Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) veya kısaca reflü, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum, mide asidinin yemek borusuna zarar vermesine neden olabilir ve rahatsız edici semptomlara yol açabilir.
Reflü Belirtileri Nelerdir?
Mide Yanması: Genellikle göğüs bölgesinde rahatsızlık hissi veya yanma olarak hissedilir
Regürjitasyon: Yemek borusundan mide içeriğinin geri çıkması
Öğürme ve Boğaz Ağrısı: Mide içeriğinin boğaza geri akması sonucu oluşan öğürme ve boğaz ağrısı
Geğirme ve Hıçkırık: Sık sık geğirme veya hıçkırma şikayetleri
Reflü Nedenleri:
- Mide Kapağı Zayıflığı: Alt özofageal sfinkter adı verilen kasın zayıf olması
- Beslenme Alışkanlıkları: Aşırı yağlı, baharatlı veya asidik yiyeceklerin tüketimi
- Hamilelik: Gebelikte mideye baskı yapması
- Aşırı Kilolu veya Obezite: Fazla kiloların mideye baskı yapması
Reflü Yönetimi ve Tedavi Nasıl Yapılır?
Beslenme ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Yemek yeme alışkanlıklarını düzenleme, yemek yedikten sonra belli bir süre geçmeden yatmamak gibi.
İlaçlar: Antiasitler, proton pompa inhibitörleri ve H2 blokerleri gibi ilaçlar kullanmak.
Cerrahi Müdahale: İlaç tedavisi ve yaşam tarzı değişikliklerinin etkisiz olduğu durumlarda cerrahi müdahalede bulunulması gerekebilir.
Reflü Nasıl Önlenir?
Sağlıklı Beslenme: Asidik, baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçınma
Porsiyon Kontrolü: Aşırı yemek yemekten kaçınma ve yavaş yeme alışkanlığı
Sigara ve Alkol : Sigara ve alkol kullanmamak.
Reflü, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen bir durumdur. Ancak uygun yönetim stratejileri ve tedavi ile kontrol altına alınabilir. Eğer belirtileriniz varsa, bir doktora başvurmanız erken teşhis ve tedavi için kritik öneme sahiptir.
Sık Sorulan Sorular
Reflü Nedir?
Reflü, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıyla ortaya çıkan bir sindirim sistemi sorunudur. Mide asidi, safra ya da sindirim enzimlerinin yemek borusuna ulaşması, burada yanma, ekşime ve boğaza doğru asidik sıvı gelmesi gibi belirtiler oluşturur.
Reflü nedir sorusu en temel haliyle mide asidinin olması gereken yerde kalmaması durumu olarak özetlenebilir. Bu durum zamanla yemek borusu mukozasında tahrişe ve iltihaba neden olabilir.
Reflü Neden Olur?
Reflü neden olur sorusu, hem yaşam tarzı hem de anatomik etkenlerle ilişkilidir. Alt yemek borusu kapakçığının (özofagus sfinkteri) zayıf olması veya gevşemesi, mide içeriğinin yukarı kaçmasına izin verir.
Ayrıca fazla yemek yemek, aşırı yağlı ve baharatlı gıdalar tüketmek, sigara içmek, alkol almak, stres, obezite gibi faktörler reflüyü tetikler.
Hamilelik döneminde de hormonal değişikliklere bağlı olarak reflü şikayetleri sıklaşabilir.
Reflüye Ne İyi Gelir?
Reflüye ne iyi gelir sorusu, şikayetleri kontrol altına almak isteyen hastalar için oldukça önemlidir.
Günlük yaşamda uygulanabilecek bazı önlemler:
-
Yatmadan 2–3 saat önce yemek yememek
-
Yatağın baş kısmını yükselterek yatmak
-
Asitli, baharatlı, çikolatalı gıdalardan uzak durmak
-
Az ve sık yemek tüketmek
-
Sigarayı bırakmak ve ideal kiloya ulaşmak
Ayrıca doktor önerisiyle kullanılacak antiasitler ve mide koruyucu ilaçlar da reflü semptomlarını hafifletebilir.
Cerrahi Tedavi Reflüde Ne Zaman Gündeme Gelir?
Cerrahi tedavi genellikle ilaç tedavisine yanıt vermeyen, yaşam kalitesi ciddi şekilde etkilenen reflü hastalarında gündeme gelir.
Reflü ameliyatları, mide ile yemek borusu arasındaki kapak mekanizmasını güçlendirmeye yöneliktir. En sık uygulanan yöntem fundoplikasyon ameliyatıdır. Bu işlem, mide üst kısmının yemek borusunun altına sarılmasıyla yapılır.
Cerrahi tedavi sonrası ilaç kullanımı azalır ve semptom kontrolü artar. Ancak karar süreci uzman hekim değerlendirmesiyle şekillenmelidir.
Reflü Ameliyatları Nasıl Yapılır?
Reflü ameliyatları genellikle laparoskopik (kapalı yöntemle) uygulanır. Bu sayede hastanın iyileşme süreci daha hızlı olur.
Ameliyat sırasında mide ile yemek borusu arasındaki gevşekleşmiş kas dokusu güçlendirilir.
Ameliyat sonrası ilk birkaç gün sıvı gıdalarla beslenilir, daha sonra yavaş yavaş normal diyete geçilir.
Ameliyat sonrası başarı oranı yüksektir ancak her hastaya uygun olmayabilir. Bu nedenle cerrahiye uygunluk detaylı tetkiklerle değerlendirilmelidir.
Bebeklerde Reflü Nedir?
Bebeklerde reflü nedir sorusunun cevabı, özellikle ilk 6 ayda bebeklerde sık görülen “fizyolojik reflü” ile başlar.
Bu durum, bebeğin yemek borusunun henüz tam gelişmemesi nedeniyle mide içeriğinin ağza geri gelmesidir.
Süt kusmaları, huzursuzluk, uyku bozuklukları ve kilo alımında yavaşlama gibi belirtiler gözlenebilir.
Genellikle 1 yaşından sonra kendiliğinden düzelir. Ancak kilo kaybı, aşırı kusma, beslenme reddi gibi durumlar varsa mutlaka çocuk gastroenterolojisi uzmanına başvurulmalıdır.
Asit Reflü Nedir?
Asit reflü nedir sorusu, reflünün ana sorumlusunu tanımlamak için kullanılır.
Asit reflü, mide asidinin yemek borusuna kaçmasıyla oluşan reflü türüdür. Yanma, göğüste sıkışma, ağıza acı su gelmesi gibi belirtilerle kendini gösterir.
Asit reflü, yemek borusunda tahrişe neden olduğu için ilerleyen dönemlerde özofajit, darlık ve hatta Barrett özofagusu gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Bu nedenle asit reflüsü olan bireylerin düzenli doktor kontrolü altında olması önemlidir.
Reflü Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalı?
Reflü şikayetlerini kontrol altına almanın en etkili yollarından biri doğru beslenme alışkanlıkları kazanmaktır. Mide asidini artıran, yemek borusunu tahriş edebilen gıdalardan uzak durulmalıdır.
Bu kapsamda:
-
Yağlı ve baharatlı yemeklerden, çikolatadan, narenciye ve domates gibi asidik besinlerden kaçınılmalıdır.
-
Günlük öğünler az ve sık olmalı, porsiyonlar küçültülmelidir.
-
Yemek sonrası hemen uzanmak ya da yatmak reflüyü tetikleyebilir.
-
Gazlı içecekler, kahve ve alkol tüketimi sınırlanmalıdır.
-
Yeterli su içmek ve lif açısından zengin gıdalar tercih etmek sindirimi destekler.
Beslenme düzenine uyum sağlandığında semptomların belirgin şekilde azaldığı görülmektedir.
Reflü ile Karıştırılan Diğer Hastalıklar Nelerdir?
Reflü semptomları bazı durumlarda başka hastalıklarla karıştırılabilir. Özellikle göğüste yanma ve ağrı, kalp krizi belirtileriyle benzerlik gösterebilir.
Bunun dışında:
-
Mide ülseri
-
Gastrit
-
Safra reflüsü
-
Pankreatit
-
Anksiyete bozukluğu
gibi rahatsızlıklar da reflüye benzer belirtiler verebilir. Bu nedenle tanı konulmadan önce detaylı bir değerlendirme yapılması önemlidir. Endoskopi, pH ölçümü ve mide grafisi gibi testlerle reflü kesin olarak ayırt edilebilir.
Reflü Hastaları İçin Egzersiz Önerileri
Reflü hastaları için egzersiz önerileri, mide basıncını artırmayacak, karın içi baskıyı artırmayan hareketlerden oluşmalıdır.
Yürüyüş, yoga ve yüzme gibi hafif tempolu egzersizler sindirimi destekler ve mide kaslarının çalışmasına yardımcı olur.
Ancak mekik çekme, ters duruşlar, ağırlık kaldırma gibi karın içi basıncı artıran egzersizlerden kaçınılmalıdır.
Egzersiz sonrası hemen yemek yemek ya da aşırı su tüketimi mideyi zorlayabilir.
Hastaların bireysel toleranslarına göre hareket planı oluşturulmalı, egzersiz öncesi ve sonrası vücut durumu gözlemlenmelidir.