Miyop, uzak mesafelerde net görüşü engelleyen bir göz hastalığıdır. Miyop hastası olanlar yakın mesafeleri net bir şekilde görebilirken uzak mesafelerde ise görüşleri bulanıklaşır. Miyop, 3 derecenin altındaysa ‘hafif miyopi’, 3-6 derece arasındaysa ‘orta miyopi’, 6 derecenin üzerinde ise ‘yüksek miyopi’ olarak sınıflandırılmaktadır. Yüksek miyopi; göz tansiyonu ve katarakt gibi göz hastalıklarına neden olabilmektedir.
Miyop görme sorunu bulunan kişilerin tedavisinde ilk başvurulan yöntem gözlük veya kontakt lenstir. Gözlük veya kontakt lens kullanmak miyopu tedavi etmez, derecesini azaltmaz; fakat bu araçlar kullanılmazsa miyopi daha hızlı ilerler. Miyopi tedavisinde gözlük veya kontakt lens dışında lazer ve göz içi akıllı mercek tedavileri de seçenekler arasındadır.
Miyopinin gelişiminde genetik faktörlerin yanı sıra çevresel etmenler de rol oynayabilir. Bu göz hastalığının ortaya çıkmasında genetik mirasın yanı sıra dış etkenlerin de etkili olduğu düşünülmektedir. Aile bireylerinde miyop olan kişilerde bu durumun görülme olasılığı daha yüksektir. Ancak yalnızca genetik yatkınlıkla sınırlı değildir. Özellikle çocukluk döneminde uzun süre yakına odaklanma gerektiren etkinlikler miyop gelişimini hızlandırabilir.
Günümüzde yaygınlaşan ekran maruziyeti, kapalı alanlarda geçirilen uzun saatler ve doğal gün ışığına yeterince çıkmamak da miyopiye zemin hazırlayan faktörler arasında yer alır. Bu nedenle çocukların gün içinde yeterli süreyle açık havada bulunmaları, miyopinin önlenmesi açısından son derece önemlidir.
Miyop astigmat, miyop ve astigmat kusurlarının aynı anda mevcut olduğu bir durumdur. Miyopta göz, gelen ışığı retinanın önünde odaklarken; astigmatta ise kornea ya da lensin yüzeyi düzgün olmadığından ışık farklı açılarda kırılır. Bu durum, görüntünün bulanık ya da çarpık algılanmasına neden olur.
Miyop astigmat olan bireylerde hem uzak görüş bulanıktır hem de görüntülerde şekil bozukluğu hissedilir. Örneğin; düz bir çizgi eğri ya da kırık gibi görünebilir. Bu durum kişide görme konforunu ciddi şekilde azaltabilir ve baş ağrısı, göz yorgunluğu gibi şikayetlere yol açabilir. Miyop astigmat tedavisi de gözlük, kontakt lens ya da lazer yöntemiyle yapılabilir.
Miyop ilerlemesi özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde daha hızlı olabilir. Bu süreci yavaşlatmak ya da kontrol altına almak için atılabilecek bazı etkili adımlar şunlardır:
Bu önlemlerle miyopun ilerleme hızı yavaşlatılabilir, ancak tamamen durdurulması mümkün olmayabilir. Bu nedenle düzenli kontrol ve hekim takibi önemlidir.
“Miyop nasıl geçer?” sorusu, bu sorunu yaşayan bireylerin en çok merak ettiği konulardan biridir. Miyop, göz yapısının kalıcı bir değişikliği olduğundan kendiliğinden geçmesi mümkün değildir. Ancak tedavi yöntemleri sayesinde bu durum etkili şekilde yönetilebilir.
Gözlük ve lensle de görme düzeltmesi sağlanabilirken; kalıcı sonuç isteyen hastalar için lazer tedavisi veya göz içi akıllı lens uygulamaları gündeme gelebilir. Lazer tedavisi ile korneanın şekli yeniden düzenlenerek miyop düzeltilir. Özellikle 18 yaş üstü, numarası sabitlenmiş ve göz yapısı uygun olan kişiler bu tedaviden faydalanabilir.
Göz içi mercek tedavisi ise daha çok yüksek dereceli miyop vakalarında ya da lazer için uygun olmayan gözlerde tercih edilir. Kalıcı bir tedavi yöntemi olan bu uygulamada, doğal mercek yerine özel tasarlanmış yapay mercek yerleştirilir.
Miyop olan bireylerin yaşam kalitesini artırmak için bazı basit ama etkili alışkanlıklar edinmeleri önemlidir:
Bu tür alışkanlıklar göz yorgunluğunu azaltır, miyop ilerlemesini yavaşlatabilir ve genel göz sağlığını destekler.
Yüksek miyop derecelerinde, özellikle 6 numara ve üzerindeki kırma kusurlarında lazer tedavisi her zaman yeterli ya da uygun olmayabilir. Göz yapısı lazer müdahalesine elverişli olmayan ya da daha kalıcı ve net bir çözüm isteyen hastalarda göz içi akıllı mercek uygulamaları öne çıkar. Bu tedavi yöntemi genellikle katarakt cerrahisi ile benzer teknikler kullanılarak gerçekleştirilir, ancak kataraktı olmayan hastalarda da kırma kusurunu düzeltmek amacıyla uygulanabilir.
Göz içi akıllı mercek tedavisinde, hastanın doğal göz merceği çıkarılarak yerine çok odaklı yapay mercek yerleştirilir. Bu mercekler, sadece uzağı değil, aynı zamanda orta ve yakın mesafeyi de net bir şekilde görmeyi sağlar. Böylece hasta hem yüksek dereceli miyopiden kurtulur hem de çok odaklı görüş avantajı elde eder.
Miyopun temel nedeni, göz küresinin normalden daha uzun olması ya da korneanın olması gerekenden daha dik kavisli olmasıdır. Genetik faktörler büyük rol oynasa da çevresel etkenler (yoğun ekran kullanımı, yetersiz açık hava aktivitesi gibi) da miyop gelişimini tetikleyebilir.
Miyop tedavisi kişinin yaşına, göz yapısına ve görme bozukluğunun derecesine göre farklı yöntemlerle planlanabilir. En yaygın tedavi seçenekleri gözlük ve kontakt lenstir. Daha kalıcı çözüm isteyen bireyler için lazer tedavisi ya da göz içi akıllı mercek ameliyatları uygulanabilir. Özellikle lazer tedavisi, miyop numarası sabitlenmiş ve göz yapısı uygun bireylerde oldukça başarılı sonuçlar verir.
Miyop astigmat durumunda da görme netliğini sağlamak için benzer tedavi yaklaşımları uygulanır. Gözlük ve torik (astigmat düzeltici) lensler en sık kullanılan yöntemlerdir. Kalıcı çözüm isteyenler için lazer cerrahisiyle hem miyop hem de astigmat düzeltilebilir. Tedavi planı öncesi detaylı bir göz muayenesi yapılmalı, kornea yapısı ve numaralar dikkate alınmalıdır.
Tam anlamıyla durdurulmasa da miyopun ilerleme hızı ciddi oranda yavaşlatılabilir. Özellikle çocukluk çağında başlanan atropin damla tedavisi, ortokeratoloji lensleri ve açık havada vakit geçirme alışkanlığı miyopun ilerlemesini önemli ölçüde engelleyebilir. Ayrıca düzenli göz muayeneleriyle numara artışı takip edilerek zamanında müdahale sağlanabilir.