Göz iltihabı, gözdeki dokuların enfekte olması sonucu meydana gelen bir durumdur. Toz, kir, alerjenler veya mikroplar, göz yüzeyinde enfeksiyona yol açabilir. Halk arasında mikrop kapma olarak bilinen bu durum, tıpta göz iltihabı ya da göz enfeksiyonu olarak adlandırılır. Çoğu zaman basit bir kızarıklık ve sulanma ile başlayabilen göz iltihabı, tedavi edilmediği zaman görme kalitesini bozabilir ve komplikasyonlara yol açabilir.
Göz İltihabı Nedir?
Göz iltihabı, göz dokularında bakteri, virüs veya mantar kaynaklı bir enfeksiyon gelişmesi durumudur. Gözün mikrop kapması; konjonktivit, arpacık, blefarit gibi farklı hastalıklarla ortaya çıkabilir. Enfeksiyon; göz kapaklarında, göz yüzeyinde veya gözün iç tabakalarında görülebilir.
Göz iltihabı, antibiyotik içeren damlalar veya merhemler yardımıyla tedavi edilebilir. Ancak şiddetli vakalarda uzman hekimin önerdiği başka tedavi yöntemleri de olabilir.
Göz İltihabı Belirtileri Nelerdir?
Göz iltihabı belirtileri arasında kızarıklık, kaşıntı, sulanma, gözde akıntı ve hassasiyet sayılabilir. Belirtiler, iltihabın nedenine ve gözde hangi bölgeyi etkilediğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:
-
Kızarıklık: Göz damarlarının belirginleşmesi ve gözün sürekli kızarık görünmesi temel belirtidir.
-
Şişlik: Göz kapaklarında ödem ve şişlik oluşabilir.
-
Sulanma ve akıntı: Viral enfeksiyonlarda berrak sulanma, bakteriyel enfeksiyonlarda ise sarı-yeşil yoğun akıntı görülebilir.
-
Çapaklanma: Sabahları göz kapaklarının yapışmasına neden olabilecek derecede yoğun çapaklanma göz iltihabının bir göstergesidir.
-
Ağrı ve batma hissi: Gözde rahatsızlık, yanma veya batma hissi olabilir.
-
Işığa hassasiyet (fotofobi): Göz enfeksiyonu olan kişiler ışığa bakmakta zorlanabilir.
-
Bulanık görme: İleri vakalarda görme netliği azalabilir.
Göz İltihabı Neden Olur?
Göz iltihabı, bakteriler, virüsler veya alerjenlere maruz kalmak gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Sık karşılaşılan nedenler:
-
Bakteriyel enfeksiyonlar: Kirli ellerle göze dokunmak, hijyensiz koşullarda lens kullanmak veya ortak eşyaları paylaşmak gözün mikrop kapmasına yol açabilir. Bu durum bakteriyel göz iltihabının yaygın sebeplerindendir.
-
Viral enfeksiyonlar: Grip ve soğuk algınlığı dönemlerinde gözler kolayca mikrop kapabilir. Virüsler göz yüzeyine yerleşerek konjonktivite neden olur ve bulaşıcıdır.
-
Mantar enfeksiyonları: Nadir görülür ancak bağışıklık sistemi zayıf kişilerde gözde mikrop kapma riskini artırabilir.
-
Alerjik yatkınlık: Polen, toz veya hayvan tüyü gibi alerjenler göz yüzeyini hassaslaştırır. Bu durumda göz, daha kolay mikrop kaparak enfeksiyona açık hale gelebilir.
-
Kontakt lens kullanımı: Uzun süreli, hijyensiz veya yanlış kullanım gözün mikrop kapmasına en sık zemin hazırlayan faktörlerdendir.
-
Havuz ve ortak kullanım alanları: Yeterince temiz olmayan havuz suyu veya ortak kullanılan havlular, gözün mikrop kapmasına sebep olabilir.
-
Travmalar ve yabancı cisimler: Gözde oluşan küçük yaralanmalar, mikropların yerleşmesi için kolay giriş kapısı oluşturur.
Göz İltihabı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Göz iltihabı, gözün mikrop kapması, tedavi edilmediği zaman görme sağlığını tehdit edebilir. Bu nedenle tedavi sürecinde öncelikle iltihabın nedeni belirlenir. Bakteriyel kaynaklı göz iltihaplarında genellikle antibiyotik içerikli damla veya pomatlar kullanılır. İlaçlar, gözdeki mikrop üremesini durdurarak enfeksiyonun ilerlemesini önler. başlanmamalıdır.
Viral göz iltihaplarında tedavi destekleyici yöntemlere dayanır. Antiviral damlalar yalnızca belirli vakalarda tercih edilirken, çoğu durumda gözün hijyenini sağlamak, gözü ovuşturmamak ve dinlendirmek önemlidir. Bu dönemde kontakt lens kullanımına ara verilmesi, gözün mikrop kapmasını engellemek ve iyileşme sürecini hızlandırmak açısından kritik etkilidir.
Alerjik göz iltihabı tedavisi, alerjiyi tetikleyen faktörlerin ortadan kaldırılmasıyla başlar. Doktor kontrolünde kullanılan antihistaminik ve kortizonlu damlalar kaşıntı, kızarıklık ve sulanmayı azaltabilir. Aynı zamanda alerjik kişilerde gözün mikrop kapabileceği unutulmamalı ve hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
Destekleyici tedaviler, her göz iltihabında önemlidir. Soğuk kompresler kızarıklığı ve şişliği azaltabilir. Gözün temiz tutulması, ellerin sık sık yıkanması ve kişisel eşyaların paylaşılmaması enfeksiyonun yayılmasını engeller.
Gözün Mikrop Kapmasını Önlemek İçin Öneriler
Göz iltihabı, mikropların göze temas etmesiyle geliştiği için hijyen kurallarına dikkat etmelidir. Günlük yaşamda ellerin sık sık yıkanması, göze mümkün olduğunca az dokunulması ve kirli ellerle göze temas edilmemesi enfeksiyon riskini büyük ölçüde azaltır.
Kişisel eşyaların paylaşılmaması da gözün mikrop kapmasını önleyen bir başka önemli noktadır. Havlu, yastık kılıfı, makyaj malzemesi veya lens solüsyonu gibi eşyalar mikropların kolayca bulaşmasına zemin hazırlar. Bu nedenle yalnızca kişiye özel kullanılmalı ve düzenli olarak temizlenmelidir.
Kontakt lens kullanıcılarının hijyen kurallarına daha da dikkat etmesi gerekir. Lenslerin doktorun önerdiği süreler dışında kullanılmaması, gece yatarken çıkarılması ve lens solüsyonlarının düzenli yenilenmesi mikrop bulaşma riskini büyük ölçüde düşürür.
Ortak kullanım alanları da göz sağlığı açısından risk taşır. Yeterince temizlenmemiş havuzlar, gözün mikrop kapmasına en sık yol açan faktörlerden biridir. Bu nedenle yüzerken gözleri koruyan yüzücü gözlükleri tercih edilmeli, havuz sonrası gözler mutlaka temiz suyla yıkanmalıdır.
Sık Sorulan Sorular
Göz mikrop kaparsa ne olur?
Göz mikrop kaptığında kızarıklık, sulanma, çapaklanma ve ışığa karşı hassasiyet gibi belirtiler yaşanabilir. Enfeksiyon ilerlerse görme kalitesini bozabilir ve tedavi edilmediği zaman ciddi göz problemlerine de yol açabilir.
Mikrop kapan göze ne yapmalı?
Öncelikle gözü ovuşturmamak ve hijyene dikkat etmek gerekir. Şikayetler devam ediyorsa vakit kaybetmeden bir göz hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır.
Mikrop kapan göze ne iyi gelir?
Soğuk kompres uygulamaları ve göz hijyenine dikkat etmek geçici rahatlama sağlayabilir. Ancak kesin çözüm için göz doktorunun önerdiği damlalar veya ilaçlar kullanılmalıdır.
Göz iltihabı tedavi edilmezse ne olur?
Tedavi edilmeyen göz iltihabı, enfeksiyonun derin tabakalara ilerlemesine yol açabilir. Bu durum görme kaybına kadar ciddi komplikasyonlara sebep olabilir.