Göz yanması, geçici bir rahatsızlık olarak bilinse de bazen ciddi hastalıkların habercisi olabilir. Alerjenlere maruz kalma, uzun süreli bilgisayar kullanımı ve göz kuruluğu gibi yaygın sebeplerin ötesinde, göz yanması çeşitli enfeksiyonlar, göz yaralanmaları ve hatta sistemik hastalıkların belirtisi olabilir. Özellikle yanmaya sulanma, kızarıklık, batma ya da görme değişiklikleri eşlik ediyorsa dikkatli olunmalı ve bir göz muayenesinden geçilmelidir.
Göz Yanması Neden Olur?
Göz yanmasının nedeni göz yüzeyinin tahriş olması ya da savunma sisteminin zayıflamasıdır. Bu durum çeşitli çevresel, alerjik, enfeksiyöz ya da yapısal faktörlerden kaynaklanabilir. Yaygın nedenler arasında şunlar yer alır:
-
Kuru hava, sigara dumanı, rüzgar veya klima gibi çevresel etkenler
-
Dijital ekranlara uzun süre odaklanarak bakmak göz kırpma sayısını azaltarak göz yüzeyini kurutur
-
Alerjenlere maruz kalmak
-
Göze yabancı cisim kaçması veya kimyasal temas
-
Kontakt lenslerin yanlış ve uzun süreli kullanımı
-
Göz hijyenine özen göstermemek
Göz Yanması Hangi Hastalıkların Belirtisidir?
Göz yanması çeşitli belirtilerle birlikte ortaya çıkar. Bu da altında yatan hastalık hakkında ipuçları verebilir. İşte göz yanmasının sık görüldüğü hastalıklar:
Kuru Göz Sendromu
Gözyaşı üretiminin azalması ve kalitesinin düşmesi sonucunda kuru göz sendromu yaşanır. Gözler kuru kaldığında tahriş olur ve yanma hissiyle birlikte ışığa karşı hassasiyet, batma ve görsel bulanıklık da meydana gelebilir.
Alerjik Konjonktivit
Polenler, ev akarları, küf, hayvan tüyü gibi maddelere karşı gelişen alerjik reaksiyonlarda gözlerde kaşıntı, yanma, sulanma ve kızarıklık görülebilir. Alerji kaynaklı göz yanmaları ise mevsimseldir ve her iki gözü birden etkiler.
Viral veya Bakteriyel Konjonktivit (Göz Nezlesi)
Konjonktivit, göz yüzeyini kaplayan zarın iltihaplanması sonucu oluşur. Viral ya da bakteriyel seyredebilir. Bu durumda yanma ile birlikte gözde çapaklanma, sulanma ve kapaklarda yapışkanlık meydana gelir.
Blefarit (Göz Kapağı İltihabı)
Göz kapağı kenarlarında yağ bezlerinin tıkanması sonucu oluşan bu rahatsızlıkta yanma hissi, gözlerde tanecikli bir yabancı madde varmış gibi his ve sabahları kirpiklerde kabuklanma görülebilir.
Kontakt Lens Kaynaklı Tahriş
Uzun süreli ve uygun olmayan kontakt lens kullanımı, göz yüzeyinde tahrişe neden olur. Tahriş sonucunda da yanma, batma, kuruluk ve bulanık görme yaşanır.
Kornea Hastalıkları ve Yüzey Bozuklukları
Kornea yüzeyinde çizik, ülser veya zedelenme varsa, bu doğrudan göz yanmasına ve ışığa duyarlılığa neden olabilir. Özellikle ani başlayan ve tek gözde yoğun yanma hissi varsa kornea değerlendirmesi gerekir.
Göz Yanmasına Eşlik Eden Belirtiler Ne Anlama Gelir?
Göz yanmasına genellikle başka belirtiler de eşlik eder. Bu kombinasyonlar, tanı koymada önemli ipuçları sağlar:
-
Göz Yanması ve Yaşarması
Göz yanmasıyla sulanma arasındaki ilişki kuru göz problemini işaret eder. Bu durumda, göz kendini korumak için aşırı derecede sulanabilir. Uzun süre bilgisayar ekranına bakmak gibi durumlarda gözler kuruyabilir ve ardından yanma hissiyle sulanmaya başlayabilir.
-
Göz Yanması ve Kaşıntı
Göz yanması ve kaşıntı arasındaki ilişki genellikle alerjik durumlarda görülür. Mevsimsel alerjiler veya atopik yapıya sahip bireylerde sıkça karşılaşılan bir durumdur. Özellikle polen mevsiminde veya ev tozuyla temas sonrasında gözlerde yanma ve kaşıntı hissedilebilir. Bu durumda, gözlerdeki tahriş ve alerjik reaksiyonlar kaşıntıya neden olabilir.
-
Göz Yanması ve Kızarıklık
Göz yanması ve kızarıklık; enfeksiyonlar, blefarit veya ciddi tahriş durumlarında ortaya çıkar. Enfekte olmuş bir göz ve kirpik köklerinde yaşanan iltihaplanma sonucunda gözde kızarıklık ve yanma hissedilebilir. Lens kullanımı sırasında hijyen kurallarına dikkat edilmemesi de gözde kızarıklığa ve yanmaya yol açabilir.
-
Göz Yanması ve Batma
Göz yanması ile batma hissi ise yabancı cisim varlığı veya kornea problemleri ile ilişkilidir. Rüzgarın etkisiyle göze toz veya kirpik kaçması sonucunda batma hissi ve yanma meydana gelebilir. Korneada meydana gelen küçük çizikler veya travmalar da benzer şekilde bu tür belirtilere sebep olabilir.
Göz Yanması Nasıl Geçer?
Şikayetleri hafifletmek için evde uygulanabilecek yöntemler:
-
Dijital ekranlara bakarken 20-20-20 kuralı uygulayarak gözlerinizi dinlendirebilirsiniz.
-
Ortamın havasını nemlendirerek göz kuruluğunun önüne geçebilirsiniz.
-
Alerjenlerden mümkün olduğunca uzak durabilirsiniz.
-
Kontakt lens kullanımına dikkat edin, doktor kontrolü dışında değiştirmeyin.
-
Doktor önerisi ile gözyaşı destekleyici damlalar kullanabilirsiniz.
Yanma şikayeti uzun süredir devam ediyorsa, görme değişiklikleriyle birlikte seyrediyorsa ya da bir enfeksiyon şüphesi varsa mutlaka bir göz hekimine başvurulmalıdır.
Sık Sorulan Sorular
Göz yanması hangi vitamin eksikliğinin belirtisidir?
Göz yanması, A vitamini ve B2 vitamini eksikliğinde ortaya çıkabilir. A vitamini, göz yüzeyinin sağlıklı olmasını sağlar ve eksikliği durumunda gözyaşı üretimi azalabilir, bu da kuruluk ve yanma hissine neden olur. B2 vitamini eksikliği durumunda ise gözlerde yanma, ışığa karşı hassasiyet ve kornea hastalıkları gibi rahatsızlıklar oluşabilir.
Gözlük kullanmak göz yanmasını azaltır mı?
Gözlük kullanımı, göz yorgunluğunu azaltarak gözdeki yanma şikayetini hafifletebilir. Ancak gözlük numarası yanlış ise ya da ihtiyaç olduğu halde gözlük kullanılmıyorsa, göz kaslarında zorlanma meydana gelir ve bu da yanma ve batma hissine yol açabilir.
Göz yanması nedeni enfeksiyon olabilir mi?
Evet, özellikle konjonktivit gibi enfeksiyonlar gözde yanma, sulanma, çapaklanma ve kızarıklık gibi belirtilerle birlikte seyredebilir. Enfeksiyon durumunda genellikle tek gözden başlayıp diğerine yayılabilir ve tedavi edilmediğinde ciddi rahatsızlıklara neden olabilir.
Göz yanması sadece yorgunluktan mı kaynaklanır?
Yorgunluk göz yanmasının yaygın bir nedeni olabilir; ancak bu durum geçicidir ve dinlenmeyle azalır. Sürekli tekrar eden ya da şiddetli yanma hissi, alerji, enfeksiyon, kuru göz sendromu veya göz yüzeyi hastalıkları gibi daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir.