Nevüs, birçok insanda bulunan ve halk arasında “ben” olarak adlandırılan deri lezyonudur. Çok farklı yapı ve görünümde olanları da bulunmakla birlikte, ağırlıklı olarak 3-5 mm büyüklüğünde, deriden hafif dışarıya doğru çıkacak biçimde, kahverengi ya da siyah renkte ve zararsız oluşumlardır. Bir kısmı doğuştan gelebilmek ile beraber, sonradan da oluşabilirler.
Ben Nasıl Oluşur?
İnsan vücudunda otuzlu yaşlara kadar yeni nevüs oluşumları normal karşılanmaktadır. Ben, deriye renk veren pigmentlerin bir araya gelmesi ile oluşmaktadır. Oluşma sıklıkları genellikle ergenlik, hamilelik v.b hormonal değişim dönemlerinde artmaktadır. Orta yaş döneminde yeni ben oluşumu, eski benin büyümesi ya da koyulaşması gibi durumlarla pek sık karşılaşılmamaktadır.
Ben Ne Zaman Takip Edilmeli?
Benlerin dönemsel olarak büyümeleri ya da renk değiştirmeleri olağan olabilse de istenmeyen rahatsızlıkların habercisi de olabilmektedir. Kanayan veya yaraya dönüştüğü gözlenen benler de bazı rahatsızlıkların belirtisi olabilir. Özellikle cilt kanserinin erken tanı ve tedavisi adına uzman bir dermatolog hekime ayda bir ben kontrolü yaptırmak, uzmanın talep etmesi halinde beni aldırmak sağlığınız adına doğru adım olabilmektedir.
Ben takibi genellikle displastik nevüs adı verilen, standart ben ebatından büyük ve şekil olarak farklı benler için yapılmaktadır. Bunun haricinde, orta yaş sonrasında yeni ben oluşumu yaşayan, elliden fazla sayıda beni olan, özellikle çocukluk döneminde çok şiddetli güneş yanığı öyküsü olan, ailesinde cilt kanseri öyküsü olan, bağışıklık hastalığına sahip veya bağışıklık sistemini etkileyen ilaçlar kullanan insanlara da ben takibi yapılması gerekmektedir.
Ben Nasıl Geçer?
Kırk yaş sonrasında pigmentlerin işlevini kaybetmeye başlamasıyla, özellikle orta yaşlara doğru genellikle benlerin rengi açılabilmektedir.Bunun haricinde benlerin geçmesi isteniyorsa veya uzman dermatolog kararı çerçevesinde alınması öneriliyorsa, büyük bir bölümü lokal anestezi uygulanarak alınabilmektedir. Ben aldırmak kolay ve kısa süre sonra ilgili bölgenin tamamen veya silik bir iz bırakarak iyileşebildiği küçük bir müdahaledir.
Benlerin göz kapağı, eklem bölgesi vb. hassas olabilecek bölgelerde bulunması halinde tahriş oluşabilmektedir. Bu gibi durumların önlenebilmesi adına bu bölgelerdeki benlerin alınması tavsiye edilmektedir. Bunun haricinde kişi sadece benini estetik bulmadığı gerekçesi ile de aldırmak isteyebilir. Sayılanlar dışında herhangi bir beninizde olağan dışı bir durum fark ettiğinizde de bir cildiye uzmanınıza görünmeniz tavsiye edilmektedir.
Muayenenin sıklığı veya ben aldırma kararı konusunda en doğru karar ve yönlendirmeyi muayene olduğunuz hekim sağlayabilmektedir.
Yüzdeki Nevüs Benlerinin Cerrahi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Estetik açıdan yüz bölgesinde bulunan nevüs benleri, bireylerde hem görsel rahatsızlık hem de psikolojik etkiler yaratabilmektedir. Özellikle büyüme, renk değişimi, kaşıntı, kanama gibi belirtiler gösteren benlerin uzman bir dermatolog tarafından değerlendirilmesi gereklidir. Bu durumlarda ben nevüs aldırma işlemi, sadece estetik amaçla değil, tıbbi zorunlulukla da gündeme gelebilir.
Yüz bölgesinde bulunan nevüs benlerinin cerrahi tedavisi, genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilen küçük cerrahi işlemlerle yapılır. Bu işlem sırasında benin tamamı kesilerek çıkarılır ve çıkarılan doku patolojik incelemeye gönderilerek iyi huylu ya da kötü huylu olup olmadığı değerlendirilir. Cerrahi müdahale sonrasında oluşan iz, kişinin cilt yapısına ve benin bulunduğu bölgeye bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Deneyimli bir uzman tarafından yapılan işlem sonrasında iz, çoğu zaman estetik açıdan rahatsızlık vermeyecek düzeyde olur.
Nevüs Ben Tedavisinde Diğer Yöntemler
Nevüs ben tedavisi sadece cerrahi yöntemlerle sınırlı değildir. Dermatoskopik muayene sonrası doktorun yönlendirmesiyle lazerle ben alımı, kriyoterapi (dondurma yöntemi) ya da radyofrekans gibi farklı tedavi seçenekleri de gündeme gelebilir. Yüzdeki nevüs benlerinin cerrahi tedavisi, özellikle derin yerleşimli veya şüpheli yapılar için daha kalıcı ve güvenli bir yöntem olarak öne çıkar.
Tedavi sürecinde, benin tipi, derinliği, büyüklüğü ve vücuttaki konumu gibi faktörler göz önünde bulundurularak kişiye özel bir tedavi planı oluşturulmaktadır. Tedavi sonrası süreçte, yaranın enfeksiyon kapmaması için hekimin önerdiği bakım talimatlarına dikkat edilmesi önemlidir. Cerrahi sonrası dönemde güneşten korunmak, iz kalmaması açısından önemli bir etkendir.
Sık Sorulan Sorular
Nevüs ben nedir?
Nevüs, halk arasında bilinen adıyla "ben", ciltte melanosit adı verilen pigment hücrelerinin bir araya gelmesiyle oluşan, genellikle kahverengi, siyah ya da cilt renginde görülebilen lezyonlardır. Bu oluşumlar doğuştan olabileceği gibi zamanla da gelişebilir. Çoğu nevüs iyi huyludur ve kişinin genel sağlık durumu açısından bir tehdit oluşturmaz.
Bazı benler zaman içinde yapısal değişiklik gösterebilir; renklerinde koyulaşma, sınırlarında düzensizlik, yüzeyinde kabarıklık ya da büyüme gibi belirtiler fark edildiğinde mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurulması gerekir. Çünkü bu tür değişiklikler, nadiren de olsa malign melanoma gibi cilt kanseri türlerinin habercisi olabilir. Bu nedenle düzenli cilt kontrolleri ve ben takibi, erken teşhis açısından büyük önem taşır.
Nevüs ben tedavisi nasıl yapılır?
Nevüslerin tedavisi, benin tipi, büyüklüğü, yerleşimi ve şüpheli özellik taşıyıp taşımamasına göre değişiklik gösterir. Estetik kaygılar ya da sağlık gerekçeleriyle tedaviye karar verildiğinde, en sık uygulanan yöntem cerrahi eksizyondur. Bu yöntemle ben, çevresindeki doku ile birlikte tamamen çıkarılır ve gerektiğinde patolojik incelemeye gönderilir.
Cerrahi dışında lazer tedavisi, kriyoterapi (dondurma yöntemi) ya da elektrokoter gibi teknikler de bazı durumlarda tercih edilebilir. Özellikle yüz gibi estetik açıdan hassas bölgelerde, iz kalma riskini en aza indirmek adına uzmanlıkla uygulanan estetik dikiş teknikleri kullanılır. Tedavi yöntemi belirlenirken hem medikal değerlendirme hem de hastanın beklentileri dikkate alınarak kişiye özel bir planlama yapılır.
Ben (nevüs) aldırma işlemi riskli midir?
Nevüs aldırma işlemi, çoğunlukla lokal anestezi altında gerçekleştirilen, kısa sürede tamamlanan ve komplikasyon riski oldukça düşük bir cerrahi işlemdir. Uygulama sırasında hasta herhangi bir ağrı hissetmez ve işlem sonrası günlük yaşantısına kısa sürede dönebilir. Her cerrahi müdahalede olduğu gibi bu işlemde de minimal düzeyde riskler söz konusu olabilir. Bunlar arasında enfeksiyon, kanama, yara iyileşmesinde gecikme ya da hafif iz kalması yer alır. Tüm bu riskler, alanında deneyimli bir hekim tarafından yapıldığında minimuma indirilebilir. Özellikle benin estetik açıdan önem taşıyan bir bölgede yer alması durumunda, cerrahın kullandığı teknik ve cilt yapısına uygun dikiş yöntemleri son derece önemlidir.
Yüzdeki nevüs benlerinin cerrahi tedavisi sonrası iz kalır mı?
Yüz bölgesi, cildin en ince ve hassas yapıya sahip olduğu alanlardan biridir. Bu nedenle burada yapılan cerrahi işlemlerde iz kalma olasılığı, hem cilt yapısına hem de cerrahi yönteme bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Günümüzde kullanılan gelişmiş estetik dikiş teknikleri sayesinde, iz kalma riski büyük ölçüde azaltılmaktadır.
Uygulama sonrasında başlangıçta hafif bir iz gözlemlense de bu iz zamanla silikleşir ve çoğu durumda fark edilmeyecek hale gelir. İyileşme sürecinde doktorun önerdiği yara bakım ürünlerinin düzenli kullanılması, güneşten korunma gibi faktörler de iz kalma ihtimalini etkileyen önemli unsurlardır. Genç ve sağlıklı ciltlerde izlerin daha hızlı iyileştiği ve cildin kendini daha başarılı şekilde yenilediği bilinmektedir.