Həyəcanla gözlədiyiniz tətil gəlib çatdı. Çimərlikdə günəşlənib yüngülcə əsən küləyi üzünüzdə hiss etmənin ləzzətini çıxarırsınız. Bəs, küləyin təsiri ilə uçuşan qum və tozların gözünüzə qaçmasının qalıcı görmə itkisinə qədər nəticələrə səbəb ola biləcəyini bilirdinizmi? Yay tətillərində ən çox rast gələn göz xəstəliklərindən biri gözü quma qaçmasıdır. Gözü quma qaçmasından sonra yanlış müdaxilə və ya həkimə müraciətdə gecikmək göz xəstəliklərinə səbəb ola bilər.
- Konjonktivita (Göz İltihabı): Qum və toz hissəciklərinin gözə toxunması nəticəsində göz iltihabı (konjonktivita) əmələ gələ bilər. Konjonktivita qızartı, qaşıntı, sulanma, yanma və batma kimi əlamətlərlə özünü göstərir. Diaqnoz üçün adətən sahəsində mütəxəssis olan göz həkiminin müayinəsi kifayətdir. Müalicədə, iltihabı azaltmaq və simptomları yüngülləşdirmək məqsədilə göz damcıları və ya məlhəmlər istifadə edilir. Erkən diaqnoz sayəsində konjonktivitanın irəliləməsi qarşısı alına bilər.
- Kornea Abrazyonu: Kornea, gözün ön hissəsindəki şəffaf təbəqədir və qum ilə tozun sürtünməsi nəticəsində səthində cızıqlar əmələ gələ bilər. Kornea abrazyonu, gözdə ağrı, həssaslıq, qızartı, işığa həssaslıq və bulanıq görmə kimi əlamətlərə səbəb olur.
- Qalıcı Görmə İtkisi: Qum və ya toz hissəcikləri gözə qaçdığında və erkən müdaxilə edilmədiyində, göz içi yabancı cisim kimi göz qapağı altında sıxışma və kornedə zədələnmə kimi istənməyən hallar meydana gələ bilər. Bu vəziyyətin nəticəsində qalıcı görmə itkisi baş verə bilər.
Gözümüzü Qum Təsirindən Qoruma Yolları
Küləyin təsiri ilə uçuşan qum və tozlar gözünüzə qaçaraq tətilinizi kabusa çevirmədən ala biləcəyiniz bəzi tədbirlər mövcuddur. Çimərlikdə günəş gözlüyü istifadə etmək, gözləri qum və tozdan qorumağın təsirli bir yoludur. Günəş gözlüyü, göz səthinə gələn hissəciklərin miqdarını azaldaraq qoruyucu bir maneə yaradır.
Çimərlikdə şlyapadan və ya şapka bənzəri başlıq istifadə etmək, gözlərə gələn birbaşa günəş işığının təsirini və yabancı cisimlərin gözə isabət etmə riskini azaltmaq mümkündür. Küləkli havalarda xüsusilə çimərliyə yaxın, dayaz sularda üzərkən üzgüçü gözlüyü istifadə etmək də göz sağlamlığınızı qum təsirindən qorumağa kömək edə bilər. Əlavə olaraq çimərlik dönüşündə gözlərinizi təmizləmək üçün gözyaşı damcısından istifadə də fərq edilməyən miqdarda təmasları aradan qaldırmaq üçün həll təmin edə bilər.
Gözü Quma Qaçması Halında Nələr Etməliyik?
Gözünüzə qum qaçanda, gözlərinizi əsla ovuşdurmayın. Gözlərinizi ovuşdurmaq qumun korneanızı cızmasına səbəb ola bilər. Əllərinizi sterilizasiya etdikdən sonra gözünüzü gözyaşı damcısı ilə yuyabilirsiniz. Gözyaşı damcısına ani olaraq çata bilmədiyiniz hallarda əllə göz içinə təmas etmədən təmiz su istifadə edilə bilər və ardından göz yaş halında bir neçə dəfə yumşaqca bağlanıb açılabilir. Buna baxmayaraq həssaslıq davam edirsə simptomlar şiddətlənmədən sahəsində mütəxəssis göz sağlamlığı və xəstəlikləri uzmanına müraciət edilməlidir.
Tətildə Göz Sağlamlığı Necə Qorunur?
Tətil boyunca göz sağlamlığınızı qorumaq, yalnızca komfort deyil eyni zamanda görmə qabiliyyətinizi təminat altına almaq mənasına gəlir. Gözü quma qaçması, yüngül bir hal kimi algılansa da, yanlış müdaxilələr ciddi göz xəstəliklərinə dəvətnamə çıxara bilər. Bu səbəbdən bilinçli hərəkət edilməlidir.
Gözü qaçan qum hissəciyi, göz səthində yalnızca mexaniki narahatlıq yaratmaqla qalmır; həm də mikrobiyal infeksiya riskini artırır. Lens istifadə edən şəxslərdə bu risk daha yüksəkdir. Qum tanesinin lenslə birlikdə göz səthinə təzyiq etməsi, kornea toxumasında zərərə yol aça bilər. Bu səbəbdən tətil zamanı lens yerinə reseptli günəş gözlüyü seçmək daha yaxşıdır.
Gözü qaçan qum necə çıxarılır sualının cavabı isə; səbirlə və incəliklə olunur, göz əsla ovuşdurulmur və təmiz su və ya suni gözyaşı ilə incəliklə yuyulmalıdır. Şikayətlər davam edirsə ən yaxın sağlık qurumuna müraciət etmək ihmal edilməməlidir.
Tez-Tez Soruşulan Suallar
Gözü qaçan qum dərhal çıxmazsa nə olar?
Gözü qaçan qum, göz qapağı altına sıxışdığında uzunmüddətli qıcıqlanmaya səbəb ola bilər. Bu hal, korneada cızıqlara, infeksiyalara və nadir hallarda olsa da, qalıcı görmə itkisinə səbəb ola bilər.
Gözü quma qaçması uşaqlarda daha təhlükəlidirmi?
Bəli, uşaqlar gözlərini ovuşdurma meylində olduqları üçün risk daha yüksəkdir. Qum hissəcikləri korneanı asanlıqla cıza bilər və infeksiyalara zəmin hazırlaya bilər. Valideynlərin sürətli və düzgün şəkildə müdaxilə etməsi lazımdır.
Gözü qaçan qum necə çıxarılır, evdə ediləcək doğru metod nədir?
Sterilizasiya edilməmiş əşyalarla gözə müdaxilə etməkdən qaçınılmalıdır. Təmiz su ya da suni gözyaşı ilə göz yuyulmalı, ardından göz bir neçə dəfə yavaşca qırpılaraq qumun çıxması təmin edilməlidir. Əlamətlər keçməzsə mütləq həkimə müraciət edilməlidir.
Qumdan qorunmaq üçün lens yerinə gözlük istifadə etmək zəruridir?
Lenslər, gözə qaçan qumla birlikdə ciddi qıcıqlanmaya səbəb ola biləcəyinə görə xüsusilə küləkli çimərlik mühitlərində risklidir. Gözü quma qaçması riskini azaltmaq üçün UV qoruyuculu günəş gözlüğü və ya reseptli gözlük istifadəsi daha təhlükəsizdir.