Hashimoto is een auto-immuun schildklieraandoening die optreedt wanneer het immuunsysteem van het lichaam de schildklier aanvalt. Door de ontsteking van de schildklier neemt de hormoonproductie af, wat de metabolische balans van het lichaam beïnvloedt en duidelijke symptomen veroorzaakt op verschillende systemen. Het vroeg herkennen en adequaat behandelen van de ziekte is van belang voor het behoud van de levenskwaliteit.
Wat is Hashimoto?
De ziekte van Hashimoto is een auto-immuun aandoening waarbij het lichaam overdreven reageert tegen de schildklier. Deze ziekte komt meestal voor bij vrouwen van middelbare leeftijd en kan leiden tot hypothyreoïdie door een daling van schildklierhormonen in de loop der tijd.
Het wordt geassocieerd met symptomen zoals vermoeidheid, gewichtstoename, depressie en zwelling in de nek. De diagnose Hashimoto kan worden gesteld met behulp van TSH, T3, T4 en antilichaamtests; de behandeling kan hormonale supplementen omvatten.
Waarom treedt Hashimoto op?
Hashimoto-thyreoïditis treedt op wanneer het immuunsysteem de schildklier als een vreemd weefsel beschouwt. Normaal gesproken beschermt het verdedigingssysteem het lichaam tegen schadelijke micro-organismen zoals virussen en bacteriën, maar in dit geval begint het antilichamen aan te maken tegen schildkliercellen. Deze antilichamen kunnen leiden tot ontsteking en beschadiging van het schildklierweefsel. Op den duur krimpt de schildklier, neemt de hormoonproductie af en ontwikkelt zich hypothyreoïdie.
- Genetische Voorbeschiktheid
Hashimoto komt vaker voor bij mensen met een genetische aanleg voor auto-immuunziekten. Als er in de familie schildklieraandoeningen, type 1 diabetes of coeliakie zijn, neemt het risico toe.
- Hormonen
Hashimoto komt bij vrouwen ongeveer 10 keer vaker voor dan bij mannen. Dit wordt toegeschreven aan de rol van oestrogeen bij het beïnvloeden van het immuunsysteem. Hormonale veranderingen na de bevalling of premenopausale periode kunnen de ontwikkeling van Hashimoto triggeren.
- Stress
Intense stress kan de balans van het immuunsysteem verstoren en de auto-immuunrespons verhogen. Het feit dat meer patiënten met een diagnose van Hashimoto na langdurige stressvolle periodes wordt gesteld, ondersteunt deze connectie.
- Omgevingsfactoren
-
-
Jodiuminname: Kan de immuunrespons versterken door meer stimulatie van schildkliercellen te veroorzaken.
-
Blootstelling aan straling: Vooral bestraling van de nek of contact met omgevingsstraling verhoogt het risico.
-
Sommige virale infecties: Tijdens de strijd van het lichaam tegen virussen kunnen ook schildkliercellen per ongeluk worden aangevallen.
-
- Voedingsfactoren
Onevenwichtige en ontoereikende voeding, tekorten aan vitamine D, selenium en zink kunnen de regelmatige werking van het immuunsysteem negatief beïnvloeden.
- Auto-immuunziekten
Hashimoto kan soms voorkomen met andere auto-immuunziektes zoals type 1 diabetes, vitiligo, coeliakie en reumatoïde artritis. Dit duidt op een algemene onbalans in het immuunsysteem.
Wat zijn de Symptomen van de Ziekte van Hashimoto?
De aanhoudende gerichte aanval op de schildklier door het immuunsysteem kan leiden tot hypothyreoïdie. De daling van schildklierhormonen beïnvloedt direct de energie- en stofwisselingsbalans van het lichaam.
Veel voorkomende symptomen van Hashimoto:
- Vermoeidheid en Zwakte
Schildklierhormonen nemen deel aan alle energieprocessen in het lichaam. Met hun afname vertraagt de energieproductie en kan men zich constant moe, slaperig en zwak voelen. Deze vermoeidheid, die niet verdwijnt met rust, is een van de meest kenmerkende symptomen van de ziekte.
- Gewichtstoename en Vertraging van de Stofwisseling
Bij Hashimoto kan de schildklier onvoldoende werken, waardoor de stofwisseling vertraagt. Dit kan ertoe leiden dat men aankomt ondanks minder voedselinname.
- Veranderingen in Huid en Haar
De afname van schildklierhormonen kan zich manifesteren als droge huid, bleekheid en verdikking. Haaruitval, broze nagels en dunner wordende haren komen vaak voor. Sommige mensen ervaren ook jeuk en een koud gevoel in de huid.
- Gevoeligheid voor Kou
Door de afname van schildklierhormonen kan de lichaamstemperatuur dalen. Daarom hebben patiënten met Hashimoto vaak last van kou. Overdreven gevoeligheid voor kou is een van de prominente symptomen van hypothyreoïdie.
- Spijsverteringsproblemen en Buikzwelling
Lage schildklierhormoonspiegels kunnen leiden tot gasopbouw, spijsverteringsmoeilijkheden en een vol gevoel in de maag. Deze situatie, bekend als Hashimoto-buikzwelling, laat duidelijk de invloed van de ziekte op het spijsverteringssysteem zien.
- Stemmingswisselingen
Depressieve stemming en vergeetachtigheid komen vaak voor bij patiënten met Hashimoto. Vanwege de invloed van schildklierhormonen op hersenchemicaliën kunnen mensen zich lusteloos, ongelukkig of voortdurend angstig voelen.
- Spier- en Gewrichtspijn
Stijfheid in de spieren, krampen, gewrichtspijnen en spierzwakte zijn veelvoorkomende klachten bij Hashimoto. Deze symptomen worden veroorzaakt door de verminderde regulerende invloed van schildklierhormonen op spierweefsel.
- Menstruatie Ongeregeldheden
Schildklierhormonen zijn een van de hormonen die de menstruatiecyclus regelen bij vrouwen. Bij de ziekte van Hashimoto kunnen onregelmatige menstruaties, verlengde cycli of hevig bloeden optreden.
- Zwelling of Ongemak in de Nek
Chronische ontsteking van de schildklier kan na verloop van tijd leiden tot vergroting van de klier. Dit kan resulteren in een gevoel van volheid of druk in de nek, vergelijkbaar met struma, zoals het bekend is onder het publiek.
De ernst en combinatie van symptomen kunnen per patiënt verschillen. Terwijl sommige mensen alleen milde vermoeidheid ervaren, kunnen anderen ernstige gewichtstoename of stemmingsschommelingen krijgen. Daarom zijn schildklierfunctieonderzoeken van belang voor vroege diagnose en monitoring.
Hoe wordt de Ziekte van Hashimoto Gediagnosticeerd?
Het diagnoseproces van Hashimoto-thyreoïditis kan beginnen bij de evaluatie van TSH- en schildklierhormoonniveaus tijdens routinecontroles; door patiënten die symptomen zoals vermoeidheid en haaruitval ervaren, die naar de dokter gaan. Een arts gespecialiseerd in dit veld zal na evaluatie van de medische geschiedenis van de patiënt en een fysiek onderzoek als hij/zij Hashimoto vermoedt, verschillende testen aanvragen.
Ten eerste worden de niveaus van TSH, T3 en T4 in het bloed onderzocht. Een echografie wordt uitgevoerd om de structuur en grootte van de schildklier te bepalen. De belangrijkste diagnosebepaler is de hoogte van de anti-TPO- en anti-thyroglobuline-antilichaamniveaus.
Het doel van de tests is om zowel de diagnose van de ziekte als het stadium ervan te bepalen. In het begin kunnen de antilichaamniveaus hoog zijn terwijl de hormoonspiegels normaal zijn. In de loop van de tijd kunnen veranderingen optreden in hormoonspiegels.
Hoe wordt Hashimoto Behandeld?
Aangezien Hashimoto-thyreoïditis een auto-immuunziekte is, kan indien het functieverlies van de schildklier in een vroeg stadium wordt vastgesteld, de ziekte onder controle worden gehouden door hormoonbalans te bereiken.
Het doel van de behandeling van Hashimoto is om de schildklierhormoonspiegels binnen normale grenzen te houden, de stofwisseling weer in balans te brengen en de levenskwaliteit te verbeteren.
Hormoonvervangingstherapie
Bij de ziekte van Hashimoto, wanneer de schildklier onvoldoende hormonen kan produceren, worden deze hormonen van buitenaf in de vorm van medicatie toegediend. Met deze behandeling wordt de energiebalans van het lichaam hersteld, keert de stofwisseling terug naar normaal en nemen de klachten aanzienlijk af. Regelmatige voortzetting van de therapie is de belangrijkste factor om de ziekte onder controle te houden.
Voedingsaanpassing (Hashimoto Voeding)
Voeding is een ondersteunend onderdeel van de behandeling van Hashimoto. Een geschikt dieetplan kan helpen zowel het immuunsysteem te balanceren als het spijsverteringsstelsel te reguleren.
Belangrijke aandachtspunten in de voeding bij Hashimoto:
-
Gluten en bewerkte voedingsmiddelen moeten zoveel mogelijk worden verminderd.
-
Voedingsmiddelen die rijk zijn aan selenium, zink en vitamine D moeten worden geconsumeerd.
-
Overmatige jodiuminname moet worden vermeden, jodiumzouten mogen niet zonder doktersadvies worden gebruikt.
-
Raffinade suiker, gefrituurd voedsel en voedingsmiddelen met transvetten kunnen het immuunsysteem negatief beïnvloeden.
-
Probiotica ondersteunen de spijsvertering, verminderen buikzwelling en constipatie.
Regelmatige Monitoring en Bloedonderzoek
De ziekte van Hashimoto is een chronisch proces. Daarom is het erg belangrijk om regelmatig medische controles te ondergaan. Na de eerste diagnose worden meestal schildklierfunctie testen elke 3-6 maanden gedaan. Wanneer hormoonspiegels stabiel zijn geworden, kan 1-2 keer per jaar controle voldoende zijn.
Levensstijl Aanpassingen
Behandeling is niet alleen beperkt tot medicijnen. Bepaalde veranderingen in de levensstijl kunnen helpen het immuunsysteem in balans te brengen:
-
Stressbeheer: Stress kan het auto-immuunproces activeren.
-
Regelmatige lichaamsbeweging: Lichte wandelingen en spierversterkende oefeningen kunnen de stofwisseling ondersteunen.
-
Voldoende slaap: Gebrek aan slaap kan de hormoonbalans negatief beïnvloeden. Het wordt aanbevolen om ten minste 7-8 uur voldoende slaap per dag te krijgen.
-
Vermijd het gebruik van sigaretten en alcohol.
Deze gewoonten ondersteunen het behandelproces en kunnen de voortgang van de ziekte vertragen.
Veelgestelde Vragen
Waarom veroorzaakt Hashimoto buikzwelling?
Bij de ziekte van Hashimoto kan de afname van schildklierhormonen het spijsverteringssysteem vertragen. Dit kan leiden tot verminderde darmbewegingen, gas- en vochtophoping, wat buikzwelling kan veroorzaken.
Hoe moet men met Hashimoto eten?
Een glutenvrij, natuurlijk en ontstekingsremmend dieet wordt aanbevolen bij voeding voor Hashimoto. Voedingsmiddelen rijk aan zink, selenium en vitamine D moeten worden gekozen; vermijd geraffineerde suikers, transvetten en bewerkte voedingsmiddelen.
Is Hashimoto genetisch?
Ja. De ziekte van Hashimoto komt vaker voor bij mensen met een genetische aanleg.
Maakt Hashimoto het moeilijker om af te vallen?
Wanneer schildklierhormonen afnemen, vertraagt de stofwisseling, wat het afvallen kan vertragen. Echter, wanneer de hormonen adequaat worden gecontroleerd met de juiste behandeling, kan gewichtsbeheersing mogelijk worden.