Şalazyon, göz kapaklarında oluşan bir şişlik türüdür. Göz kapağındaki yağ bezlerinin tıkanması sonucu oluşur. Belirti olarak göz kapağında yumru, hafif ağırlık hissi, nadiren batma veya kaşıntı ve seyrek bulanık görme yaşanabilir. Ancak, büyüklüğü ve yeri belirti vermeyebilir. Tedavi seçenekleri arasında sıcak kompres, düzenli göz temizliği ve antibiyotik merhemler vardır.
Şalazyon Nedir?
Şalazyon, göz kapaklarının içerisinde bulunan ve yağ salgısı üreten meibomian bezlerinin tıkanması sonucunda oluşan bir çeşit şişlik veya kist türüdür.
Şalazyon ağrısızdır ve yavaşça gelişme gösterir. Göz kapağında sert, yuvarlak bir kitle olarak hissedilebilir. Şalazyonun başlıca belirtileri arasında ise göz kapağında şişme, kızarıklık ve rahatsızlık vardır.
Müdahale edilmeden de kendiliğinden iyileşmesi mümkün olabilir ancak bazen medikal tedavi veya cerrahi müdahale de gerekebilir. Her yaş grubundan insanı etkileyebilse de, kronik blefarit, seboreik dermatit ve akne gibi cilt problemleri olan kişilerde daha yaygın görülür.
Gözde Şalazyon Neden Olur?
Şalazyonun temel nedeni, göz kapağındaki yağ bezlerinin düzgün çalışmaması veya tıkanmasıdır. Ancak bu tıkanıklığın gelişmesinde etkili olan birçok faktör vardır:
-
Göz kapağı hijyeninin yetersiz olması:
Göz çevresinin düzenli ve uygun şekilde temizlenmemesi, makyajla uyuma alışkanlıkları veya bozulmuş makyaj ürünlerinin kullanılması, yağ bezlerinde tıkanıklık oluşumunu artırabilir.
-
Cilt hastalıkları:
Rosacea ve seboreik dermatit gibi yağ bezlerini doğrudan etkileyen cilt problemleri, şalazyon gelişimine sebep olabilir.
-
Arpacık sonrası dönem:
Arpacık sonrası dönem de şalazyonun oluşabileceği zamanlardandır. Bir arpacığın iyileşme süreci boyunca göz kapağındaki yağ bezleri zarar görür ve bu durum, arpacık tamamen iyileşse bile geride tıkalı bir bez kalmasına sebep olabilir.
-
Yağlı cilt yapısı:
Yağlı bir cilt yapısına sahip olan kişilerde de bez tıkanıklığı riski yüksektir. Aşırı sebum üretimi, bezlerin düzgün işleyişini bozar ve şalazyon oluşumuna zemin hazırlar.
-
Gözleri sık ovuşturmak:
Gözleri sık ovuşturmak göz kapağını travmatize ederek bezlerin yapısını etkileyebilir. Bu durum, yağ bezlerinin sağlıklı çalışmasını engeller ve tıkanmalarına yol açabilir.
-
Kronik blefarit (göz kapağı iltihabı):
Kronik blefarit (göz kapağı iltihabı) durumu şalazyon gelişmesine neden olabilir. Bu durumda kirpik diplerinde sürekli iltihap meydana gelir ve yağ bezlerinin düzgün bir şekilde çalışmasını engelleyerek tıkanıklığa yol açar.
Şalazyon Belirtileri Nelerdir?
Şalazyon ağrısız ilerlediği için kişiler başlangıçta bu oluşumu fark etmeyebilir. Ancak zamanla büyüdüğünde veya kozmetik olarak belirginleştiğinde doktora başvurulur. Sık görülen belirtiler şunlardır:
-
Göz kapağında belirgin bir şişlik: Yaygın ve ilk fark edilen belirtidir. Göz kapağı üzerinde sert, yuvarlak bir kitle şeklinde hissedilir.
-
Göz kapağında kızarıklık: Şalazyon bazen göz kapağının kızarmasına neden olabilir.
-
Ağrı veya rahatsızlık: Bazı durumlarda şalazyon ağrılı olabilir. Ancak, bu her zaman oluşmaz ve genel olarak hafif seyreder.
-
Gözyaşı artışı: Bazı kişilerde, şalazyonun olduğu gözden fazla miktarda gözyaşı gelmesi yaşanabilir.
-
Işığa karşı hassasiyet: Bazı vakalarda ışığa karşı duyarlılık yaşanabilir.
-
Bulanık görme: Şalazyon büyükse veya görmeyi engelliyorsa, geçici olarak bulanık görme durumu yaşanabilir.
Herhangi bir şüphe durumunda, sağlık profesyonellerine başvurulmalı ve gereken tedavi sürecine geçilmelidir.
Şalazyon Nasıl Geçer?
Şalazyon, göz kapağındaki yağ bezlerinin tıkanması sonucu oluşan bir çeşit şişliktir. Genellikle ağrısızdır ve her yaş grubunda görülebilir. Şalazyonun geçmesi için genellikle ilaç tedavisi yeterlidir ancak bazı durumlarda ise cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulabilir.
Göz damlası veya merhem gibi topikal ilaçlar, bazı vakalarda tedaviye destek amacıyla reçete edilebilir. İlaçlar, şişliği azaltmak ve enfeksiyonu önlemek için tasarlanmıştır. Reçete edilen ilaçlar doktorunuzun önerdiği süre boyunca düzenli olarak kullanılmalıdır.
Sıcak kompres uygulaması da şalazyonun tedavisinde etkilidir. Sıcak kompres, bir bez parçasını sıcak suya batırarak ve sonra fazla suyu sıkarak hazırlanır. Bez, göz kapağına 10-15 dakika boyunca uygulanmalıdır. Günde birkaç kez tekrarlanmalıdır. Sıcaklık, tıkanmış yağ bezi içerisindeki yağın erimesini sağlar ve sonucunda şişlik azalır.
Eğer bu yöntemler sonucunda şalazyon iyileşmezse veya büyümeye devam ederse, doktorunuza başvurmalısınız. Doktorunuz, şişliği küçültmek için cerrahi müdahale uygulayabilir.
Cerrahi Müdahale
Uygulanan alternatif yöntemlere rağmen 3–6 hafta içinde geçmeyen, estetik olarak rahatsız edici boyutlara ulaşan veya sık sık tekrar eden şalazyonlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Cerrahi müdahale, hastalar açısından son çare olarak düşünülse de güvenli ve etkili bir yöntemdir. Aşağıdaki durumlarda tercih edilir:
-
Kitlenin büyüklüğü görmeyi engelliyorsa
-
Estetik kaygılar kişiyi rahatsız ediyorsa
-
Tedaviye dirençli, kronik hale gelmiş durumlarda
-
Şalazyon tekrarlayıcı özellik gösteriyorsa
Şalazyon Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Şalazyon ameliyatı, göz kapağının iç tarafına küçük bir kesik yapılarak lokal anestezi altında gerçekleştirilen bir prosedürdür. Ameliyat, göz kapağındaki bir tür yağ bezesi olan şalazyonun tedavisinde kullanılır.
İlk aşama, hastanın gözünü ve çevresini steril hale getirmektir. Bu, enfeksiyon riskini en aza indirecek şekilde yapılır. Ardından, doktor göz kapağını lokal anestezi ile uyuşturur.
Bir sonraki adım, doktorun göz kapağında küçük bir kesik yapmasıdır. Kesik göz kapağının iç yüzeyinde yapılır, dışarıdan hiçbir iz bırakmaz. Doktor daha sonra bu kesikten içeriye girer ve şalazyonu çıkarır.
Son olarak, doktor kesik alanı temizler ve bandajlar. Hastaya antibiyotikli göz damlası reçete edilir ve iyileşme süreci boyunca takip randevuları ayarlanır.
Şalazyon Tekrarlar mı?
Şalazyona sebebiyet veren faktörler kontrol altına alınmaz ise tekrarlayabilir. Bazı kişilerde kronik blefarit veya rosacea gibi hastalıklar bez tıkanıklıklarının sürekli oluşmasına zemin hazırlar.
Tekrarlamayı önlemek için şunlara dikkat edilmelidir:
-
Göz kapaklarının temiz tutulmasına
-
Makyaj ürünlerinin hijyenik şekilde kullanılması ve makyajla uyumamak
-
Cilt hastalıklarının düzenli olarak tedavisinin yapılmasına
-
Gözleri ovuşturma alışkanlığından vazgeçilmesine
-
Düzenli göz muayeneleri yapılmasına
Sık Sorulan Sorular
Şalazyonun arpacıktan farkı nedir?
Şalazyon iltihapsız bir tıkanıklık sonucu gelişirken, arpacık bakteriyel enfeksiyon kaynaklı, genellikle ağrılı bir şişliktir. Arpacık daha hızlı başlar, kızarıklık ve hassasiyet belirgindir. Şalazyon ise yavaş gelişir ve genellikle ağrısız seyreder.
Şalazyon kendiliğinden geçer mi?
Evet, erken evrelerde sıcak kompres ve göz hijyeni ile birçok şalazyon kendiliğinden geçebilir. Ancak 3–6 haftadan uzun süren durumlarda doktora başvurulması önerilir.
Şalazyon ameliyatı iz bırakır mı?
Hayır. Ameliyat göz kapağının iç kısmından yapıldığı için dışarıdan görünen bir iz oluşmaz.
Şalazyon ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmeli?
İlk birkaç gün göz kapağını ovalamaktan kaçınmak, doktorun verdiği damlaları düzenli kullanmak ve kontrol randevularını aksatmamak önemlidir.