Keratoconusbehandeling

Keratoconus is een aandoening die zich ontwikkelt door de progressieve bolling en verharding van het transparante weefsel aan de voorkant van ons oog, het hoornvlies. Deze aandoening begint meestal met één oog en kan later ook in het andere oog optreden.

Tegenwoordig kunnen patiënten door de technologische mogelijkheden hun klachten beter onderzoeken en eerder vaststellen welke aandoening zij hebben, waardoor keratoconus de afgelopen jaren vaker bekend is geworden. De problemen door deze aandoening kunnen variëren van slecht zicht, vermindering van de zichtkwaliteit tot zelfs verlies van dieptezicht.

Deze symptomen kunnen van persoon tot persoon verschillen, maar het is geen aandoening die vanaf de geboorte aanwezig is. In de vroege stadia zijn er vaak geen duidelijke symptomen en veroorzaakt keratoconus geen zichtproblemen die patiënten naar de dokter brengen. Bij routineoogonderzoek worden echter vaak kinderen of jongvolwassenen waargenomen, bij wie de brillenrecepten constant toenemen en waarbij, ondanks voortdurende aanpassingen, het zicht niet verbetert.

Het is te verwachten dat de ogen in deze leeftijdsgroep veranderen, maar bij deze aandoening nemen de bijziendheid en astigmatisme sneller toe, waardoor deze kinderen niet de gewenste resultaten van hun brillen kunnen krijgen. Bij deze patiënten moet extra aandacht worden besteed. Ook de voortekenen die in de vroege fase worden genoemd, zoals verblinding, vervormd zicht (het zien van een object als ze krom is), het zien van meerdere beelden van één object (bijvoorbeeld een object dat naast elkaar wordt gezien), en een verstoord nachtzicht zijn belangrijk. Vooral bij kinderen die vanaf jonge leeftijd allergieën hebben en daardoor constant hun ogen wrijven, kunnen eerder symptomen van keratoconus optreden door het trauma dat door het wrijven ontstaat.

Er is een sterke band tussen beide. De samenhang tussen allergieën en de ontwikkeling van deze aandoening is aanzienlijk. Ons land behoort tot de geografische gebieden waar deze aandoening vaak voorkomt. Het begin van tranen, jeuk en oogafscheiding als gevolg van allergieën leidt vaak tot stevig wrijven, wat op den duur kan leiden tot keratoconus.

 

In ons land komt keratoconus vooral voor in regio's waar warmte en allergieën veelvoorkomend zijn (zoals in Zuid-Oost Anatolië). De aandoening kan zich al optreden op ongeveer 15-16 jaar, wanneer de puberteit begint, maar het kan ook al op een jongere leeftijd waargenomen worden. Jaarlijkse oogonderzoeken en het letten op symptomen zijn essentieel. Deze oogziekte kan zich tot de leeftijd van 35-40 jaar ontwikkelen, maar na de veertig is een sterke progressie zelden gezien. De frequentie en progressie zijn zeker hogere in jongere leeftijden. Aangezien dit een genetisch aangedane aandoening is, moeten degenen met een familiegeschiedenis van deze aandoening zeker elk jaar een oogonderzoek ondergaan.

 

De diagnose van de ziekte wordt gesteld met behulp van enkele onderzoeken die worden uitgevoerd bij patiënten waarvan de brillenrecepten tijdens routineoogonderzoeken toenemen, of bij gelijken die verdacht worden. Met behulp van gedetailleerde scans die we oogtopografie noemen, kunnen we binnen enkele minuten resultaten behalen. We gebruiken oogtopografie vaak zowel in de vroege stadia van de aandoening als tijdens de opvolging.

Bij patiënten met keratoconus die niet meer progressief zijn (tussen de 35-40 jaar) kunnen we brillen en contactlenzen aanbevelen om de zichtkwaliteit te verbeteren. Deze speciale lenzen voor keratoconus zijn tegenwoordig verdeeld in halfharde, zachte buitenkanten met een harde kern, en harde lenzen, waar vroeger alleen harde lenzen bestonden. Patiënten die contactlenzen willen dragen, moeten geduldig zijn omdat het vinden van de geschikte lenzen via een proefperiode tijd kan kosten. Het zetten en kunnen aanpassing aan de lenzen kan soms 2 uur duren, maar ook 6-7 uur. Als de patiënt desondanks nog steeds moeilijkheden ondervindt bij het dragen van contactlenzen en bril, kan de Halka Behandelingsmethode worden aanbevolen voor geschikte omstandigheden.

 

De behandeling van deze aandoening is gepersonaliseerd, wat betekent dat elke patiënt een verschillende procedure kan krijgen. De meest voorkomende chirurgische toepassing van vandaag is de Cross-linking procedure, die in het Nederlands bekendstaat als kruisverbinding of in de volksmond bekend als lichttherapie. Dit is een procedure die de progressie van de ziekte stopt.

Bij de cross-linkingproceedure wordt druppelanesthesie gebruikt. Eerst wordt de extreem dunne bovenste laag van het hoornvlies, de epitheeldak, verwijderd. Daarna wordt gedurende een uur, met tussenpozen van 3 minuten, Riboflavinevitamine gedruppeld, en in de laatste fase wordt gedurende 30 minuten ultraviolet licht (UVA) toegepast. Na de procedure hoeft de patiënt zijn ogen niet te bedekken. Na controles op de eerste en derde dag worden de contactlenzen die voor bescherming zijn aangebracht, verwijderd. Patiënten kunnen een tijdje wazig zien na de operatie, maar deze situatie is tijdelijk. Het is ook zeer belangrijk dat de patiënt de oogdruppels na de procedure regelmatig gebruikt. Het belangrijkste doel van deze operatie is om de ziekte te stoppen. Na deze procedure wordt de patiënt ofwel brillen of speciaal vervaardigde contactlenzen voor keratoconus aanbevolen. Als de patiënt nog steeds niet tevreden is met de zichtkwaliteit, worden andere behandelingsmethoden aangeraden.

De tweede behandelingsmethode is de ringbehandelingsmethode, ook wel de cornea-ringbehandeling genoemd. Het doel van deze methode is om de zichtkwaliteit van de patiënt te verbeteren en het wordt vaak gekozen bij patiënten die niet geschikt zijn voor contactlenzen. Vroeger werd deze methode chirurgisch uitgevoerd met een mes, maar tegenwoordig kan met een femtosecondlaser in ongeveer 10 seconden een kanaal worden gemaakt en blijkt het plaatsen van de ring slechts 1-2 seconden te duren. Bij deze operatie wordt druppelanesthesie gebruikt en de procedure duurt in totaal 3-4 minuten. De patiënt kan diezelfde dag zijn dagelijks leven voortzetten en het is niet nodig om de ogen te bedekken. Omdat de incisie met intra-laser bijna perfect is, zijn er geen hechtingen nodig, waardoor pijn en ongemak minimaal zijn.

In sommige gevallen kunnen bij geselecteerde patiënten verschillende chirurgische ingrepen worden uitgevoerd, zoals het aanbrengen van inwendige lenzen.

 

Zoals bij elke aandoening is vroege diagnose en detectie van groot belang bij deze ziekte. Soms kan de aandoening zo vergevorderd zijn dat het hoornvlies hyper-scherp, bol en ondoorzichtig is geworden, waardoor de patiënt alleen kan worden gered met een hoornvliestransplantatie. Maar met de huidige toegankelijkheid van kennis in de wereld, kan de diagnose en behandeling in een vroeg stadium worden gesteld, waardoor de progressie van de ziekte door Cross-linking kan worden gestopt. Hierdoor kan de patiënt dus behandeld worden zonder dat de ziekte tot hoornvliestransplantatie voortschrijdt.