Bağışıklık sistemini destekleyen doğal kaynaklar arasında yer alan kolostrum, hem anne sütünde hem de bazı memeli hayvanların doğum sonrası ürettiği ilk süt formunda bulunur. İçeriğinde yoğun miktarda bağışıklık faktörleri, antikorlar, proteinler ve büyüme hormonları vardır. Halk arasında ilk süt olarak bilinen kolostrum, sığır kolostrumu takviyesi şeklinde gıda destek ürünü olarak kullanılmaktadır.
Kolostrum, doğumdan sonraki ilk 24–48 saat içinde salgılanan ve ağız sütü olarak da bilinen bir süt türüdür. Anne sütünden farklı olarak, yüksek miktarda immünoglobulin (IgG), laktoferrin, protein ve enzim içerir. Bu yoğun besin değeri sayesinde yeni doğanların bağışıklık sistemini koruyabilir ve bağırsak duvarının gelişmesine yardımcı olabilir.
İnsan kolostrumu, sığır kolostrumuna benzer yapısal özelliklere sahiptir. Bu nedenle, sığır kolostrumunun da insan sağlığı üzerinde benzer bağışıklık destekleyici etkilere sahip olabileceği bilinmektedir.
Kolostrum takviyesi, sığır kaynaklı kolostrumun toplanıp kurutulması ile elde edilir. Toz, kapsül veya tablet şeklinde kullanılabilir hale getirilir. Takviyeler, doğrudan bağışıklık sistemini güçlendirmek amacıyla değil; vücut direncini desteklemek ve bağırsak sağlığını korumak gibi genel sağlık amaçlarıyla kullanılabilir.
Bilimsel açıdan değerlendirildiğinde ise kolostrum takviyeleri;
İmmünoglobulinler,
Laktoferrin,
Büyüme faktörleri,
Aminoasitler ve vitaminler bakımından zengindir.
Kolostrum takviyesinin sağlık üzerindeki faydaları, içerdiği zengin biyoaktif maddelerden kaynaklanmaktadır.
Sığır kolostrumu, içerdiği antikorlar sayesinde mikroorganizmalara karşı vücudun savunma kapasitesini artırabilir. Bu nedenle, sık enfeksiyon geçiren veya bağışıklık direnci düşük kişilerde destekleyici olabilir.
İçeriğindeki büyüme faktörleri hücre yenilenmesini teşvik edebilir. Bu özelliği ile spor sonrası kas onarımını desteklemek veya yaşla birlikte azalan kas kütlesine karşı vücudu güçlendirmek açısından kullanılabilir.
Kolostrumdaki laktoferrin ve prolin zengin polipeptidler, bağırsak yüzeyinin korunmasına yardımcı olabilir. İrritabl bağırsak sendromu (IBS) veya bağırsak geçirgenliği gibi durumlarda destekleyici etki oluşturabilir.
Sığır kolostrumu, hücreleri serbest radikallerin zararlı etkilerinden koruyabilecek doğal antioksidan bileşikler içerir. Genel metabolik sağlığın korunmasına yardımcı olabilir.
Kolostrum takviyeleri, genellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, sık enfeksiyon geçiren kişiler veya yoğun fiziksel egzersiz yapan sporcular tarafından tercih edilebilir. Ancak her takviye gibi kolostrum da sağlık durumu göz önüne alınarak ve alanında uzman bir hekim kontrolünde kullanılmalıdır.
Kolostrum takviyesinin kullanımı herkes için aynı şekilde uygun olmayabilir. Kullanım öncesinde kişisel sağlık durumu mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
Alerjik yapıya sahip kişiler özellikle süt, laktoz veya süt proteinlerine karşı hassasiyeti olanlar, kolostrum takviyesine başlamadan önce hekim görüşü almalıdır.
Gebelik ve emzirme döneminde kolostrum takviyesinin güvenilirliğine ilişkin yeterli bilimsel veri bulunmamaktadır. Bu nedenle, hekim onayı olmadan kullanılması önerilmez.
Kullanım dozu, ürünün içeriğine ve formuna göre değişebilir. Önerilen miktarın üzerinde tüketilmesi dahilinde yararı artmaz; mide rahatsızlıkları, gaz veya ishal gibi yan etkilere yol açabilir.
Çocuklarda kolostrum kullanımı ile ilgili bilimsel veriler sınırlıdır. Bu nedenle, çocuklar için kullanım kararı bir çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından verilmelidir.
Kolostrum tolere edilebilir; ancak bazı kişilerde mide bulantısı ve hafif ishal gibi sindirim rahatsızlıklarına neden olabilir.
Süt ve süt proteinlerine alerjisi olan kişilerde alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Kişilerin takviye kullanmadan önce alanında uzman bir hekimden görüş alması önerilir.
Kullanım süresi kişinin sağlık durumu ve hedeflenen etkiye göre değişebilir. Kullanım detayları için hekim takibi büyük önemlidir.