Wat is een Galsteen? Hoe Ontstaat Deze?

Een galsteen is de algemene naam voor de harde massa die in de galblaas ontstaat. Galstenen kunnen ontstaan door de ophoping van stoffen zoals cholesterol en bilirubine. Deze stenen kunnen in de loop van de tijd groter worden en door het blokkeren van de galwegen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Galstenen manifesteren zich met symptomen zoals misselijkheid, pijn en geelzucht. Vroege diagnose is van belang omdat ze, indien onbehandeld, complicaties kunnen veroorzaken.

Wat is een Galsteen?

Galsteen is de naam voor harde, kristalachtige massa's die zich in de galblaas of galwegen bevinden; deze massa's bevatten galpigmenten, cholesterol en calciumzouten. Stenen groter dan 3 mm worden galstenen genoemd; als ze kleiner zijn dan 3 mm, staan ze bekend als galmodder. Galstenen of galmodder kunnen bij individuen hevige pijn veroorzaken.

Hoe Ontstaat een Galsteen?

Galstenen ontstaan meestal door de onevenwichtige kristallisatie van cholesterol en bilirubine in de gal. Onder de oorzaken vallen genetische aanleg, leverziekten, obesitas, snel gewichtsverlies, vetrijke voeding en zwangerschap. Veelvoorkomende oorzaken zijn:

• Hoge cholesterolspiegel: Een toename van de cholesterolconcentratie in gal is een van de hoofdoorzaken van steenformatie.

• Onvoldoende galafvoer: Onregelmatig samentrekken van de galblaas kan leiden tot verdikking van de vloeistof binnenin en de vorming van kristallen bevorderen.

• Toename van bilirubine: Bepaalde leverziekten of bloedziekten kunnen een ophoping van bilirubine veroorzaken die de formatie van pigmentstenen in de galstimuleert.

• Snel gewichtsverlies, obesitas, hogere leeftijd, vrouw zijn, zwangerschap, hormonale behandelingen en genetische aanleg kunnen ook risicofactoren zijn.

Wie Behoren tot de Risicogroep voor Galstenen?

Galstenen kunnen bij iedereen voorkomen, maar bepaalde personen hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van deze aandoening.

• Vrouwen: Vrouwen hebben een hoger risico op het ontwikkelen van galstenen dan mannen. Dit kan te wijten zijn aan het effect van het hormoon oestrogeen op de galinhoud, die de vorming van cholesterolstenen bevordert.

• Mensen boven de 40 jaar: De frequentie van galstenen kan toenemen met de leeftijd. Daarom moet bij buikklachten bij mensen van 40 jaar en ouder rekening gehouden worden met de mogelijkheid van galstenen.

• Personen met obesitas: Bij mensen met een hoge body mass index produceert de lever meer cholesterol, wat de kans op steenvorming kan verhogen.

• Personen die snel afvallen: Bij personen die snel afvallen door crashdiëten of operatieve methoden, komt de kristallisatie en vorming van stenen in de gal vaker voor.

• Zwangere vrouwen: Hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap kunnen de galafvoer vertragen en zo de vorming van stenen vergemakkelijken.

• Personen met hoge cholesterol, diabetes en insulineresistentie: Deze aandoeningen, die geassocieerd zijn met het metabool syndroom, kunnen een negatieve invloed hebben op de galinhoud.

• Mensen met een familiegeschiedenis van galstenen: Genetische aanleg verhoogt significant het risico op galstenen.

Wat Zijn de Symptomen van Galstenen?

Galstenen kunnen lange tijd asymptomatisch blijven. Maar zodra stenen naar het galbuisje migreren of de galstroom verhinderen, kunnen er verschillende spijsverteringsproblemen optreden:

• Plotselinge pijn in de rechterbovenhoek van de buik of in het midden van de buik

• Pijn die uitstraalt naar de rug of rechter schouder

• Indigestie, een opgeblazen gevoel, misselijkheid na vetrijke maaltijden

• Braken

• Gebrek aan eetlust

• Koorts, rillingen 

• Geelzucht in de ogen en huid 

Hoe Wordt een Galsteenoperatie Uitgevoerd?

De operatie waarmee de galblaas onder de lever in het bovenste deel van de buik, die gal opslaat, wordt verwijderd, vindt plaats door middel van laparoscopische cholecystectomie. Deze ingreep duurt ongeveer 1-2 uur en is bedoeld voor een orgaan waarin de voor de spijsvertering benodigde gal wordt geproduceerd en opgeslagen.

Er zijn twee soorten galblaasoperaties:

Laparoscopische cholecystectomie

De voorkeur methode voor galblaasoperaties is laparoscopische cholecystectomie, die uitgevoerd wordt met kleine incisies. Een smalle buis, een laparoscoop, wordt in de buik ingebracht en deze bevat een lamp en camera. De arts maakt met speciale instrumenten een andere kleine incisie om de galblaas te verwijderen. 

Open cholecystectomie

De chirurg maakt een grotere incisie in de buik om de galblaas te verwijderen. De patiënt wordt daarna enkele dagen in het ziekenhuis geobserveerd. Personen met bloedingsklachten, ernstige galblaasaandoeningen, obesitas en vrouwen in het laatste trimester van de zwangerschap worden behandeld met een open galblaasoperatie.

Hoe Kan de Vorming van Galstenen Worden Voorkomen?

Om de vorming van galstenen te voorkomen, is het belangrijk een gezonde levensstijl te volgen. Er zijn enkele voorzorgsmaatregelen die men in acht moet nemen:

Adopteer Een Evenwichtige en Regelmatige Eetgewoonten

Voedingsmiddelen rijk aan cholesterol, vet en bewerkte producten kunnen de galinhoud direct beïnvloeden. Een dieet rijk aan vezels en uitgebalanceerd kan helpen om de vorming van stenen te voorkomen.

Vermijd Snel Gewichtsverlies

Snel veel gewicht verliezen kan de lever ertoe aanzetten om meer cholesterol te produceren, wat zich kan ophopen in de gal. Dit verhoogt het risico op de vorming van stenen. Gezond en duurzaam gewichtsverlies beschermt het galsysteem.

Doe Regelmatig Lichaamsbeweging

Minstens 150 minuten stevig wandelen of soortgelijke oefeningen per week ondersteunen gewichtbeheersing en reguleren de stofwisseling. Dit voorkomt traagheid van de galblaas en bevordert een regelmatige galafvoer.

Vermijd Langdurig Vasten

Door dagelijks drie hoofdmaaltijden te eten en, indien nodig, met kleine tussenmaaltijden, kan de galblaas regelmatig werken. Langdurig vasten kan daarentegen leiden tot verdikking en kristallisatie van gal in de blaas.

Beheers Suikerziekte en Cholesterol

Onregelmatige bloedsuiker en hoge bloedvetten kunnen de galinhoud beïnvloeden en het gemakkelijker maken voor stenen om zich te vormen. Mensen met diabetes of hoge cholesterol moeten regelmatig onder dokterscontrole staan.

Volg Zwangere en Hormonale Perioden

Tijdens de zwangerschap kunnen verhoogde oestrogeenspiegels de galinhoud veranderen en het risico op stenen verhogen. Tijdens deze periode moet het dieet en de fysieke activiteit extra aandacht krijgen.

Veelgestelde Vragen

Geeft een Galsteen Altijd Symptomen?

Nee, bij sommige mensen kunnen galstenen volkomen stil blijven en geen symptomen vertonen. Deze worden meestal toevallig ontdekt tijdens beeldvormende onderzoeken voor andere aandoeningen.

Kunnen Galstenen Terugkomen?

Als de galblaas niet wordt verwijderd en slechts de stenen werden geschoond, kunnen er in de loop van de tijd nieuwe stenen ontstaan. Wanneer de galblaas operatief wordt verwijderd, vermindert het risico op steenvorming aanzienlijk.

Kunnen Galstenen de Lever Beïnvloeden?

Ja, als stenen de galbuis blokkeren, kan gal terugstromen naar de lever. Dit kan leiden tot verhoogde leverenzymen en ernstige complicaties zoals geelzucht.

Wat Gebeurt er als Galstenen Niet Behandeld Worden?

Als de stenen lang onbehandeld blijven, kunnen ze leiden tot ontsteking van de galblaas, obstructie van de galwegen en pancreatitis, wat ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken die spoedeisende zorg vereisen.