Mazelen is een besmettelijke ziekte die wordt overgedragen via de luchtwegen en wordt veroorzaakt door het mazelenvirus. De symptomen van deze ziekte, die in de kindertijd voorkomt, zijn koorts, hoesten, loopneus, gevoeligheid van de ogen, roodheid en huiduitslag op het lichaam. Hoewel mazelen met milde symptomen kan verlopen, kan het in sommige gevallen leiden tot ernstige complicaties. Behandelingsopties zijn onder meer rust, voldoende vochtinname en het gebruik van pijnstillers om de symptomen te verminderen. Bovendien kan bescherming worden geboden door middel van het mazelenvaccin. Vroege diagnose is belangrijk om de voortgang van de ziekte te voorkomen en de verspreiding ervan tegen te gaan.
Wat is Mazelen?
Mazelen is een zeer besmettelijke virale infectie die meestal bij kinderen voorkomt. Het mazelenvirus behoort tot de Paramyxoviridae-familie en verspreidt zich via de luchtwegen; het kan worden overgedragen op anderen via druppeltjes die in de lucht worden verspreid door hoesten of niezen van geïnfecteerde personen. Deze ziekte komt wereldwijd voor en kan zich snel verspreiden, vooral bij niet-gevaccineerde personen.
Symptomen van mazelen verschijnen meestal 10-14 dagen nadat men aan het virus is blootgesteld. Koorts, loopneus, hoesten en roodheid van de ogen zijn de eerste symptomen die lijken op griepachtige verschijnselen. Rode vlekken verspreiden zich over het lichaam en beginnen typisch achter de oren en kunnen zich uitbreiden naar het gezicht, de nek, armen, benen en andere lichaamsdelen. Bij mensen met een zwak immuunsysteem kan mazelen leiden tot ernstige complicaties zoals longontsteking, encefalitis (hersenontsteking) en blindheid.
Mazelen kan worden voorkomen met een vaccin en wordt vaak gegeven als onderdeel van het MMR-vaccin (Mazelen, Bof, Rodehond) aan kinderen. Dankzij vaccinatie is het aantal mazelengevallen afgenomen en zijn uitbraken onder controle gebracht.
Oorzaken en Overdrachtsroutes van Mazelen
De overdracht van het mazelenvirus gebeurt via druppeltjes die worden verspreid door de luchtwegen van geïnfecteerde personen. Hoesten, niezen en zelfs praten kan het virus gemakkelijk verspreiden. Dit verhoogt de besmettelijkheid doordat het virus enkele uren in de lucht kan blijven leven.
Eén persoon met mazelen kan de ziekte aan 12 tot 18 anderen overdragen. De incubatietijd van de ziekte is meestal tussen de 10 en 14 dagen.
De besmettelijke periode begint meestal ongeveer 4 dagen voordat de huiduitslag verschijnt en gaat ongeveer 4 dagen door nadat de huiduitslag zichtbaar is geworden.
Daarom zijn vroege diagnose en quarantainemaatregelen belangrijk om mazelenuitbraken onder controle te houden.
Wat zijn de Symptomen van Mazelen?
De symptomen van mazelen beginnen meestal met milde verkoudheidverschijnselen. De eerste verschijning van mazelen is vaak hoge koorts en symptomen van de bovenste luchtwegen. De eerste symptomen zijn:
-
Hoge koorts (tot 39-40°C)
-
Loopneus
-
Droge hoest
-
Roodheid van de ogen
-
Gevoeligheid voor licht
-
Slapheid en gebrek aan eetlust
In de daaropvolgende dagen van de ziekte kunnen er zogenaamde Koplik-vlekjes, kleine witte stippen, in de mond ontstaan. Deze laesies zijn zeer typerend voor mazelen en bieden belangrijke aanwijzingen voor de diagnose.
Bij de eerste verschijning van mazelen is een van de opvallende kenmerken het beginnen van huiduitslag op het lichaam. De uitslag begint meestal op het gezicht, vooral achter de oren, en verspreidt zich snel naar beneden over het lichaam. De uitslag is rood, verheven en heeft de neiging samen te vloeien, wat kenmerkend is voor de ziekte.
Hoe Herken je Mazelen bij Kinderen?
Bij kinderen verloopt mazelen meestal ernstiger.
De symptomen van mazelen omvatten plotselinge hoge koorts, tranende en rode ogen, rusteloosheid, slaapproblemen en algemene huiduitslag. Deze symptomen kunnen duidelijker voorkomen bij kinderen onder de vijf jaar en bij degenen met een zwak immuunsysteem.
Bij kinderen die mazelen krijgen, kunnen ernstige gezondheidsrisico's zoals middenoorontsteking, longontsteking en zelfs koortsstuipen optreden. Encefalitis (hersenontsteking) en longontsteking behoren tot de gevaarlijke complicaties van mazelen.
Dankzij het mazelenvaccin kunnen kinderen worden beschermd tegen deze ziekte en kan het risico op ernstige complicaties worden verminderd. Ook is het belangrijk om getroffen kinderen te isoleren vanwege de besmettelijkheid van de ziekte. Op deze manier wordt de verspreiding van de uitbraak voorkomen en worden andere kinderen beschermd.
Wat is het Verschil tussen Allergie en Mazelen?
Allergie en mazelen zijn gezondheidsproblemen die verschillen in de eigenschappen van de huiduitslag. Bij allergieën is jeuk meestal een opvallend symptoom, terwijl bij mazelen systemische symptomen meer op de voorgrond staan. De aanwezigheid van systemische symptomen zoals koorts, hoesten en roodheid van de ogen is ook een belangrijke factor om deze twee aandoeningen te onderscheiden.
De manier waarop de uitslag zich verspreidt en de duur ervan is ook een verschil tussen een allergie en mazelen. Bij allergische reacties verspreiden huiduitslagen zich meestal over de huid, terwijl bij mazelen de huiduitslag zich op verschillende delen van het lichaam kan voordoen. Ook zijn allergische huiduitslagen meestal van korte duur, terwijl de uitslag van mazelen langer kan aanhouden.
Gezien deze verschillen is het belangrijk om een gedetailleerde beoordeling van de symptomen uit te voeren en indien nodig een specialist te raadplegen voor een juiste diagnose.
Wat is het Verschil tussen Mazelen en Waterpokken?
Beide ziekten zijn infecties die bij kinderen huiduitslag veroorzaken, maar mazelen en waterpokken worden veroorzaakt door verschillende pathogenen.
Mazelen is een ziekte waarbij rode, verheven en samenvloeiende huiduitslag optreedt. Voordat de uitslag duidelijk zichtbaar wordt, verschijnen systemische symptomen zoals koorts, hoest en conjunctivitis.
De symptomen laten bij aanvang van de ziekte veranderingen in de algemene toestand van het kind zien.
Waterpokken daarentegen is een virale ziekte die blaarvormige huiduitslag veroorzaakt. De uitslag kan overal op het lichaam voorkomen en is meestal jeukend. Dit kan ervoor zorgen dat het kind zich ongemakkelijk voelt en de neiging heeft te krabben.
Mazelen heeft een hoger verspreidingsrisico dan waterpokken, waardoor mazelenuitbraken zich meestal snel kunnen verspreiden.
Ook het verloop en het risico op complicaties van deze twee ziekten verschillen van elkaar. Terwijl mazelen ernstige complicaties kan veroorzaken, verloopt waterpokken meestal mild. Hierdoor kunnen behandelingsprocessen en resultaten van de twee ziekten ook verschillen.
Mazelen Vaccin en Preventiemethoden
De effectieve methode om mazelen te voorkomen is vaccinatie. Het MMR-vaccin (Mazelen-Bof-Rodehond), dat in ons land en in vele andere landen wordt toegediend, wordt gegeven aan kinderen in de kindertijd:
-
Eerste dosis: tussen 12-15 maanden
-
Tweede dosis (herhalingsvaccinatie): tussen 4-6 jaar
Het vaccin biedt tot 97% bescherming.
Hoe Herstel je van Mazelen?
Er bestaat geen specifieke antivirale behandeling voor mazelen. De behandeling is meestal ondersteunend:
-
Koortsverlagende medicijnen
-
Voldoende vochtinname
-
Rust
-
Bescherming van de ogen tegen zonlicht
-
Ondersteunende behandeling in het ziekenhuis bij complicaties (longontsteking, encefalitis, enz.)
Bij personen met een zwak immuunsysteem kan mazelen erg ernstig verlopen. Deze patiëntengroep kan ziekenhuisopname en speciale medicamenteuze behandeling nodig hebben.
Veelgestelde Vragen
Hoe begint de mazelen uitslag?
De mazelenuitslag begint meestal op het gezicht en achter de oren, en verspreidt zich naar de nek, romp, armen en benen. De uitslag is rood, verheven en heeft de neiging samen te smelten; voordat de uitslag begint, hebben de meeste patiënten hoge koorts en symptomen van de luchtwegen.
Op welke leeftijd krijgt men het mazelenvaccin?
Het mazelenvaccin wordt aan kinderen gegeven met de eerste dosis op 12 tot 15 maanden en de tweede dosis tussen 4 en 6 jaar. Twee doses vaccin die volgens het vaccinatieschema worden toegediend, bieden ongeveer 97% bescherming tegen de ziekte.
Wat gebeurt er als mazelen niet wordt behandeld?
Als het niet wordt behandeld, kan mazelen leiden tot ernstige complicaties zoals longontsteking, middenoorontsteking, diarree en encefalitis (hersenontsteking). Bij kleine kinderen, zwangere vrouwen en individuen met een onderdrukt immuunsysteem kan de ziekte dodelijk verlopen.
Wat te doen na contact met een mazelenpatiënt?
Vaccinatie binnen de eerste 72 uur na contact kan de ontwikkeling van de ziekte voorkomen of ervoor zorgen dat deze mild verloopt. Bij personen met een zwak immuunsysteem of bij wie vaccinatie niet mogelijk is, kan immuunglobulinebehandeling worden toegepast; daarom moet na contact beslist een zorginstelling worden bezocht.