Miyopi, genellikle çocukluk döneminde sıkça rastlanan bir göz bozukluğudur ve uzaktaki nesnelerin net görülmesini engelleyebilir. Okul çağındaki çocukların eğitim ve günlük yaşamları, bu durumdan özellikle negatif şekilde etkilenebilir. Miyop belirtileri arasında yakındaki nesnelerin net görülmesi, uzaktaki nesnelerin bulanık olması, sık baş ağrısı yaşanması ve okul performansında düşüş gibi durumlar yer alabilir.
Miyop Nedir?
Miyop, uzak nesneleri net olarak görememe kusurudur. Göz küresinin kırıcılığı arttığında gelen ışınlar retinanın önünde odaklanır ve görüntü net oluşmaz. Bu durum genellikle uzak görme bozukluğu olarak da adlandırılır.
Çocuklarda Miyop Astigmat Nedir?
Miyop astigmat, çocuklarda hem miyop hem de astigmat kırma kusurlarının aynı anda bulunması durumudur. Bu kombinasyon, görüntülerin yalnızca bulanık değil aynı zamanda dalgalı veya çarpık algılanmasına da neden olabilir.
Astigmatta, gözün ön yüzeyini oluşturan kornea ya da göz merceği normalde olması gereken yuvarlak şekli yerine daha oval bir eğriliğe sahiptir. Bu durum ışığın retina üzerine eşit şekilde odaklanamamasına yol açar.
Çocuklarda Miyop Neden Olur?
Miyopi, çevresel ve genetik etkenlerin bir araya gelmesiyle meydana gelebilir. Sık rastlanan sebepler şunlardır:
Genetik Faktörler
Miyopi, ailesinde miyop olan çocuklarda daha sık görülen bir durumdur. Eğer anne veya babadan biri miyop ise, çocuğun miyop olma olasılığı %30-40 arasında değişirken, iki ebeveyn de miyopsa bu oran %50-60'a kadar yükselebilir.
Açık Havada Vakit Geçirmemek
Her gün en az 2 saat dışarıda vakit geçiren çocuklarda miyopi riskinin daha az olduğunu göstermektedir.
Vitamin Eksikliği ve Beslenme Düzeni
Göz sağlığı için önemli olan A, C ve E vitaminleri ile Omega-3 yağ asitlerinin yetersiz alımı, göz gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir.
Ekran Kullanımı
Uzun süre boyunca ekranlara bakma, kitap okuma veya yakına odaklanarak yapılan yoğun aktivitelerin miyop gelişimini hızlandırabileceği bilinmektedir. Miyopiyi tetikleyen unsurlar arasında doğal ışık yetersizliği ve gözlerin sürekli olarak yakın mesafeye odaklanması da vardır.
Çocuklarda Miyop Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda miyop gelişimi her zaman açık belirtilerle kendini göstermeyebilir. Özellikle küçük yaş grubundaki çocuklar, görme sorunlarını ifade etmekte zorlanabilir ya da durumu fark edemeyebilir. Bu nedenle ebeveynlerin, çocuklarının görme davranışlarını dikkatle gözlemlemesi gerekir.
Aşağıdaki durumlar, miyop gelişiminin belirtisi olabilir:
-
Tahtadaki yazıları seçememe
-
Televizyona çok yakından bakma
-
Gözlerini kısarak bakmak
-
Sık baş ağrısı ve göz yorgunluğu
-
Okurken veya yazarken kağıda çok yaklaşma
-
Dikkat dağınıklığı ve okul performansında düşüş
Çocuklarda Miyop İlerler Mi?
Çocukluk döneminde miyopi ilerleyici bir seyir izler. Özellikle 6-18 yaş aralığında miyopinin hızlı bir şekilde ilerleyebileceği görülmektedir. Artan ekran kullanımı, azalan açık hava aktiviteleri ve genetik predispozisyon gibi etmenler miyopinin ilerlemesini hızlandırabilir.
Çocuklarda Miyop Gelişimi Nasıl Yavaşlatılabilir?
Miyopi ilerlemesini yavaşlatmak için çeşitli yöntemler bulunmaktadır.
1. Atropin Damlası
Atropin içeren düşük konsantrasyonlu (%0.01) göz damlaları, miyopi ilerlemesini azaltmak için potansiyel bir çözüm olabilir. Bu tür damlaların doktor gözetiminde kullanılması önerilir ve göz kaslarını gevşeterek göz büyümesini kontrol altına alabilirler.
2. Ortho-K Lensleri (Gece Lensleri)
Gece kullanılan Ortho-K lensler, uyku sırasında takılan özel kontakt lenslerdir ve korneanın şeklini geçici olarak değiştirerek miyopi ilerlemesini yavaşlatabilir.
3. Açık Hava Aktiviteleri
Miyopinin ilerlemesini belirgin derecede yavaşlatabilecek bir etkiye sahip olabilir en az 2 saat boyunca her gün dışarıda zaman geçirmek.
4. Dijital Ekran Kullanımını Sınırlama
Bilgisayar ekranı önünde geçirilen süreyi kısaltmak ve 20-20-20 kuralına uymak, gözleri dinlendirmek, miyopi ilerlemesini önleyebilir.
Çocuklarda Miyop Tedavisi Nasıl Yapılır?
Miyop olan çocuklarda bu durum kendiliğinden iyileşme göstermeyebilir, fakat uygun önlemler alınarak ilerlemesi yavaşlatılabilir veya kontrol altına alınabilir.
Miyop tedavisinde kullanılan yöntemler:
-
Gözlük Kullanımı: Çocuklar için en çok tercih edilen tedavi seçeneğidir.
-
Atropin Damlası: Atropin, göz bebeğini genişleten bir ilaçtır. Düşük doz atropin göz damlaları, miyop ilerlemesini yavaşlatma amacıyla reçetelendirilir.
-
Ortho-K (Gece Lensi) Uygulaması: Ortho-K lensler, gece uyku sırasında takılan ve sabah çıkarıldığında kornea şeklini geçici olarak düzelterek gün boyunca net görüş sağlayan özel lenslerdir.
Sık Sorulan Sorular
Miyop çocuklarda tamamen iyileşir mi?
Miyop, bir kırma kusurudur ve gözlük ya da kontakt lens gibi yardımcı görme araçları kullanılarak düzeltilebilir; ancak kendiliğinden tamamen iyileşmesi beklenmez. Bazı modern tedavi yöntemleri miyopun ilerlemesini yavaşlatabilir.
Miyop ilerlemesi çocuklarda ne zaman yavaşlar?
Miyop genellikle çocuklukta başlar ve ergenlik döneminin sonlarına kadar ilerlemeye devam edebilir. Göz yapısının stabil hale geldiği 18–20 yaş sonrasında ilerleme yavaşlar ya da durabilir, ancak bu durum kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.
Miyopun ilerlemesi nasıl anlaşılır?
Çocuk, daha önce net gördüğü nesneleri artık seçemiyorsa veya gözlük numarasında kısa aralıklarla artış gerekiyorsa miyop ilerliyor olabilir. Göz hekimi tarafından yapılan kırma kusuru ölçümleri ile ilerleme durumu net bir şekilde takip edilebilir.
Dijital ekran kullanımı çocuklarda miyopa neden olur mu?
Ekran kullanımı doğrudan miyopa neden olmaz; ancak uzun süre yakın mesafeye odaklanmak, göz yorgunluğuna ve miyop gelişimine katkıda bulunabilir. Özellikle doğal ışıkta açık hava etkinliklerinin azaldığı çocuklarda bu etki daha belirgin hale gelebilir.