Bijziendheid is een veelvoorkomende oogafwijking tijdens de kindertijd die het zicht op verre objecten kan belemmeren. Schoolgaande kinderen kunnen vooral negatief beïnvloed worden in hun educatie en dagelijks leven door deze aandoening. Symptomen van bijziendheid omvatten onder andere het scherp zien van nabije objecten, het wazig zien van verre objecten, het vaak hebben van hoofdpijn en een verminderde schoolprestatie.
Bijziendheid is een defect waarbij verre objecten niet duidelijk te zien zijn. Wanneer de breking van de oogbol toeneemt, focussen de binnenkomende lichtstralen voor de retina, wat resulteert in een onscherp beeld. Deze aandoening wordt vaak ook aangeduid als veraf-seestoornis.
Bijziend astigmatisme is de toestand waarbij kinderen zowel bijziendheid als astigmatisme brekingsfouten tegelijkertijd hebben. Deze combinatie kan ervoor zorgen dat beelden niet alleen wazig, maar ook golvend of vervormd waargenomen worden.
Bij astigmatisme heeft het hoornvlies of de lens van het oog in plaats van een ronde vorm, een meer ovale kromming. Dit zorgt ervoor dat het licht niet gelijkmatig op de retina gefocust kan worden.
Bijziendheid kan ontstaan door een combinatie van omgevings- en genetische factoren. Veel voorkomende oorzaken zijn de volgende:
Bijziendheid komt vaker voor bij kinderen met een familiegeschiedenis van bijziendheid. Als een van de ouders bijziend is, varieert de kans dat het kind bijziend zal zijn tussen 30-40%, terwijl als beide ouders bijziend zijn, deze kans tot 50-60% kan stijgen.
Onderzoek toont aan dat kinderen die elke dag minstens 2 uur buiten doorbrengen, een lager risico op bijziendheid hebben.
Een onvoldoende inname van vitaminen A, C en E, en Omega-3 vetzuren, die belangrijk zijn voor de gezondheid van het oog, kan de oogontwikkeling negatief beïnvloeden.
Het is bekend dat langdurig naar schermen kijken, lezen of intensieve activiteiten waarbij de focus dichtbij is, de ontwikkeling van bijziendheid kan versnellen. Factoren zoals onvoldoende natuurlijk licht en het voortdurend focussen op korte afstanden kunnen bijziendheid bevorderen.
De ontwikkeling van bijziendheid bij kinderen kan zich niet altijd met duidelijke symptomen manifesteren. Vooral jongere kinderen kunnen moeite hebben om hun zichtproblemen te communiceren of ze zelfs niet opmerken. Daarom is het belangrijk dat ouders het kijkgedrag van hun kinderen nauwlettend volgen.
De volgende situaties kunnen wijzen op de ontwikkeling van bijziendheid:
Het niet kunnen lezen van schrijfsels op het bord
Zeer dicht bij de televisie zitten
Kijken met samengeknepen ogen
Frequent hoofdpijn en vermoeidheid van de ogen
Bij het lezen of schrijven heel dicht bij het papier komen
Aandachtsproblemen en een verminderde schoolprestatie
Bijziendheid volgt vaak een progressief patroon tijdens de kindertijd. Vooral in de leeftijd van 6-18 jaar kan bijziendheid snel vorderen. Factoren zoals toegenomen schermgebruik, afgenomen buitenactiviteiten en genetische aanleg kunnen de vordering van bijziendheid versnellen.
Er zijn verschillende methoden om de vordering van bijziendheid te vertragen.
1. Atropinedruppels
Laag geconcentreerde atropinedruppels (%0.01) kunnen een potentiële oplossing zijn om de vordering van bijziendheid te verminderen. Het gebruik van deze druppels onder medisch toezicht wordt aanbevolen, omdat ze de oogspieren kunnen ontspannen en de groei van het oog kunnen beheersen.
2. Ortho-K Lensen (Nachtlenzen)
Ortho-K lenzen, die 's nachts worden gedragen, zijn speciale contactlenzen die de vorm van het hoornvlies tijdelijk veranderen om de ontwikkeling van bijziendheid te vertragen.
3. Buitenactiviteiten
Tijd doorbrengen in de buitenlucht kan een significant effect hebben op het vertragen van de vordering van bijziendheid, vooral als het minstens 2 uur per dag is.
4. Beperken van Digitale Schermtijd
Het verminderen van de tijd die wordt besteed aan het kijken naar computerschermen en het volgen van de 20-20-20 regel kan vermoeidheid van de ogen voorkomen en de voortgang van bijziendheid remmen.
Bijziendheid bij kinderen geneest niet vanzelf, maar het verloop kan worden vertraagd of gecontroleerd door passende maatregelen.
Behandelmethoden voor bijziendheid omvatten:
Brilgebruik: Dit is de meest voorkomende behandeloptie voor kinderen.
Atropinedruppels: Atropine is een medicijn dat de pupil verwijdt. Lage dosis atropine oogdruppels worden voorgeschreven om de vordering van bijziendheid te vertragen.
Ortho-K (Nachtlens) Toepassing: Ortho-K lenzen zijn speciale lenzen die 's nachts gedragen worden en de vorm van het hoornvlies tijdelijk corrigeren voor helder zicht gedurende de dag.
Bijziendheid is een refractieve fout en kan gecorrigeerd worden met visuele hulpmiddelen zoals een bril of contactlenzen; echter, een volledige genezing zonder interventie is niet te verwachten. Sommige moderne behandelingsmethoden kunnen het vorderen van bijziendheid vertragen.
Bijziendheid begint meestal in de kindertijd en kan doorgaan tot het einde van de puberteit. Na de leeftijd van 18-20 jaar, wanneer de structuur van het oog stabiliseert, kan de progressie vertragen of stoppen, hoewel dit per individu kan verschillen.
Als een kind voorheen duidelijk zichtbare objecten niet meer kan onderscheiden of als de brilsterkte regelmatig verhoogd moet worden, kan bijziendheid vorderen. De voortgang kan nauwkeurig gevolgd worden door brekingsmetingen van de oogarts.
Het gebruik van schermen veroorzaakt niet direct bijziendheid; echter, langdurig focussen op korte afstanden kan bijdragen aan vermoeide ogen en de ontwikkeling van bijziendheid bevorderen. Bij kinderen die minder buitenactiviteiten in natuurlijk licht hebben, kan dit effect duidelijker zijn.