Çocukluk çağında sık karşılaşılan sağlık sorunlarından biri reflüdür. Yemek borusu ile mide arasındaki kapağın tam olarak kapanmaması nedeniyle mide içeriğinin yukarıya doğru geri kaçması, çocuklarda huzursuzluk, kusma ve iştahsızlık gibi belirtilere neden olabilir. Ebeveynlerin bu durumu zamanında fark etmesi, çocukların sağlıklı gelişimi açısından önemlidir.
Reflü Nedir?
Reflü, mide asidinin yemek borusuna geri kaçması nedeniyle oluşan bir durumdur. Normalde yemek borusu ile mide arasındaki kapakçık (alt özofagus sfinkteri) yutma sonrasında kapanır ve mide asidinin yukarıya çıkmasını engeller. Ancak çocuklarda bu mekanizma tam gelişmediği için özellikle de bebeklik döneminde reflü sık görülebilir.
-
Bebeklerde reflü: Fizyolojik reflü olarak adlandırılır ve büyüdükçe sindirim sistemi olgunlaştığı için çoğu vakada 1 yaş civarında kendiliğinden düzelebilir.
-
Büyük çocuklarda reflü: Kalıcı olabilir ve tedavi edilmediği zaman yemek borusunda tahrişe, yemek yeme isteksizliğine neden olabilir.
Çocuklarda Reflü Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda reflü; mide ekşimesi, ağızdan asitli kusma, iştahsızlık ve kilo alamama gibi belirtiler verebilir. Reflünün belirtileri yaşa göre de değişiklik gösterebilir.
Bebeklerde görülen belirtiler:
-
Sık kusma veya mama sonrası geri çıkarma
-
Beslenme sonrası huzursuzluk ve ağlama krizleri
-
Yeterli kilo alamama veya kilo kaybı
Okul çağındaki çocuklarda görülen belirtiler:
-
Göğüste yanma ve ağrı
-
Boğazda takılma ve gıcık hissi
-
Uzun süreli kuru öksürük, özellikle gece artan öksürük
-
İştahsızlık ve yemek yemekten kaçınma
-
Ses kısıklığı ve ağız kokusu
Belirtiler başka hastalıklarla da karışabileceği için kesin tanı için doktor değerlendirmesi gerekir.
Çocuklarda Reflü Neden Olur?
Çocuklarda reflü, yetersiz beslenme alışkanlıkları, fazla kilo, kas zayıflığı veya doğumsal anatomik farklılıklar gibi sebeplerden kaynaklanabilir. Reflünün tek bir nedeni yoktur, farklı faktörlerin bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkabilir:
- Sindirim sisteminin gelişmemiş olması: Bebeklerde sık görülen nedenlerden biridir.
- Yanlış beslenme alışkanlıkları: Hızlı yemek yeme, aşırı beslenme, yağlı ve kızartılmış yiyeceklerin tüketimi reflüyü tetikleyebilir.
- Obezite: Fazla kilolu çocuklarda mide basıncı artar ve reflü riskini yükseltir.
- Yatış pozisyonu: Yemekten hemen sonra yatırmak mide içeriğinin geri kaçmasına neden olabilir.
- Anatomik sorunlar: Nadiren yemek borusu ve mide yapısındaki bozukluklar reflüye yol açabilir.
Çocuklarda Reflü Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çocuklarda reflü tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri, beslenme düzeni ve ilaç tedavisi yoluyla gerçekleştirilir. Çocuğunuzda reflü belirtileri varsa bir pediatrist veya gastroenterologdan yardım alabilirsiniz. Tedavi sürecinde doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmak, çocuğunuzu dik uyutmak, az ve sık yemek yedirmek, asitli ve yağlı yiyeceklerden kaçınmak gibi yöntemler uygulanabilir.
Reflü tedavisi çocuğun yaşına, semptomların şiddetine ve altta yatan nedene göre değişir.
-
Yaşam tarzı ve beslenme değişiklikleri: Reflü tedavisinde ilk adımdır. Doğru beslenme ve uyku alışkanlıklarıyla çoğu çocukta belirtiler büyük oranda hafifler.
-
İlaç tedavisi: Doktorun uygun görmesi durumunda mide asidini baskılayan ilaçlar kullanılabilir. Ancak bu ilaçların mutlaka doktor kontrolünde verilmesi gerekir.
-
Cerrahi tedavi: Çok nadiren, ciddi reflü vakalarında ve yapısal sorunlarda gündeme gelir.
Çocuklarda Reflü Diyeti Nasıl Uygulanır?
Çocuklarda reflü diyeti uygulamak, çocuğun sindirim sistemi sağlığını desteklemek ve belirtileri azaltmak için önemli. Reflü hastalığı olan çocuklar için uygun beslenme alışkanlıkları şunları içerebilir:
-
Çocuğunuzun yemeklerini küçük porsiyonlar halinde sık sık vermek.
-
Asitli, baharatlı, yağlı ve aşırı tatlı yiyeceklerden kaçınmak.
-
Kafein içeren içeceklerden uzak durmak.
-
Uyumadan önce en az 2-3 saat boyunca herhangi bir şey yememek.
-
Çocuğunuzu dik bir pozisyonda beslemek ve yatarken başını hafifçe yükseltmek.
Doktorunuzla görüşerek çocuğunuzun bireysel ihtiyaçlarına göre bir diyet planı oluşturabilirsiniz. Unutmayın ki her çocuğun tolerans seviyesi farklı olduğundan, belirtilerine göre diyeti ayarlamak önemlidir.
Çocuklarda Reflüye Ne İyi Gelir?
Çocuğunuzda reflü şüphesi varsa mutlaka bir uzmana başvurmanız önerilir. Doktorunuzun önerilerine uyarak çocuğunuz için uygun tedavi yöntemini belirleyebilir ve rahatsızlığın kontrol altına alınmasını sağlayabilirsiniz.
Ebeveynler, çocuklarının reflü şikayetlerini azaltmak için günlük yaşamda şu yöntemlerden faydalanabilir:
-
Yatarken çocuğun başının hafif yükseltilmesi.
-
İdeal kilonun korunması ve düzenli fiziksel aktivite.
-
Yemek sırasında yavaş yemeye teşvik etmek.
-
Gazlı içecekler yerine su tüketimini artırmak.
-
Doktorun önerdiği diyet ve ilaç planına sadık kalmak.
Sık Sorulan Sorular
Çocuklarda reflü ne kadar sürer?
Bebeklerde görülen fizyolojik reflü çoğu zaman 12-18 ay içinde iyileşme gösterebilir. Daha büyük çocuklarda ise doğru tedavi ve yaşam düzenlemeleri ile kontrol altına alınabilir.
Reflü çocuklarda büyümeyi etkiler mi?
Tedavi edilmeyen reflü, beslenme bozukluklarına ve kilo alımında yetersizliğe yol açarak büyüme-gelişmeyi olumsuz etkileyebilir.
Çocuklarda reflü tamamen geçer mi?
Çoğu çocukta uygun tedavi ve beslenme düzeni ile reflü şikayetleri tamamen ortadan kalkabilir. Ancak bazı vakalarda uzun süreli takip gerekir.
Reflüyü tetikleyen yiyecekler nelerdir?
Çikolata, gazlı içecekler, kızartmalar, baharatlı ve yağlı yiyecekler reflüyü artırabilir.