Wat is Dubbelzien (Diplopie)? Oorzaken en Behandelingsmethoden

Dubbelzien, diplopie, is de toestand waarbij iemand de objecten waarop hij kijkt, niet eenmaal maar tweemaal ziet. Dit probleem, dat de kwaliteit van het zien aanzienlijk kan beïnvloeden, kan worden veroorzaakt door verschillende oorzaken, van eenvoudige oogafwijkingen tot neurologische ziekten. Dubbelzien kan, afhankelijk van de onderliggende gezondheidsproblemen, tijdelijk of permanent zijn.

Wat is Dubbelzien (Diplopie)?

Diplopie is de toestand waarbij iemand de objecten waarop hij kijkt, niet eenmaal maar tweemaal ziet. In dit geval kunnen de dubbele beelden boven elkaar, naast elkaar of kruisend verschijnen. Wanneer de persoon zijn hoofd kantelt of een oog bedekt, kan het beeld veranderen of verdwijnen. Dubbelzien kan worden onderverdeeld in:

• Monoculair (dubbelzien met één oog)

Monoculaire diplopie verwijst meestal naar de zichtproblemen van één oog. Het beschrijft de situatie waarin de sensatie van dubbelzien aanhoudt, zelfs wanneer een oog gesloten is. Monoculaire diplopie kan ook worden veroorzaakt door een probleem in het optische systeem van het oog of gerelateerd aan het netvlies.

• Binoculair (dubbelzien met beide ogen)

Binoculaire diplopie, de toestand waarin objecten dubbel worden gezien wanneer met beide ogen wordt gekeken, is te wijten aan schade die optreedt in de gezichtsassen die normaal parallel zouden moeten zijn. In dit geval kan de persoon met één oog helder zien, maar ervaart dubbelzien wanneer beide ogen open zijn.

Wat zijn de Veelvoorkomende Oorzaken van Dubbelzien?

Dubbelzien kan een symptoom zijn van verschillende gezondheidsproblemen. Enkele van de veelvoorkomende oorzaken van deze situatie zijn:

Oorzaken van Binoculair Dubbelzien

Dubbelzien als gevolg van de aantasting van de spieren en zenuwen die de beweging van de ogen samen regelen, kan optreden om verschillende redenen. Enkele veelvoorkomende oorzaken van deze toestand zijn:

• Strabisme (scheelzien): Strabisme kan zowel in de kinderjaren als op volwassen leeftijd ontstaan. Door het onvermogen van de ogen om parallel te kijken, ontstaan twee verschillende beelden die in de hersenen niet samengevoegd kunnen worden.

• Oogspierverlammingen: Verlammingen die de oogspieren beïnvloeden, kunnen ook leiden tot dubbelzien. Vooral verlammingen van de 3e, 4e en 6e zenuw beïnvloeden de oogspieren. Systemische ziekten zoals diabetes en hypertensie zijn vaak voorkomende oorzaken van dit soort verlammingen.

• Ziekte van Graves: Bij de ziekte van Graves, waarbij de schildklier overactief is, treden zwelling en ontsteking van de oogspieren op. Dit kan ook de oogbewegingen beperken en dubbelzien veroorzaken.

• Oogkassen Tumoren: Tumoren of massa-achtige formaties in de oogkas kunnen ook de oogbol comprimeren, bewegingstoornissen en dus dubbelzien veroorzaken.

Vanwege deze oorzaken moeten personen met klachten van dubbelzien zeker een gedetailleerd oogonderzoek ondergaan door een gespecialiseerde oogarts.

Oorzaken van Monoculair Dubbelzien

Dubbelzien dat aanhoudt terwijl één oog gesloten is, wordt meestal veroorzaakt door structurele afwijkingen van het oog. Enkele hoofdoorzaken van deze situatie zijn astigmatisme, cataract, problemen met het hoornvlies en droge ogen.

• Astigmatisme: Astigmatisme is de toestand waarbij licht niet correct wordt gebroken vanwege de kromming van het hoornvlies in het oog. In dat geval neemt de persoon wazige of dubbele beelden waar.

• Cataract: Cataract veroorzaakt door de vertroebeling van de lens zorgt ervoor dat het beeld verspreid raakt. Personen met cataract nemen vage beelden waar die moeilijk te focussen zijn in plaats van duidelijke beelden.

• Hoornvliesproblemen: Problemen met het hoornvlies kunnen ook de oorzaak zijn van dubbelzien als één oog gesloten is. Vooral bij ziekten zoals keratoconus, waarbij het hoornvlies dunner wordt en vervormt, kunnen wazige beelden ontstaan.

• Droge Ogen: Wanneer het oogoppervlak niet voldoende vochtig is, wordt het moeilijk om een helder en scherp zicht te verkrijgen, en kan dubbelzien optreden.

Monoculaire diplopie wordt meestal veroorzaakt door ooggerelateerde aandoeningen en verschilt van neurologische problemen. In dat geval moeten onderliggende ooggezondheidsproblemen worden aangepakt als het dubbelzien probleem aanhoudt, zelfs wanneer naar keuze met één oog wordt gekeken.

Oorzaken van Dubbelzien op Afstand

Als u alleen dubbelzien ervaart wanneer u in de verte kijkt, wordt dit meestal veroorzaakt door disfuncties van de oogspieren of het manifesteren van brekingsfouten.

Zo nu en dan Dubbelzien

Dubbelzien is niet altijd continu. Bij sommige personen kunnen vermoeidheid, stress, lage bloedsuikerspiegel, migraineaanvallen of tijdelijke spierzwakte periodieke diplopie veroorzaken.

Wat zijn de Symptomen van Dubbelzien?

Naast dubbelzien kunnen ook de volgende symptomen optreden:

• Situaties zoals het waarnemen van beelden naast elkaar, boven elkaar of kruisend kunnen voorkomen. Zo kan bijvoorbeeld een object op meerdere manieren of op twee verschillende plaatsen worden waargenomen.

• Duizeligheid en verlies van evenwicht behoren ook tot de vaak voorkomende symptomen. Evenwichtsproblemen in combinatie met dubbelzien kunnen de levenskwaliteit van de persoon verminderen.

• Beperkingen in oogbewegingen zijn ook een symptoom dat dubbelzien kan vergezellen. Onvrijwillige verschuiving van de ogen naar verschillende richtingen of focusproblemen kunnen worden waargenomen.

• Het kan voorkomen dat het ooglid naar beneden hangt (ptosis). Het ooglid kan lager staan dan normaal en het zicht beïnvloeden.

• Hoofdpijn en oogpijn zijn veel voorkomende klachten. Bij dubbelzien komen dit soort pijnklachten vaak voor en kunnen ze het ongemak vergroten.

• Wazig of schaduwachtig zien is ook een ander symptoom gerelateerd aan dubbelzien. Het onduidelijk of schaduwachtig waarnemen van beelden kan de interactie met de omgeving moeilijker maken voor de persoon.

Als de symptomen plotseling beginnen, moet een gezondheidsinstelling worden bezocht. Vroege diagnose en behandeling kunnen helpen om de onderliggende oorzaken van dubbelzien te identificeren en bijdragen aan het voorkomen van ernstige complicaties.

Hoe wordt Diplopie Gediagnosticeerd?

Om een diagnose van diplopie te kunnen stellen, worden eerst de symptomen en de voorgeschiedenis van oogziekten van de persoon nagevraagd.

Na lichamelijk onderzoek kunnen verschillende tests worden aangevraagd om de diagnose van diplopie te bevestigen. Tot de uit te voeren tests behoren onder andere een CT-scan, bloedonderzoek en MRI.

Diagnose stadia:

• Evaluatie van Oogspieren: Het wordt gecontroleerd of oogbewegingen beperkt zijn.

• Oogfundusonderzoek: Het netvlies, de oogzenuw en de vasculaire structuur worden onderzocht.

• Identificatie van Brekingsfouten: Problemen zoals astigmatisme of hypermetropie worden gedetecteerd.

• Onderzoek van Hoornvlies en Lens: Cataract of keratoconus wordt onderzocht.

• Neurologische Evaluatie: Als er een verdenking is van zenuwverlamming en hersenziekte, worden beeldvormingsmethoden zoals MRI en CT aangevraagd.

• Schildklierfunctie Testen: De ziekte van Graves wordt onderzocht.

Wat Zijn de Behandelingsmethoden voor Dubbelzien?

De behandeling van dubbelzien varieert naargelang de onderliggende oorzaak. Vroege diagnose en de juiste behandelmethode zijn ook belangrijk om permanente zichtafwijkingen te voorkomen.

• Gebruik van Brillen en Prismatische Glazen: Het gebruik van brillen en prismatische glazen is een voorkeursbehandelingsoptie bij diplopie als gevolg van lichte scheelzien of brekingsfouten. Prismaglazen helpen het dubbelzien te verminderen door beelden op één punt te verzamelen.
• Oogoefeningen: Oogoefeningen kunnen ook effectief zijn bij de behandeling van dubbelzien. Met speciale oefenprogramma's worden de oogspieren versterkt en worden de oogcoördinatie verbeterd om symptomen van dubbelzien te verminderen.
• Kunsttranen: In gevallen van dubbelzien door droge ogen kunnen kunsttranen worden gebruikt. De druppels zorgen voor hydratatie van het oogoppervlak en kunnen het gevoel van dubbelzien verminderen.
• Cataractchirurgie: Cataractchirurgie is een veel gekozen methode voor de behandeling van dubbelzien als gevolg van lensvertroebeling. Door chirurgische ingreep kan de vertroebeling worden verholpen en kan helderheid worden hersteld.
• Behandeling van Zenuwverlamming: In gevallen van zenuwverlamming worden verlammingen door diabetes, hypertensie of zenuwcompressie met medicatie behandeld. In een vroeg stadium kan de zenuwfunctie worden ondersteund en kunnen symptomen van dubbelzien onder controle worden gehouden.
• Schildklierbehandeling: Bij spierproblemen als gevolg van schildklieraandoeningen kan endocrinologische behandeling worden toegepast. Bij schildklieraandoeningen zoals de ziekte van Graves wordt de hormoonbalans gereguleerd en kunnen de effecten van dubbelzien worden verminderd door spierproblemen te beheersen.
• Chirurgische Ingrepen: Met operaties die gericht zijn op het corrigeren van de positie van de oogspieren kan aanpassing worden bereikt en het probleem van dubbelzien worden aangepakt.

Vroege diagnose verhoogt het succes van de behandeling en kan het risico op permanente gezichtsafwijkingen verminderen.

Veelgestelde Vragen

Waarom komt dubbelzien af en toe voor?

Af en toe dubbelzien kan optreden bij oogvermoeidheid, digitaal schermgebruik, slaapgebrek of lage bloedsuikerspiegel. Ook migraineaanvallen, tijdelijke oogspierzwakte of neurologische aandoeningen kunnen de oorzaak zijn. Als de klachten aanhouden, moet er een oogonderzoek worden gedaan.

Komen kinderen ook dubbelzien tegen?

Ja, dubbelzien kan ook bij kinderen voorkomen. De meest voorkomende oorzaak van dubbelzien bij kinderen is strabisme, dat vroeg in de kindertijd wordt opgemerkt. Aangeboren problemen of trauma's die de oogspieren beïnvloeden, kunnen ook dubbelzien bij kinderen veroorzaken.

Bij welke ziekten komt dubbelzien 's nachts voor?

Dubbelzien 's nachts kan optreden bij lensafwijkingen zoals cataract, die lichtverstrooiing veroorzaken. Hoornvliesaandoeningen, astigmatisme of aandoeningen die de lichtgevoeligheid van het netvlies beïnvloeden, kunnen het nachtzicht verstoren. Glaucoom en retinale aandoeningen door diabetes kunnen ook nachtelijke klachten verergeren.

Waarvan kan dubbelzien in de verte een symptoom zijn?

Dubbelzien in de verte wordt meestal veroorzaakt door problemen met de zenuwen die de oogspieren controleren. Oogspierverlammingen, schildklieraandoeningen, myasthenia gravis en sommige aandoeningen van het zenuwstelsel kunnen leiden tot dubbelzien in de verte. Ook astigmatisme en droge ogen kunnen problemen met het scherp zien in de verte veroorzaken en zorgen voor vervormde beelden.