Een urineweginfectie is een veelvoorkomend gezondheidsprobleem dat optreedt wanneer bacteriën uit de darmen de urethra bereiken en een infectie in de urinewegen veroorzaken. Symptomen van de infectie zijn onder andere een brandend gevoel bij het plassen, pijn in de lies en het bekkengebied, troebele en stinkende urine, en een plotselinge en frequente drang om te plassen. In een later stadium kunnen ernstigere symptomen zoals koorts optreden. Vaak kan deze infectie verlicht worden door veel water te drinken, maar in sommige gevallen is een antibioticakuur nodig. Met vroege diagnose en geschikte behandeling kunnen urineweginfecties gemakkelijk onder controle worden gebracht.
Wat is een Urineweginfectie?
Een urineweginfectie, vaak aangeduid als "UWI", is een veelvoorkomende infectie, meestal veroorzaakt door de E. coli bacterie, en staat bekend als de tweede meest voorkomende infectie in het lichaam. Deze infecties tasten meestal de lagere urinewegen aan, zoals de blaas en urethra, maar kunnen soms ook naar de nieren doordringen.
Blaasontstekingen komen vaker voor dan nierinfecties en ontstaan meestal wanneer bacteriën van de urethra naar de blaas opstijgen. In de medische literatuur wordt dit "blaasontsteking" genoemd. Wanneer bacteriën vanuit de blaas de nieren bereiken, ontstaan nierinfecties, bekend als "pyelonefritis". Beide soorten infecties komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Tijdens een urineweginfectie raken de weefsels van de blaas en urethra rood en geïrriteerd. De meest voorkomende symptomen van de infectie zijn pijn in de onderbuik of het bekkengebied, een frequente aandrang om te plassen, en een brandend of pijnlijk gevoel bij het urineren. Klachten zoals stinkende of donkergekleurde urine, en een dringende behoefte om te plassen zonder voldoende urine te kunnen produceren, komen ook vaak voor.
Welke Soorten Blaasontsteking Zijn Er?
Een blaasontsteking wordt gedefinieerd als een ontsteking van de blaas en wordt voornamelijk in twee groepen ingedeeld:
- Microbiële (bacteriële) blaasontsteking
- Niet-microbiële (Amicrobiële) blaasontsteking
Microbiële (Bacteriële) Blaasontsteking
Een microbiële blaasontsteking is meestal een type ontsteking veroorzaakt door bacteriën. Het grootste deel van de blaasontstekingsgevallen wordt veroorzaakt door Escherichia coli (E. coli), een bacterie die van nature in de darmen voorkomt. Deze bacterie, ook wel bekend als "coli bacil" onder de bevolking, kan ontstekingen veroorzaken door de urinewegen te bereiken. Naast E. coli kunnen andere micro-organismen zoals klebsiella, proteus, stafylokokken en enterobacter, die vooral bij vrouwen veel voorkomen, ook microbiële blaasontsteking veroorzaken.
Normaal gesproken voorkomt de zure pH-waarde van urine en de sterke stroom tijdens het plassen dat bacteriën zich aan de urinewegen kunnen hechten (kolonisatie). In situaties waarin de urinestroom vertraagt, de pH-waarde van urine stijgt, of wanneer bacteriën in grote aantallen het urinekanaal binnendringen, neemt het risico op microbiële blaasontsteking toe.
Amicrobiële Blaasontsteking (Niet-Microbiële Blaasontsteking)
Niet-microbiële blaasontsteking treedt meestal op als gevolg van irritatie of trauma aan de urinewegen. Een bekend voorbeeld van dit type blaasontsteking is de "honeymoon cystitis", die vooral voorkomt bij pasgetrouwde vrouwen. Irritatie, oedeem en ontsteking van de urinewegen na de eerste seksuele gemeenschap kunnen klachten veroorzaken zoals pijn, een brandend gevoel en frequente drang om te plassen.
Niet-microbiële blaasontsteking kan niet alleen na seksueel contact, maar ook door omgevingsfactoren en chemische stoffen ontstaan. Geparfumeerde zeep, detergenten en langdurige schuimbaden kunnen chemische irritatie van de urinewegen veroorzaken. In de zomer kunnen sommige mensen door chloorwater in zwembaden last krijgen van urinewegirritatie en symptomen van blaasontsteking. Het wordt aangeraden om bij zwembaddesinfectie gezonde alternatieven zoals ozon te verkiezen boven chloor. Bepaalde voedingsmiddelen, zoals gekruid eten, chocolade en eieren, kunnen ook irritatie van de urinewegen veroorzaken en bijdragen aan de ontwikkeling van niet-microbiële blaasontsteking.
Wat is Honeymoon Cystitis?
Honeymoon cystitis is een soort blaasontsteking die vooral voorkomt bij pasgetrouwde vrouwen of vrouwen die voor het eerst seksueel actief worden. Na de eerste geslachtsgemeenschap kan er oedeem optreden door druk en irritatie op het urinekanaal. Dit kan de urinestroom vertragen en het risico op infecties vergroten. Het staat bekend als "honeymoon cystitis". Binnen enkele dagen na de geslachtsgemeenschap treden symptomen op zoals pijn bij het plassen, een brandend gevoel, de drang om vaak te plassen en pijn in de lies.
Hoe wordt een Urineweginfectie Behandeld?
De behandeling van urineweginfecties varieert afhankelijk van de ernst en de verspreiding van de infectie. Bij eenvoudige urineweginfecties die de blaas aantasten, kan het voldoende zijn om op de genitale hygiëne te letten, voldoende vloeistoffen te drinken en een korte kuur lage dosis antibiotica te gebruiken.
In septische situaties waarin de infectie zich naar het bloed verspreidt of naar de nieren doordringt, vereist behandeling een serieuzere aanpak. In dergelijke situaties kan langdurig gebruik van antibiotica nodig zijn. Afhankelijk van het verloop van de infectie, kan ziekenhuisopname, intraveneuze vochttherapie en toediening van hoge dosis antibiotica ook noodzakelijk zijn.
Urineweginfecties worden vaak behandeld met antibiotica. Deze medicijnen zijn effectief in het doden van de micro-organismen die de infectie veroorzaken. Blaasontstekingen worden meestal binnen 3 tot 7 dagen behandeld, terwijl bij nierinfecties deze periode kan oplopen tot 2 weken. Symptomen beginnen meestal binnen 24 uur na het starten van de antibioticakuur af te nemen. Er kunnen ook aanvullende medicijnen worden gebruikt om pijn te verlichten en de plasfrequentie te verminderen door de blaas te verdoven.
Complicaties bij Blaasontsteking: Verdikking van de Blaaswand en Andere Risico's
Als een blaasontsteking onbehandeld blijft of vaak terugkeert, kunnen structurele veranderingen zoals verdikking van de blaaswand optreden. Dit wordt "blaaswandverdikking als gevolg van infectie" genoemd. Een verdikte blaaswand kan leiden tot verlies van elasticiteit en functionaliteit van de blaas. Dit veroorzaakt problemen zoals verminderde urineopslagcapaciteit, een gevoel van aandrang, en chronische bekkenpijn.
Langdurige of terugkerende infecties kunnen niet alleen de blaas, maar ook de bovenste urinewegen en nieren aantasten. Daarom is het belangrijk voor mensen met vaak terugkerende klachten zoals frequente plassen, een brandend gevoel of pijn om een uroloog te raadplegen om de onderliggende oorzaak te achterhalen. Vroege interventie is cruciaal om toekomstige nierschade of blijvende blaasproblemen te voorkomen.
Hoe Gaat een Blaasontsteking Over? Thuis Te Nemen Maatregelen
Bij mild verlopende gevallen van blaasontsteking kunnen veranderingen in de levensstijl en enkele natuurlijke methoden, naast antibioticabehandeling, bijdragen aan het herstelproces. Veel water drinken en plassen niet uitstellen voorkomt de verspreiding van de infectie. Consumptie van voedingsmiddelen rijk aan vitamine C verhoogt de zure eigenschappen van urine, waardoor bacteriegroei wordt ontmoedigd.
Het dragen van katoenen ondergoed, het schoonmaken van het genitale gebied van voren naar achteren en zorgvuldige hygiëne na toiletgebruik zijn eenvoudige maar effectieve maatregelen om te voorkomen dat bacteriën de blaas bereiken. Vooral voor vrouwen kan bezoek aan het toilet na geslachtsgemeenschap helpen bij het verwijderen van micro-organismen die de urethra kunnen bereiken.
Manieren om een Blaasontsteking te Voorkomen
Het is mogelijk om enkele eenvoudige maar effectieve gewoontes aan te nemen om urineweginfecties en daarmee blaasontstekingen te voorkomen. Preventieve maatregelen waar in het dagelijks leven op moet worden gelet, zijn onder andere:
- Voldoende vloeistofinname: Genoeg water drinken gedurende de dag spoelt de blaas regelmatig, wat bacteriegroei voorkomt.
- Toiletgewoonten: Urine niet ophouden en de noodzaak om te plassen niet uitstellen vermindert de ophoping van bacteriën in de urinewegen.
- Juiste hygiëne: Reiniging voor en na geslachtsgemeenschap vermindert het risico op infectie aanzienlijk.
- Keuze van zeep en schoonmaakproducten: Het vermijden van producten met chemische stoffen en geuren biedt een beschermend effect, vooral voor mensen met een gevoelige huid.
- Regelmatige dokterscontroles: Bij vaak terugkerende infecties is het raadzaam om een uroloog te raadplegen om het risico op chronische aandoeningen te elimineren.
Veelgestelde Vragen
Waarom komt een blaasontsteking vaak terug?
Er kunnen veel redenen zijn waarom blaasontstekingen vaak terugkeren. Deze omvatten een zwak immuunsysteem, het niet volledig kunnen legen van de blaas, onvoldoende aandacht voor genitale hygiëne of structurele anatomische problemen. Vooral bij vrouwen kan de korte urethra en de nabijheid van de anus zorgen dat bacteriën gemakkelijk de urinewegen bereiken. Genetische aanleg kan bij sommige mensen ook bijdragen aan frequente infecties.
Wat gebeurt er als een blaasontsteking onbehandeld blijft?
Een onbehandelde blaasontsteking kan ertoe leiden dat bacteriën de nieren bereiken, wat bekend staat als "pyelonefritis" en kan leiden tot ernstige koorts, rillingen en lage rugpijn. Verspreiding van de infectie in de bloedbaan kan levensbedreigend zijn. Op de lange termijn kunnen verdikking van de blaaswand, urinefunctieproblemen en chronische pijn ook ontstaan.
Is er een verband tussen blaasontsteking en urine-incontinentie?
Ja, vooral als de blaaswand is geïrriteerd door infectie, kan controle over de blaas moeilijk worden. Symptomen zoals frequente aandrang om te plassen, aandranggevoel en soms urine-incontinentie kunnen symptomen van blaasontsteking zijn. Deze symptomen nemen meestal af na het verdwijnen van de infectie, maar in sommige gevallen kunnen de blaasklachten langdurig aanhouden.
Hoe wordt verdikking van de blaaswand als gevolg van infectie gediagnosticeerd?
Verdikking van de blaaswand wordt meestal gediagnosticeerd met methoden zoals bekken echografie of cystoscopie. De arts stelt op basis van klachten de diagnose met urineonderzoek, kweek en eventueel geavanceerde beeldvormingstechnieken. Als de verdikking te wijten is aan een infectie, kan de structuur van de blaaswand worden hersteld met een geschikte antibioticabehandeling en ondersteunende maatregelen.