Cystitis is een aandoening die wordt gekarakteriseerd door een ontsteking van het slijmvlies aan de binnenkant van de urineblaas. Het wordt meestal veroorzaakt door bacteriële infecties en komt vooral veel voor bij vrouwen. Deze aandoening is een van de meest voorkomende vormen van urineweginfecties (UWI) en kan leiden tot vervelende symptomen.
De meest voorkomende oorzaak van cystitis is dat de bacterie genaamd E. Coli via de urinewegen de blaas bereikt en daar een ontsteking veroorzaakt. Aangezien de urethra (het kanaal waarlangs urine het lichaam verlaat) van vrouwen korter is dan die van mannen, kunnen bacteriën gemakkelijker de blaas bereiken. Dit is een van de belangrijkste redenen waarom cystitis vaker bij vrouwen voorkomt. Andere risicofactoren zijn onder meer seksuele activiteit, menopauze, zwangerschap, diabetes en het lang vasthouden van urine.
Cystitis kan zich manifesteren met een reeks symptomen en klachten:
De diagnose van cystitis kan worden gesteld door een klinische evaluatie van de symptomen en urineonderzoek. Een urinekweek helpt het micro-organisme te identificeren dat de infectie veroorzaakt en speelt een cruciale rol bij de keuze van de juiste antibiotische behandeling. Behandeling bestaat meestal uit orale antibiotica en de meeste symptomen verbeteren snel na de start van de behandeling. Het is echter belangrijk om de behandeling af te maken en herhaling van de infectie te voorkomen. Daarnaast worden preventieve maatregelen zoals voldoende vochtinname en het niet ophouden van urine aangeraden.
Er zijn enkele maatregelen die kunnen worden genomen om het risico op cystitis te verminderen:
Cystitis is een veelvoorkomende vorm van urineweginfectie, vooral onder vrouwen. Met vroege diagnose en goede behandeling herstellen de meeste patiënten snel. Echter, terugkerende infecties kunnen een teken zijn van een ernstiger onderliggend gezondheidsprobleem. Daarom is het belangrijk voor mensen met cystitis-symptomen om medisch advies in te winnen. Vroege behandeling en passende preventiestrategieën spelen een grote rol in het omgaan met deze vervelende aandoening.
De eerste stap in de behandeling van cystitis is het identificeren van het juiste medicijn afhankelijk van de bron van de infectie. Meestal wordt antibiotische behandeling geprefereerd. Tijdens het behandelproces is het belangrijk om voldoende water te drinken, de blaas regelmatig te legen en aandacht te besteden aan hygiëne. Vooral bij terugkerende gevallen van cystitis kunnen veranderingen in levensstijl en ondersteunende maatregelen het succes van de behandeling verhogen.
De medicatie voor cystitis wordt meestal gekozen uit antibiotica die effectief zijn tegen bacteriën. Enkele veelgebruikte antibiotica bij acute cystitis zijn fosfomycine, nitrofurantoïne en trimethoprim-sulfamethoxazol. De keuze van het medicijn moet gebaseerd zijn op de resultaten van een urinekweek die door de arts wordt uitgevoerd. Het gebruik van medicatie zonder doktersadvies kan leiden tot medicijnresistentie.
Bij vrouwen komt cystitis vaker voor omdat de urethra, het urinekanaal, korter is dan bij mannen. Deze anatomische structuur maakt het voor bacteriën makkelijker om de blaas te bereiken. Vaginale infecties, hormonale veranderingen, gebrek aan hygiëne en bepaalde anticonceptiemethoden kunnen ook het risico op cystitis bij vrouwen verhogen.
Bij sommige vrouwen kan cystitis optreden na seksuele betrekkingen. Deze situatie staat ook bekend als “honeymoon cystitis”. Tijdens de geslachtsgemeenschap kunnen bacteriën naar het gebied rond de blaas en de urethra worden overgebracht, waardoor infectie kan optreden. Plassen na de geslachtsgemeenschap, aandacht voor genitale hygiëne en voldoende vochtinname kunnen helpen het infectierisico te verminderen.
Acute cystitis is een plotselinge infectie van de blaas. De symptomen beginnen meestal onverwachts en kunnen snel toenemen. Deze symptomen omvatten vaak moeten plassen, een branderig gevoel, en troebele en onaangenaam ruikende urine. Met de juiste behandeling is genezing meestal snel, maar indien onbehandeld kan de infectie zich naar de nieren verspreiden.
In sommige milde gevallen van cystitis, vooral als er geen onderliggende gezondheidsproblemen zijn, kunnen de symptomen binnen enkele dagen vanzelf afnemen. Aangezien cystitis meestal door een bacteriële infectie wordt veroorzaakt, is antibiotische behandeling vereist om de infectie volledig te elimineren. Indien onbehandeld, kan de infectie naar de nieren voortschrijden en ernstigere gezondheidsproblemen veroorzaken. Daarom is het belangrijk om bij het opmerken van symptomen contact op te nemen met een gezondheidsprofessional en indien nodig de juiste behandeling te starten.
De antibiotica die worden gebruikt voor de behandeling van cystitis beginnen meestal binnen korte tijd effect te hebben. Bij het gebruik van de juiste antibiotica ervaren de meeste patiënten een vermindering van de symptomen binnen 24-48 uur. Ondanks deze verbetering is het erg belangrijk om de medicatie gedurende de door de arts aanbevolen behandelingsduur regelmatig te blijven gebruiken. Het vroegtijdig stoppen van de behandeling kan ertoe leiden dat de infectie niet volledig is verdwenen en opnieuw optreedt. Bij sommige individuen met een verzwakt immuunsysteem of een ernstigere infectie kan de hersteltijd iets langer zijn.
Cystitis is een zeer veelvoorkomend gezondheidsprobleem bij vrouwen. Volgens onderzoek krijgt ongeveer 50% van de vrouwen ten minste één keer in hun leven te maken met cystitis. Dit komt voornamelijk omdat de urethra van vrouwen (urineweg) korter is dan die van mannen, waardoor bacteriën gemakkelijker de blaas bereiken. Bij sommige vrouwen kan cystitis een terugkerend probleem worden. Dit manifesteert zich meestal met aanvallen die twee keer of vaker per jaar optreden en wordt gedefinieerd als een "terugkerende urineweginfectie". Hormonale veranderingen, seksuele activiteit, menopauze en bepaalde anticonceptiemethoden kunnen deze frequentie beïnvloeden.
Er zijn veel eenvoudige maar effectieve maatregelen die in het dagelijks leven kunnen worden toegepast om cystitis te voorkomen. Allereerst helpt voldoende water drinken bij het regelmatig reinigen van de urinewegen en bemoeilijkt het bacteriën om zich in de blaas te vestigen. Bij toilethygiëne, vooral bij vrouwen, is het aan te raden om van voor naar achter te vegen om te voorkomen dat bacteriën uit de ontlasting de urinewegen binnendringen. Het dragen van katoenen ondergoed bevordert de ventilatie van het genitale gebied en helpt de vochtigheid te verminderen; dit voorkomt dat bacteriën zich vermenigvuldigen. Plassen na geslachtsgemeenschap helpt bij het verwijderen van bacteriën die de blaas kunnen binnendringen. Het vermijden van onhygiënische genitale reinigingsmiddelen en overbodige vaginale douches is ook belangrijk voor preventie.