Sidik dəliyini və penis ucunu örtən dərinin cərrahi müdaxilə ilə alınaraq penis ucunun açıq vəziyyətə gətirilməsi prosesinə sünnət deyilir.  Sünnət ümumiyyətlə cəmiyyətdə sadə bir əməliyyat kimi qiymətləndirilsə də, mütləq sahəsində mütəxəssis həkim tərəfindən steril şəraitdə icra edilməsi vacib olan bir müdaxilədir. 

Ümumi və ya lokal anesteziya ilə sünnət sahəsində mütəxəssis həkimlər tərəfindən rahatlıqla tətbiq edilə bilən bir əməliyyatdır. Lakin ənənəvi tətbiqlərdə şüursuz bir müdaxilə nəticəsində uşaqda psixoloji travma yarana bilər və ya qaytarılması mümkün olmayan bəzi fizioloji ziyanlar meydana gələ bilər.

Sünnət zamanı alınan dəri sidik dəliyini örtüyündən bu bölgədə yetərli qədər gigiyena təmin olunmazsa asanlıqla infeksiya baş verə bilər. Bununla yanaşı bu dərinin mövcud olması səbəbi ilə cinsi yolla yayılan xəstəliklər daha asan tutula və yayıla bilər. Söylenen dərilər bəzi hallarda sidik çıxışına mane ola bilər, penisdə abseslərə səbəb ola bilər və ya penisdə qan dövranını mane edə bilər. Bu tip hallar qarşısını almaq məqsədilə də sünnət sağlamlıq baxımından fayda təmin edir.

Sünnət Necə İcra Olunur?

Sünnət hər yaşda icra olunmaqda mümkündür. 2 yaşdan kiçik uşaqlarda lokal, böyük uşaqlarda sedaqeniz/sedasyon/genel anesteziya altında aparılması daha uyğundur. Ölkəmizdə bəzi valideynlərin uşaqlarına anesteziya tətbiqi mövzusunda tərəddüdləri ola bilər. Lakin sünnət əməliyyatı öncəsində uşaq həkim tərəfindən anesteziya uyğunluğu baxımından tələb olunan bütün testlərdən keçərək sonrasında tətbiq olunur.

Sünnət adətən lokal anesteziya və ümumi anesteziya metodlarından biri ilə icra olunur. Anesteziya metodu baxımından doğru qərarı uşağın müayinəsindən sonra həkim verə biləcəyi unudulmamalıdır.

Lokal Anesteziya

Penis kökünə tətbiq edilən anestezik dərman enjeksiyası ilə aparılır. Enjeksiyadan sonra 20 dəqiqə içində bölgə uyuşur və sünnət başlanıla bilir. Bu müddətdə uşağın şüuru açıq olur. Yalnızca anesteziya enjeksiyasının tətbiq edildiyi bölgə uyuşur. İşlemdən sonra uşaq hеç bir nəzarətə ehtiyac qalmadan evinə gedə bilər.
 

Ümumi Anesteziya

Ameliyatxanada icra olunur. Anesteziya öncəsində uşağa müəyyən testlər aparılır və nəticələri həkim tərəfindən dəyərləndirilərək ümumi anesteziyaya qərar verilir. Xüsusilə 6 yaşından sonra sünnət olunan uşaqlarda, uşağın əməliyyatı xatırlamaması və əməliyyata dair hər hansı bir psixoloji travma yaşamaması məqsədilə geniş şəkildə seçilir. Uşağa əməliyyat öncəsində yuxu vəziyyətini təmin edəcək anestezik dərmanlar həkimin tercihinə görə enjeksiyon və ya tənəffüslə tətbiq olunur. Uşaq əməliyyat zamanı yuxudadır, heç bir komplikasiya baş vermədikdə əməliyyatdan sonra palataya yerləşdirilərək gün ərzində çıxışı olunur. 

Sünnət Sonrası Diqqət Edilməsi Gərəkənlər Nələrdir?

Sünnət sonrası diqqət edilməsi lazım olanlar;
  • Bol geyimlər geyilməsi tövsiyə olunur. 
  • Bez istifadə edən uşaqların bezini boş bağlamaq, daha böyük uşaqlar üçün sünnət külotu tövsiyə olunur.
  • Uşaq hələ də bez istifadə edəcəksə təmizləmə baxımından bezin tez-tez dəyişdirilməsi vacibdir.
  • Kəsilmiş bölgə ətrafında kiçik göyərmələr - penisdə şişlik normal ola bilər, nadir hallarda görülə bilən infeksiya, yüngül sızmadan daha çox qanama kimi hallarda mütləq təcili şöbəyə müraciət etmək tələb olunur.
  • Həkim tərəfindən ağrıkəsici, antibiotik yazıla bilər. Həkimin yazdığı reseptə, verdiyi tövsiyələrə mütləq riayət etmək lazımdır.

Sünnətin Tibbi Faydaları Nələrdir?

Sünnət, yalnız dini və ya mədəni bir tətbiq olaraq deyil, həmçinin tibbi faydaları səbəbindən də tövsiyə olunan bir cərrahi əməliyyatdır. Əvvəla, sidik yolu infeksiyası riskini əhəmiyyətli dərəcədə azaltması, sünnətin tibbi baxımdan ən mühüm nailiyyətlərindən biridir. Xüsusilə ilk yaşlarda aparılan sünnətin, infeksiya görülmə ehtimallarını azaltdığı elmi araşdırmalarla da sübut olunmuşdur.

Ayrıca, sünnət penis başının daha rahat təmizlənməsinə kömək etdiyi üçün genital gigiyenanı daha asan təmin edir. Sünnətli fərdlərdə HPV kimi cinsi yolla keçən xəstəliklərin tutma ehtimalının daha aşağı olduğu da məlumdur. Sünnətin fimozis və parafimozis kimi cərrahi müdaxilə tələb edən vəziyyətləri qarşısını almaqda təsirli olduğu məşhurdur. Bu səbəbdən bəzən sünnət yalnız qoruyucu deyil, müalicəvi məqsədli də seçilir.

Sünnətlə Bağlı Psixoloji Dəstək Lazımdırmı?

Sünnət prosesi, xüsusilə məktəblə yaşı gəmiş uşaqlar üçün psixoloji olaraq diqqətlə planlaşdırılmalıdır. Cərrahi müdaxilə zamanı və sonrasında yaşanabilecek stress, uşaqda qalıcı qorxulara səbəb ola bilər. Bu səbəbdən uşağın yaşına uyğun şəkildə əməliyyat haqqında məlumatlandırılması və prosesə uyğunluq təmin edilməsi çox vacibdir.

Bəzi uşaqlarda tibbi əməliyyatlar fobiyaya çevrilə bilər. Bu səbəbdən əməliyyatdan əvvəl uşaq psixologiyası haqqında təcrübəli bir mütəxəssisdən dəstək alınması, uşağın prosesi travmasız keçməsinə kömək edə bilər. Ayrıca, proses sonrası dövrdə ailə üzvlərinin mövqeyi də kritik rol oynayır. Uşağın cəsarətləndirilməsi, güvən hissinin artırılması və müsbət bir mühitin yaradılması, sünnətin travmaya dönüşməməsi üçün vacibdir.

Sünnət Hansi Mövsümdə Aparılmalıdır?

Sünnət prosesi texniki cəhətdən ilin hər dövründə aparıla bilər. Lakin bəzi mövsümi şərtlər, sağalma prosesini baxımdan daha avantajlı ola bilər. Xüsusilə yay aylarında aparılan sünnətlərdə, uşağın bol və incə geyimlər geyməsi rahat olduğundan yara sağılması daha konfortlu ola bilər. Ancaq isti havalarda tərləmə üçün əsasında qıcıqlanma və infeksiya riski ilə daha diqqətli olunmalıdır.

Qış aylarında isə gigiyenanı qorumaq baxımından avantajı olsa da, qalın geyimlər, əməliyyat bölgəsində təzyiq yarada bilər. Bu səbəbdən uşağın sağlamlıq vəziyyəti, məktəb təqvimi və ailənin zaman planlamasına görə ən uyğun dövr müəyyən edilməlidir. Xüsusilə məktəbdəki uşaqlarda yay tətilləri, sağalma prosesinin sosial həyata daha az təsir etməsi baxımından uyğun bir dövr ola bilər.

Tez-tez Verilən Suallar

Sünnət Nədir?

Sünnət nədir? sualı, xüsusilə valideynlərin uşaqları üçün sağlıqla əlaqəli ilk qərarlarından biri olmuşdur. Tibbi anlamda sünnət, oğlan uşaqlarında penis ucunu əhatə edən dəriparçasının (prepüsiyum) cərrahi olaraq alınması əməliyyatıdır. Sünnət, həm tibbi, həm də dini və mədəni səbəblərlə həyata keçirilə bilər. Xüsusilə infeksiya riskini azaltmaq, gigiyena asanlığını təmin etmək və bəzi sağlamlıq problemlərinin qarşısının alınmasına töhfə vermək baxımından önəmli bir tətbiqatdır.

Bu gün sünnət, yalnız dini və ya ənənəvi səbəblərlə deyil, uşaqlıq dövründə sidik yolu infeksiyalarını önləmək, fimozis kimi tibbi hallarını müalicə etmək və gələcək yaşlarda yaranacaq dəri problemlərinin qarşısının alınması məqsədi ilə də üstünlük təşkil edir. Eyni zamanda cərrahi bacarıq və gigiyenik mühitdə tətbiq olunanda həm qomplikasiya riski azalır, həm də sağalma prosesi daha tez başa çatır.

Sünnət Nə Deməkdir?

Sünnət nə deməkdir? sualının cavabı, həm ənənəvi, həm də tibbi ölçüdə ələ alınabilir. Dini anlamda sünnət, İslam və başda olmaqla bəzi dinlərdə kişilərin müəyyən yaşda sünnət edilməsini ifadə edən bir tətbiqatdır. Tibbi baxımdan isə sünnət, cərrahi bir əməliyyatla sünnət dərisinin alınmasıdır. Bu əməliyyat doğumdan sonra ilkin günlərdən yetkinlik yaşına qədər müxtəlif yaşlarda aparıla bilər. Müasir tibbdə lokal və ya ümumi anesteziya altında tətbiq edilə bilər və sağalma müddəti olduqca sürətlidir.

Ayrıca sünnətin cinsi sağlamlıq baxımından da müsbət təsirləri olduğu bilinməkdədir. Araşdırmalar, sünnətli kişilərdə HPV və HIV kimi bəzi cinsi yolla keçən xəstəliklərin rastlanma tezliyinin azaldığını göstərməkdədir. Bu səbəbdən sünnət, uzun müddətə sağlamlıq əldə etmək də təmin edə bilər.

Kişilər Niyə Sünnət Olurlar?

Kişilər niyə sünnət olurlar? sualı, həm sağlamlıq həm də mədəni ölçüsü ilə açıqlanabilir. Sünnətin həyata keçirilməsi səbəbləri bunlardır:

  • Gigiyena: Sünnət dərisinin alınması, sidik qalıqları və mikroorqüanizmələrin birikməsini önləyir.
  • İnfeksiya riskinin azalması: Xüsusilə sidik yolu infeksiyalarını və balanitis (penis başı iltihabı) riskini azaldır.
  • Cinsi yolla keçən xəstəlik riskində azalma
  • Toplumsal ənənələr və dini tələblər
  • Bəzi sağlamlıq vəziyyətlərdə məcburi tətbiq (məsələn fimozis, parafimozis)

Bəzi ailələr sünnəti tibbi bir tələb deyil, ənənəvi bir tətbiq olaraq da seçə bilər. Lakin hansı səbəblə həyata keçirilsə edilir, sünnətin steril bir mühitdə, mütəxəssis həkim tərəfindən həyata keçirilməsi həyati əhəmiyyət daşıyır.

Sünnəti Hansı Həkim Edər?

Sünnəti hansı həkim edər? sualı, bu əməliyyatın kim tərəfindən və harada icra edilməsi mövzusu ilə əlaqəlidir. Sünnət əməliyyatını həyata keçirən ixtisas sahələri bunlardır:

  • Üroloq: Xüsusilə uşaq və yetkinlərdə cərrahi ehtiyac olan halları idarə edir.
  • Uşaq cərrahisi mütəxəssisi: Körpə və uşaq yaş qruplarında sünnəti planlaya bilər.
  • Ailə həkimliyi və ya ümumi cərrahi mütəxəssis, uyğun şərtlərdə sünnət əməliyyatını həyata keçirə bilər.

Batıgöz kimi korporativ sağlamlıq mərkəzlərində, gigiyenik şərtlərdə, anesteziya dəstəyi ilə və mütəxəssis həkim tərəfindən icra edilən sünnət, komplikasiya risklərini minimuma endirir.

Ayrıca sünnət əməliyyatının hansı yaşda və hansı metodla aparılacağına, uşağın ümumi sağlamlıq vəziyyəti də nəzərə alınaraq qərar verilir. Lokal və ya ümumi anesteziya seçimi, ailə ilə həkim tərəfindən birgə qiymətləndirilərək müəyyən olunur.

Sünnət Nə Zaman Edilməlidir?

Sünnət nə zaman edilməlidir? sualının cavabı, uşağın yaşı, inkişaf səviyyəsi və sağlamlıq vəziyyəti kimi faktorlarla dəyişiklik göstərə bilər.

  • Yenidoğan dövrü (0–2 ay): Sağalma müddəti sürətli, anesteziyaya ehtiyac az.
  • 1–3 yaş arası: Bu yaş aralığı psixoloji olaraq həssas olduğundan tövsiyə olunmur.
  • 3 yaş sonrası: Lokal və ya ümumi anesteziya altında aparılabilir, uşaq məlumatlandırılaraq prosesə daxil edilir.
  • Məktəbəqədər dövr: Gigiyena vərdişlər baxımından üstünlük yaradır.
  • Gənclik öncəsi: Tibbi səbəbli sünnətlər bu yaşda da təhlükəsiz şəkildə görülə bilər.

Mütəxəssis həkimin tövsiyəsi ilə uyğun yaş və sağlamlıq vəziyyətinə görə vaxtlama həyata keçirilməlidir. Bəzi uşaqlarda sünnət, böyrək xəstəlikləri, təkrarlanan sidik yolu infeksiyaları və ya doğumdan bəri müşahidə edilen anomaliyalar səbəbi ilə məcburi hal alır.

Sünnət Qiymətləri Nə Qədərdir?

Sünnət qiymətləri, tətbiqatın ediləcəyi xəstəxana, istifadə ediləcək metod, anesteziya növü və həkimin mütəxəssis sahəsinə görə dəyişiklik göstərə bilər.

Qiymətə təsir edən faktorlar:

  • Lokal və ya ümumi anesteziya seçimi
  • İstifadə edilən tikişsiz və ya köhnə texnika
  • Cərrahi əməliyyat sonrası təqdim olunan izləmə xidmətləri
  • Korporativ sağlamlıq mərkəzində aparılması

Batıgöz kimi dünyələnmiş sağlamlıq mərkəzlərində keçirilən sünnət əməliyyatları, həm steril mühitdə, həm də komplikasiya riskinə qarşı təhlükəsiz şərtlərdə icra edilir. Ayrıca bəzi sağlamlıq sığortaları sünnət əməliyyatını əhatə edə bilər; bu vəziyyət əvvəlcədən araşdırılaraq maliyyə planlanması həyata keçirilə bilər.

Sünnət Sonrası Diqqət Edilməsi Gərəkənlər Nələrdir?

Sünnət sonrasında sağalma prosesinin sağlam şəkildə tamamlanması üçün bu addımlara diqqət edilməsi lazımdır:

  • İlkin 24 saat boyunca penis bölgəsi qorunmalı, bez və ya geyimlər sürtünmədən qaçınılmalıdır.
  • Həkimin təlimatına uyğun şəkildə pansuman və təmizlik edilməlidir.
  • Duş, ümumiyyətlə 2–3 gün sonra tövsiyə edilir.
  • 1 həftə fiziki aktivliyə məhdudiyyət qoyulmalı, üzgüçülük kimi fəaliyyətlər əlverişsiz sayılmalıdır.
  • Qızarıqlıq, qanama və ya pis qoxu hiss edilərsə həkimə müraciət edilməlidir.

Ayrıca sünnət sonrası uşağın rahatlığını artırmaq üçün pambıqdan olan və bol geyimlər seçilməlidir. Əməliyyatdan sonra həkimin təklif etdiyi ağrıkəsicilər müntəzəm istifadə edilməli, uşaq əməliyyat haqqında əvvəldən məlumatlandırılıbsa, psixoloji olaraq daha rahat bir dövr keçirir.

Yaradılma Tarixi : 02.05.2025
Yeniləmə Tarixi : 24.06.2025
Ünsiyyət : 0123104033
Əlaqə Forması Covid-19 Məlumatlandırma