Ooggezondheid heeft een belangrijke rol in de ontwikkelingsprocessen van kinderen. Omdat zien een fundamenteel zintuig is bij leren en het waarnemen van de omgeving, maakt vroege diagnose van oogziekten die in de kindertijd ontstaan het mogelijk om blijvende schade te voorkomen. Symptomen van zichtproblemen bij kinderen verschijnen vaak in de vorm van veelvuldig knipperen, constant in de ogen wrijven, hoofdpijn, en leesmoeilijkheden. Bij het waarnemen van deze symptomen dient een specialist geraadpleegd te worden.
Welke Oogziekten Komen Veel Voor bij Kinderen?
Bij kinderen komen de volgende oogziekten vaak voor:
-
Strabismus (Scheelzien)
Scheelzien is een veelvoorkomend probleem bij kinderen en ontstaat doordat de ogen niet op de juiste manier zijn uitgelijnd. Strabismus kan aangeboren zijn of ontstaan door een ongeluk of ziekte. In milde gevallen kan het moeilijk zijn voor ouders om dit te diagnosticeren. Het probleem wordt meestal binnen de eerste 3 maanden na de geboorte opgemerkt en kan worden gediagnosticeerd door een oogonderzoek.
-
Amblyopie (Lui Oog)
Amblyopie is een aandoening die ontstaat door een slechte afstemming tussen het oog en de hersenen. Kinderen met deze aandoening hebben vaak een zwak zicht en kunnen dit misschien niet goed overbrengen naar hun ouders.
Van geboorte tot de leeftijd van 8 jaar vormen de ogen en hersenen belangrijke verbindingen. Factoren die het zicht belemmeren kunnen deze verbindingen verstoren, waardoor de hersenen de beelden in de ogen moeilijk herkennen. Dit verzwakt het oog en kan leiden tot amblyopie.
-
Brekingafwijkingen
Brekingafwijkingen omvatten zichtstoornissen zoals verziendheid, bijziendheid en astigmatisme. Deze afwijkingen kunnen meestal eenvoudig worden gecontroleerd door het dragen van een bril.
Astigmatisme is een veelvoorkomende zichtstoornis veroorzaakt door een brekingsfout als gevolg van problemen met de focus van lichtstralen op het oog. Astigmatisme verandert de wijze waarop licht het oog binnenkomt en kan ervoor zorgen dat objecten, zowel dichtbij als veraf, wazig lijken. Het wordt meestal veroorzaakt door een afwijking in de vorm van het hoornvlies.
Bijziendheid, die meestal voorkomt bij kinderen tussen de 6 en 14 jaar, treft ongeveer 5% van de peuters en 9% van de schoolgaande kinderen. Als een ouder bijziend is, is er een grote kans dat het kind dit ook zal hebben. Bijziendheid treedt op door de lengte van de oogbol of de kromming van het hoornvlies, waardoor lichtstralen onder het netvlies vallen en het gezichtsvermogen wordt belemmerd.
-
Diplopie (Dubbelzien)
Dubbelzien, ook wel bekend als diplopie, betekent dat je in plaats van één, twee beelden ziet. Het kan resulteren in dubbele of overlappende beelden en kan ernstige visuele ongemakken veroorzaken. Bij kinderen en adolescenten is de meest voorkomende oorzaak strabismus. Voor ouders kan dit verontrustend zijn.
-
Nystagmus (Oogtrillen)
Nystagmus, ook wel oogtrilling genoemd, verwijst naar een toestand waarbij de ogen oncontroleerbaar continu bewegen. Deze aandoening kan soms worden geassocieerd met andere oogproblemen, maar kan ook bij gezonde kinderen voorkomen. Kinderen zijn zich vaak niet bewust van deze aandoening, hoewel anderen de oogbewegingen wel kunnen opmerken. Nystagmus kan aangeboren zijn of ontstaan door ziekte en verwonding.
Hoe Worden Oogziekten bij Kinderen Gediagnosticeerd?
Regelmatige controles bij de dokter zijn belangrijk om de ooggezondheid van kinderen te waarborgen. De dokter kan zichtproblemen identificeren en passende behandelingen bepalen. In het diagnoseproces worden de volgende methoden gebruikt:
Rode reflex test:
De rode reflex test, vaak toegepast bij pasgeborenen, stelt artsen in staat de ogen van baby's te vergroten en gedetailleerd te onderzoeken met behulp van licht. Bij het schijnen van een licht in de ogen wordt een rode weerkaatsing verwacht; een witte weerkaatsing kan wijzen op oogproblemen.
Visueel object test:
De object test voor pasgeborenen wordt uitgevoerd om te bepalen of ze zich kunnen concentreren op visuele objecten. Een interessant voorwerp wordt gebruikt om de aandacht van de baby te trekken en te observeren of het met de ogen volgt.
Pupilreflex test:
Het is nodig om licht in de ogen van de baby te schijnen en de reactie van de pupillen te controleren. De pupillen van de baby moeten natuurlijk vernauwen in reactie op licht; als dit niet gebeurt, kan dit op een probleem wijzen.
Kleurenblindheid test:
De kleurenblindheid test kan worden gebruikt om het vermogen van kinderen om kleuren te herkennen te meten. Er worden meestal tabellen met patronen van gekleurde stippen gebruikt.
Strabismus test:
De strabismus test wordt gebruikt om te bepalen of de ogen parallel uitgelijnd zijn en of ze tegelijkertijd bewegen.
Wanneer Moet Oogonderzoek per Leeftijd Worden Uitgevoerd?
Het volgen van de ooggezondheid van kinderen moet regelmatig plaatsvinden volgens bepaalde ontwikkelingsfasen, niet alleen wanneer er een klacht is. Oogziekten kunnen zonder symptomen voortschrijden en behandeling kan vertraagd zijn.
-
0-1 Jaar: Eerste Oogcontrole
Ooggezondheid bij baby's kan in de eerste 6-12 maanden na de geboorte worden beoordeeld middels oogonderzoeken, die helpen bij het vroegtijdig diagnosticeren en behandelen van verschillende oogziekten. Structurele afwijkingen zoals congenitale cataracten kunnen in deze periode worden ontdekt. Glaucoom en andere oogproblemen kunnen ook vroegtijdig worden opgespoord en behandeld.
Premature baby's hebben een hoger risico op retinopathie en moeten daarom extra aandacht krijgen. Aandoeningen zoals lui oog en oogbewegingsstoornissen kunnen in een vroeg stadium worden opgespoord en gecorrigeerd. Daarom moet de ooggezondheid van baby's routinematig worden gecontroleerd.
Tijdens het onderzoek worden de lichtreactie van het oog, pupillenreflexen en de algemene oogstructuur in detail onderzocht. Als er een familiegeschiedenis van oogproblemen bestaat, wordt een meer gedetailleerd netvliesonderzoek aanbevolen. Deze onderzoeken maken het mogelijk om potentiële problemen in een vroeg stadium te identificeren, zodat de nodige maatregelen kunnen worden genomen en ervoor gezorgd wordt dat het kind gezond opgroeit.
-
3 Jaar: Oogspieren en Visus Controle
Op de leeftijd van 3 jaar beginnen de visuele functies zich volledig te ontwikkelen en kunnen ouders inzicht krijgen in de ooggezondheid van hun kind.
Tijdens de controles kunnen oogproblemen zoals brekingsfouten (bijziendheid, verziendheid, astigmatisme) eenvoudig worden gemeten. Als ze vroeg worden gediagnosticeerd, kan de behandeling effectiever zijn en het visueel comfort van uw kind verbeteren. Aandoeningen zoals strabismus, scheelzien of dubbelzien kunnen ook worden opgespoord tijdens deze controles met behulp van oogspieronderzoek. Wanneer deze problemen vroeg worden aangepakt, kan verdere progressie worden voorkomen en is de behandeling vaak eenvoudiger.
Er worden meestal kaartjes of symbolen gebruikt om het gezichtsvermogen van het kind te beoordelen. Tevens worden de ooguitlijning en volgbewegingen gecontroleerd om te zien of beide ogen goed samenwerken.
-
6 Jaar en Ouder: Reguliere Schoolleeftijd Controles
Het wordt aanbevolen om kinderen vóór de basisschool een oogonderzoek te laten ondergaan. Daarna dient jaarlijks een routinecontrole te worden uitgevoerd. Visuele afwijkingen kunnen direct van invloed zijn op de schoolprestaties van een kind. Bij kinderen die een bril dragen, moeten veranderingen in sterkte en de pasvorm van het montuur regelmatig worden gecontroleerd.
De tijd die kinderen voor een scherm doorbrengen neemt ook toe, wat kan leiden tot vermoeide ogen en focusproblemen.
Meer Frequente Controles Kunnen Vereist Zijn onder Bepaalde Omstandigheden
-
Als er genetische oogziekten in de familie voorkomen
-
Als er sprake is van een voorgeschiedenis van premature geboorte
-
Als er neurologische ontwikkelingsstoornissen of systemische ziekten zijn
-
Als er al een oogziekte is gediagnosticeerd
In deze gevallen kan het nodig zijn om vaker op controle te komen volgens het schema dat uw arts aanbeveelt.
Behandelmethoden voor Kinder Oogziekten
Behandelopties variëren afhankelijk van de diagnose:
-
Brilgebruik: Effectief toegepast bij brekingsfouten.
-
Occlusietherapie: Vaak toegepast bij lui oog, waarbij het gezonde oog wordt afgedekt om het luie oog te activeren.
-
Orthoptische oefeningen: Specifieke oefeningen gericht op het versterken van de oogspieren.
-
Chirurgische interventie: Kan nodig zijn bij structurele problemen zoals strabismus.
Het behandelproces wordt gepersonaliseerd op basis van de leeftijd van het kind en de ernst van het probleem.
Adviezen voor Ouders om de Visuele Gezondheid van Kinderen te Beschermen
Er zijn een aantal belangrijke punten waar ouders in het dagelijks leven op moeten letten om oogziekten te voorkomen. Deze punten zijn van belang om de ooggezondheid te beschermen en mogelijke problemen vroegtijdig te herkennen.
Ten eerste moet de schermtijd worden beperkt. Kinderen in de leeftijdsgroep van 0-6 jaar moeten digitale schermen beperkt en onder toezicht gebruiken.
Zorg ervoor dat kinderen in contact komen met natuurlijk licht. Buiten spelen bevordert niet alleen de algemene gezondheid, maar ondersteunt ook de visuele ontwikkeling en versterkt de oogspieren. Vitamine D in zonlicht is ook erg gunstig voor de ooggezondheid.
Het letten op voedingsgewoonten is ook een factor die de ooggezondheid positief beïnvloedt. Voedingsmiddelen die Omega-3 vetzuren, vitamine A, en luteïne bevatten, dragen bij aan een goede ooggezondheid. Wortelen, zalm en spinazie zijn hiervoor rijke bronnen.
Let ook op gedragsindicatoren bij kinderen. Vaak knipperen, hoofdpijn of concentratiemoeilijkheden kunnen wijzen op zichtproblemen. Door deze symptomen tijdig te herkennen en een specialist te raadplegen, kunnen mogelijke ernstige problemen in de toekomst worden voorkomen.
Veelgestelde Vragen
Welke voedingsmiddelen moeten worden geconsumeerd voor de ooggezondheid van kinderen?
Het adequaat binnenkrijgen van vitamine en mineralen die de ooggezondheid ondersteunen bevordert de visuele ontwikkeling en voorkomt oogziekten bij kinderen. Oogvriendelijke voedingsmiddelen die in het dieet van kinderen moeten worden opgenomen zijn:
-
Vitamine A
-
Omega-3 vetzuren
-
Luteïne en Zeaxanthine
-
Vitaminen C en E
-
Zink
Hoeveel schermtijd is aanbevolen voor de ooggezondheid van kinderen?
Langdurig gebruik van schermen kan bij kinderen leiden tot vermoeide ogen, wazig zicht, droge ogen en concentratieproblemen. Aanbevolen schermtijd:
-
0-2 jaar: Contact met schermen wordt afgeraden
-
2-5 jaar: Maximaal 1 uur per dag, onder toezicht van een ouder
-
6 jaar en ouder: Moet niet meer dan 2 uur per dag bedragen
Beïnvloeden zichtproblemen de schoolprestaties van kinderen?
Ja, een groot deel van het leren gebeurt visueel, ongeveer 80%. Zichtproblemen kunnen aandachtstekort, leesmoeilijkheden en leerproblemen veroorzaken, die dit proces negatief beïnvloeden. Daarom zijn periodieke oogonderzoeken belangrijk voor de schoolprestaties.
Op welke leeftijd moeten kinderen een oogonderzoek ondergaan?
Na het eerste oogonderzoek moeten kinderen op de leeftijden van respectievelijk 3-3,5 jaar, 5 jaar en daarna om de 1-2 jaar periodiek oogonderzoeken ondergaan. Deze controles zijn belangrijk omdat ze helpen bij het identificeren en behandelen van oogproblemen.