlerinde rahatsızlık, kamaşma, ağrı ve sulanma hissedebilir.
Fotofobi Nedir?
Fotofobi, ışığa karşı normalden fazla rahatsızlık hissi yaşanmasıdır. Göz yüzeyinde bulunan duyusal sinirlerin hassaslaşması, göz içi dokularda iltihaplanma ya da görsel sinir yollarındaki duyarlılık sonucu oluşabilir.
Işığa duyarlılık, migren gibi nörolojik hastalıklarla birlikte görülebilir, kornea çizilmeleri, kuru göz sendromu, üveit ve bazı retina hastalıkları sırasında da ortaya çıkabilir.
Fotofobi Belirtileri Nelerdir?
Fotofobi belirtileri herkes için farklılık gösterebilir ve altında yatan sebepler genellikle göz hastalıkları, migren, travma veya enfeksiyon gibi faktörlere bağlı olabilir.
Sık görülen fotofobi belirtileri şu şekildedir:
-
Gözlerde aşırı hassasiyet
-
Işığa karşı anormal tepki
-
Baş ağrısı ve migren atakları
-
Bulanık görme
-
Göz kızarıklığı ve sulanma
-
Göz çevresinde kasılmalar
-
Görme bozuklukları
Fotofobi Neden Olur?
Fotofobi, farklı sağlık sorunlarına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Migren, göz enfeksiyonları, kornea yaralanmaları, iritis gibi göz rahatsızlıkları veya bazı nörolojik hastalıklar fotofobiye yol açabilir. Ayrıca bazı ilaçlar, kontakt lens kullanımı veya güneş yanığı da bu durumu tetikleyebilir.
- Göz Hasarı Kaynaklı Nedenler
Kornea çizilmesi, keratit, konjonktivit, kuru göz sendromu, üveit ve akut glokom atakları ışığa duyarlılığı artırabilir. Kornea yüzeyinde meydana gelen kuruluk, inflamasyon veya epitel bozuklukları ışıkla temas halinde aşırı uyarılmaya yol açar.
- Nörolojik ve Sistemik Nedenler
Migren, fotofobinin nedenlerinden biridir ve atak sırasında ışık, ağrıyı şiddetlendiren temel tetikleyiciler arasındadır. Beyin sarsıntısı, menenjit, optik nörit gibi durumlarda da fotofobi görülebilir.
Tiroid göz hastalığı, albinizm, aniridi ve bazı retina distrofileri de ışığa karşı aşırı hassasiyete neden olabilir.
- İlaçlar ve Çevresel Etkenler
Bazı ilaçlar ile isotretinoin gibi kuru göz yapma potansiyeli olan tedaviler fotofobi oluşumunu tetikleyebilir. Uzun süreli ekran kullanımı, yetersiz kırma kusuru düzeltmesi ve yüksek parlaklıkta aydınlatma koşulları da şikayetleri artırabilir.
Fotofobi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Fotofobi tedavisi, duyarlılığa yol açan hastalığın teşhis edilmesi ile başlar ve yöntemleri hastalığa göre değişiklik gösterebilir. Kuru göz nedenli fotofobi için suni gözyaşı damlaları kullanılabilirken; migren kaynaklı durumlarda baş ağrısını engelleyici ilaçlar ve ışık filtreleri tavsiye edilebilir.
Ekranı başında çalışan kişiler için ise fotofobi gözlükleri, ışık yansımalarını azaltarak daha rahat bir görüş sağlayabilir.
Sık Sorulan Sorular
Fotofobi herkeste görülebilir mi?
Fotofobi, farklı yaş ve meslek gruplarında ortaya çıkabilir. Migreni olan kişilerde, kuru göz sorunu yaşayanlarda veya kornea yüzeyi etkilenmiş hastalıklarda sık görülür.
Fotofobi gözlük işe yarar mı?
Filtreli camlar ve UV korumalı güneş gözlükleri, belirli dalga boylarını engelleyerek rahatsızlık hissini azaltabilir. Filtre rengi ve yoğunluğu kişinin hassasiyetine göre değişebilir; bu nedenle kişiye özel deneme ve hekim yönlendirmesi gereklidir.
Fotofobi sadece göz hastalıklarıyla mı ilgilidir?
Hayır. Işığa duyarlılık göz yüzeyi ve iç dokulara ait hastalıkların yanı sıra migren gibi nörolojik durumlarda da görülür. Bazı sistemik hastalıklar ve ilaçlar da fotofobiye zemin hazırlayabilir.
Fotofobi belirtileri arttığında hangi doktora gidilmelidir?
Işığa karşı hassasiyet yakınması öncelikle göz hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Migren veya eşlik eden nörolojik bulgular söz konusuysa, göz hekimi ile birlikte nöroloji uzmanının ortak yaklaşımı gerekebilir.