Doppler Ultrason ile Varis Tanısı

Varis, vücudumuzdaki toplardamarların normal dışı düzeyde genişlemesidir. Varis oluşmasındaki en önemli neden, toplardamarlarda bulunan kapak yetmezlikleridir. Bu genişlemeler en sık bacaklar olmak üzere beyin, testis v.b vücudumuzun her bölgesinde görülebilir.

Varislerin en sık bacaklarda oluşmasının nedeni ise yer çekimidir. Genellikle toplardamarlarda kapak yetmezliği oluştuktan sonra varisler çıkmaya başlar ve zaman içerisinde varisin büyüklüğü, seyri ve şiddeti artar. Varis ve venöz yetmezlik konusunda en önemli risk faktörü genetik veya bünyesel yatkınlıktır. Genetik yatkınlığı olan bir kişinin çevresinde oluşan bazı faktörler varis oluşumunu hızlandırabilir veya şiddetlendirebilir. 

Varis oluşumuna zemin hazırlayan faktörler; ileri yaş, cinsiyet (kadınlarda daha sık rastlanmaktadır), hamilelik, sıcak iklim koşulları, obezite, kabızlık, menopoz, karın ameliyatları geçirmiş olmak, uzun süre oturmak ya da ayakta durmak olarak sıralanabilmektedir. Aynı zamanda varis bir meslek hastalığı olarak da bilinmektedir. Mesleği gereği uzun saatler ayakta kalan insanlarda varise daha sık rastlanmaktadır. Bacak kaslarının gelişimini sağlayabilen, düzenli spor yapan kişilerde varis sıklığı azalmaktadır. Örnek verecek olursak en çok varis görülen mesleki gruplar; berber, hemşire ve öğretmenlerdir. 

Yaş ilerledikçe toplardamarlardaki kapakçıklarda fonksiyon kaybı ve yaşlanma meydana geldiğinden varis oluşum hızı artmaktadır. Menopoz döneminde ortaya çıkan hormonal değişiklikler, vücuttaki tüm organları etkilemekle birlikte, toplardamarlardaki yaşlanma ve fonksiyon kaybının da nedenlerinden biridir. 

Varis ve venöz yetmezliği belirtileri genellikle bacaklarda şişlikler, ağrı, uyuşukluk, kaşınma ve uzun süre geçmeyen yorgunluktur. Varis tedavi edilmezse, ileri dönemlerde çok şiddetli kramp, ağrı ve sızlama yapabilir, hatta doku beslenmesini bozabilir. Bacaklarda yaralar ve damarlarda pıhtılar oluşturabilir.  

Venöz yetmezlik veya varis başlangıç dönemi herkeste farklılık göstermektedir. Bu sebeple bacak ve ayak bilekleri ile ilgili bir sıkıntı olduğunda durumun özel bir inceleme tekniği olan Doppler Ultrason ile değerlendirilmesi önerilir. 

Ultrason ile bacaklarda venöz yetmezlik olup olmadığı, var ise hangi aşamada olduğu en net şekilde anlaşılmaktadır. Ancak hastanın ilettiği şikayetleri, varise genetik yatkınlığı olup olmadığını ve hikayesini dinlemek de bize çok değerli bilgiler verebilir. Kılcal varisler de dahil olmak üzere hiçbir damar genişlemesinin kendi kendine kaybolma imkânı yoktur. Mutlaka tedavi edilmesi gerekir. 

Varis tedavisinden önce kesinlikle derin toplardamarlarda pıhtılaşma olup olmadığının anlaşılması gerekir. Toplardamar tıkanıklığının en sık bulgusu bacakta tek taraflı şişme ve ağrıdır. Toplardamar tıkanıklığının görüntülenmesinde en sık kullandığımız yöntemlerden biri yine Doppler Utrasonografi yöntemidir. Ultrasonografi cihazı ses dalgaları ile çalıştığından herhangi bir zararı bulunmamaktadır. Varisin başlıca tedavi yöntemleri cerrahi tedavi, varis çorabı, köpük tedavisi ve damar içinden lazer tedavisi şeklindedir. Her bir yöntem varisin boyutuna ve yaygınlığına göre uygulanır. Ayrıca varislerden korunmak için korse giymemeli, dar kemer kullanmamalı, her gün en az 30 dakika yürümeli, günde en az iki litre su içilmelidir.

Varis tedavisi açısından en büyük avantajlardan biri, hastalığın erken dönemde teşhis edilmesidir. Bu noktada Doppler ultrason bacak damarlarının detaylı olarak değerlendirilmesine olanak sağlar. Belirtiler henüz hafifken yapılan bu değerlendirme sayesinde, ilerlemeden önlem almak mümkündür. Varis tanısını koymak için yalnızca gözle görülen damar genişlemeleri yeterli değildir; derin toplardamarlardaki olası pıhtılar ve kapak yetmezliği de değerlendirilmelidir.