Anorexia nervosa is een geestelijke stoornis waarbij men moeite heeft met het beheersen van eetgewoonten, resulterend in overmatig gewichtsverlies. Hoewel deze aandoening meestal jonge vrouwen treft, kunnen ook mannen en individuen in verschillende leeftijdscategorieën deze toestand ervaren. Het diagnose- en behandelingsproces wordt uitgevoerd door een multidisciplinair team van psychiaters, voedingsdeskundigen en andere gezondheidsprofessionals. De behandeling kan gepersonaliseerde therapie, voedingsadvies en indien nodig medicatie omvatten.
Wat is Anorexia Nervosa?
Anorexia nervosa is een ernstige psychiatrische stoornis die leidt tot overmatige vermagering door de eetgewoonten te beperken, met een extreme focus op gewichtscontrole en lichaamsbeeld.
Het wordt veroorzaakt door psychologische factoren zoals een laag zelfbeeld, perfectionisme en verlies van controle. Personen ervaren angst, schuld en schaamte over eten en bevinden zich voortdurend in de poging om af te vallen. Indien onbehandeld, kan deze aandoening leiden tot ernstige fysieke gezondheidsproblemen.
Bij wie komt Anorexia voor?
Anorexia nervosa komt meestal voor in de adolescentie en jonge volwassenheid. Hoewel deze aandoening vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen, zijn er recentelijk verhoogde waarnemingen van gevallen bij mannen.
Een perfectionistische persoonlijkheid, laag zelfvertrouwen, trauma's, sociale druk en het geïdealiseerde slanke lichaam in de media kunnen een rol spelen bij de ontwikkeling van deze aandoening. Personen met beroepen gericht op uiterlijk, zoals dansers, modellen en atleten, lopen ook een hoger risico.
Wat zijn de Symptomen van Anorexia?
De symptomen van anorexia kunnen op verschillende manieren tot uiting komen, de meest voorkomende zijn:
- Overmatige Vermagering
De persoon begint overmatig gewicht te verliezen, ver onder het normale lichaamsgewicht.
- Vermijden van Voedsel
De persoon beperkt maaltijden of weigert ze volledig om gewichtstoename te voorkomen.
- Lichaamsbeeldstoornis
De persoon ontwikkelt obsessieve gedachten over hun lichaam dat zwaarder lijkt dan het werkelijk is.
- Verslaafd aan Oefeningen
De persoon kan zich overmatig bezig gaan houden met sporten om calorieën te verbranden.
- Veranderingen in Eetgedrag
De persoon kan rituelen ontwikkelen bij het eten om gewichtstoename te voorkomen.
- Sociale Isolatie
De persoon vermijdt sociale activiteiten om situaties met eten te vermijden.
- Vermoeidheid en Zwakte
Vanwege overmatig gewichtsverlies en voedingsgebrek voelt de persoon zich voortdurend vermoeid en zwak.
- Haaruitval en Huidproblemen
Door een gebrek aan essentiële voedingsstoffen kan iemand haaruitval en huidproblemen ervaren.
- Maagproblemen
Lange perioden van hongeren kunnen leiden tot maagproblemen.
- Verstoring van de Menstruatiecyclus
Bij vrouwen kan overmatig gewichtsverlies verstoringen veroorzaken in de normale menstruatiecyclus.
Hoe wordt Anorexia gediagnosticeerd?
De diagnose van anorexia kan worden gesteld na een uitgebreide evaluatie. Artsen voeren eerst een lichamelijk onderzoek uit en beoordelen het gewicht van de patiënt in verhouding tot de normale gewichtsrange. Ook worden vragen gesteld over eetgewoonten, oefeningsroutine en lichaamsbeeld.
Tijdens het diagnostische proces evalueren psychiaters de gedragsmatige, fysieke en emotionele symptomen op basis van DSM-5 criteria. Ook medische testen zoals endocrinologische en voedingsparameters, het onderzoeken van bloedwaarden en het detecteren van hartritmestoornissen helpen bij de diagnose. Informatie van familieleden is ook belangrijk in het diagnoseproces.
Hoe ziet het Behandelingsproces van Anorexia eruit?
De behandeling van anorexia richt zich niet alleen op gewichtstoename. De onderliggende psychologische oorzaken moeten ook worden aangepakt. Het behandelingsproces wordt uitgevoerd met een multidisciplinaire aanpak:
-
Psychotherapie
Psychotherapie, met name cognitieve gedragstherapie (CGT), speelt een cruciale rol in dit proces. CGT helpt individuen om verstoorde denkpatronen te herkennen en deze te vervangen door gezonde gedachten.
-
Voedingsondersteuning
Voedingsondersteuning vertaalt zich in een gezond en evenwichtig dieetplan dat onder toezicht van een diëtist wordt opgevolgd. Het programma richt zich op zowel gewichtstoename als het aanleren van reguliere en gezonde eetgewoonten.
-
Medische Follow-up
Indien nodig worden regelmatig de elektrolytbalans, hartgezondheid en hormonale niveaus gecontroleerd en bijgestuurd.
-
Medicatie
Medicatie wordt gepland wanneer er bijkomende aandoeningen zoals angst of depressie aanwezig zijn. In dit geval worden door psychiaters voorgeschreven psychiatrische medicijnen gebruikt.
-
Gezinstherapie
Het actief betrekken van het gezin bij dit proces ondersteunt de patiënt en helpt familieleden om meer inzicht te krijgen in de aandoening.
Wat is het Verschil tussen Anorexia en Boulimia?
Anorexia en boulimia zijn bekende psychologische aandoeningen die onder de eetstoornissen vallen. De verschillen tussen beide aandoeningen liggen in de symptomen, behandelmethoden en de lichaamsperceptie van de getroffen persoon.
Anorexia betreft het opleggen van extreme diëten of het constant honger lijden door een persoon die, hoewel extreem dun, denkt dat ze te zwaar zijn. Deze persoon heeft continu angst om aan te komen en beperkt of stopt daarom helemaal met eten.
Boulimia houdt in dat personen oncontroleerbare eetbuien hebben, gevolgd door compensatiegedrag zoals braken, vasten, overmatige lichaamsbeweging of het gebruik van laxeermiddelen. Boulimie-patiënten kunnen normaal of zelfs overgewicht hebben. Ze kunnen lijden onder zowel fysieke als emotionele stress, wat vaak gerelateerd is aan depressie of angst.
In beide gevallen is professionele hulp noodzakelijk. Met de juiste behandeling en ondersteuning is het mogelijk om deze aandoeningen te overwinnen.
Veelgestelde Vragen
Kunnen patiënten met Anorexia volledig herstellen?
Met een geschikte en vroege interventie is er een mogelijkheid om anorexia te behandelen. Langdurige follow-up en ondersteunende behandeling zijn echter cruciaal om blijvende psychologische effecten te voorkomen.
Zou een Anorexia-patiënt zichzelf als ziek kunnen zien?
Nee, vaak is de persoon zich niet bewust van de ernst van hun situatie of ziet het gewichtsverlies als een prestatie. Deze kijk kan de weerstand tegen behandeling verhogen.
Worden er medicijnen gebruikt bij de behandeling van Anorexia?
Er zijn geen medicijnen die specifiek voor anorexia zijn goedgekeurd, maar medicatie kan worden toegepast voor samenhangende stoornissen zoals depressie en angst, onder toezicht van een arts.
Welke rol spelen families bij Anorexia?
Familiale steun is uiterst belangrijk in zowel het diagnose- als het behandelproces. Begripvolle, ondersteunende en goed geïnformeerde families hebben een grote invloed op het succes van de behandeling.