Vertigo verwijst naar een toestand van duizeligheid veroorzaakt door evenwichtsproblemen die met het binnenoor te maken hebben. Deze aandoening uit zich doordat de persoon de dingen om zich heen ziet draaien en kan dagelijkse activiteiten negatief beïnvloeden. Vertigo ontstaat door een mismatch tussen het evenwichtssysteem van het binnenoor en de verbindingen met de hersenen, en is erg gebruikelijk in de maatschappij. Het kan zowel bij jongeren als bij oudere individuen voorkomen. Symptomen van vertigo zijn onder andere evenwichtsverlies, misselijkheid, braken, zweten en gehoorproblemen; terwijl de behandelingsmethoden kunnen variëren afhankelijk van de onderliggende oorzaak.
Wat is Vertigo?
Vertigo is een evenwichtsstoornis waarbij de omgeving lijkt te draaien, anders dan algemene duizeligheid. Duizeligheid is een algemene term en kan worden veroorzaakt door factoren zoals lage bloeddruk, vermoeidheid en stress. Maar het echte probleem bij vertigo heeft te maken met het evenwichtsmiddelpunt van het lichaam, de verbinding tussen het binnenoor en de hersenen.
Vertigo kan in verschillende vormen voorkomen, afhankelijk van de onderliggende redenen. Perifere vertigo, gerelateerd aan problemen in het binnenoorsysteem dat het evenwicht regelt, vormt een groot deel van vertigogevallen. Dit type vertigo kan vaak worden veroorzaakt door plotselinge hoofdbewegingen en kan korte, intense duizeligheidsaanvallen veroorzaken.
De ziekte van Menière, die zich manifesteert met symptomen zoals oorsuizen, gehoorverlies en een vol gevoel in het oor, ontstaat door verhoogde druk van de vloeistof in het binnenoor en wordt gekenmerkt door aanvallen van duizeligheid.
Vestibulaire neuritis, een ontsteking van de evenwichtszenuw, kan plotseling beginnen en resulteren in ernstige vertigoaanvallen die uren of zelfs dagen kunnen aanhouden.
Wat Veroorzaakt Vertigo?
Vertigo kan door verschillende oorzaken worden teweeggebracht, vaak door storingen in de evenwichtsorganen van het binnenoor. Het verplaatsen van de kristallen in het binnenoor, de ziekte van Menière of oorontstekingen kunnen dit beeld veroorzaken. Daarnaast is neurologische vertigo, veroorzaakt door problemen in het centrale zenuwstelsel zoals het cerebellum en de hersenstam, ook een belangrijke factor.
Migraine, Multiple Sclerose of hersenbloedvaten-aandoeningen vallen in deze groep en verlopen met langdurige neurologische symptomen. Ook nek- en wervelproblemen, vaatcompressies of spierspasmen kunnen vertigo-aanvallen uitlokken.
Dagelijks voorkomende stress, angst en slaapstoornissen kunnen het evenwichtssysteem negatief beïnvloeden en stressgerelateerde vertigo veroorzaken.
Welke Soorten Vertigo (Duizeligheid) Zijn Er?
Vertigo is geen ziekte, maar een symptoom dat voortkomt uit verschillende oorzaken. Daarom worden vertigotyperingen geclassificeerd op basis van het onderliggende probleem.
Perifere Vertigo
Perifere vertigo komt voort uit evenwichtsproblemen in het binnenoor. Verplaatsing van de kristallen in het binnenoor (BPPV), de ziekte van Menière of binnenoorinfecties vallen in deze categorie. Symptomen zijn plotseling en kunnen ernstige duizeligheid, misselijkheid en evenwichtsverlies omvatten.
Centraal Vertigo
Centrale vertigo is hersen- en zenuwstelsel gerelateerd. Het kan voortkomen uit problemen in het cerebellum, de hersenstam of de bloedvaten in de hersenen. Migraine, Multiple Sclerose (MS) of hersentumoren behoren tot de oorzaken van centrale vertigo. De symptomen zijn meestal milder maar aanhoudend en kunnen gepaard gaan met neurologische bevindingen zoals spraakstoornissen, dubbel zien, en coördinatieverlies.
Wat zijn de Symptomen van Vertigo?
Vertigo is een aandoening die zich kenmerkt door een plotseling gevoel van duizeligheid. Tot de symptomen van vertigo behoren onder meer:
-
Ernstige duizeligheid en een gevoel van onbalans
-
Misselijkheid en braken
-
Zweten, zwakte en vermoeidheid
-
Oorsuizen, een gevoel van druk in het oor of gehoorverlies
-
Wazig zien en moeite met focussen
Symptomen van Neurologische Vertigo
Neurologische vertigo is te wijten aan problemen in de centra die zorgen voor balans in de hersenen en verloopt meestal met ernstigere bevindingen:
-
Intense evenwichtsverlies samen met duizeligheid
-
Spraakstoornissen
-
Dubbel en wazig zien
-
Zwakheid in een arm of been
-
Moeite met lopen en volledig evenwichtsverlies
-
Onvrijwillige oogbewegingen
-
Ernstige hoofdpijn
Symptomen van Stressgerelateerde Vertigo
Veranderingen in stress- en angstniveaus kunnen het evenwicht mechanisme van het lichaam negatief beïnvloeden en vertigo-achtige symptomen veroorzaken. In dit geval zijn de symptomen onder andere:
-
Lichte en herhaalde duizeligheid
-
Vermoeidheid en zwakte getriggerd door stress
-
Kortstondig evenwichtsverlies
-
Hartkloppingen en kortademigheid
-
Misselijkheid en algemeen ongemak
-
Druk op de borst, gevoel van onrust
Onbehandelde vertigo kan de kwaliteit van het dagelijks leven negatief beïnvloeden.
Wat Helpt Tegen Vertigo?
De behandeling van vertigo varieert afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Er zijn echter enkele eenvoudige methoden beschikbaar om de intensiteit van aanvallen te verminderen:
-
Tijdens een vertigo-aanval kan het vermijden van plotselinge bewegingen, het hoofd stilhouden en rusten in een donkere, stille omgeving de symptomen verlichten.
-
Meditatie, ademhalingsoefeningen en regelmatig slapen zijn effectief in het verminderen van stressgerelateerde vertigo-aanvallen.
-
Voldoende water drinken, het beperken van cafeïne- en alcoholinname, en het verminderen van zoutinname kunnen nuttig zijn.
-
Door de arts aanbevolen evenwichtsoefeningen kunnen helpen om vertigo-klachten te beheersen.
-
Anti-misselijkheid en evenwichtsregulerende medicijnen kunnen, onder deskundig toezicht, de symptomen verlichten.
-
Langzaam handelen bij het opstaan uit bed of bij plotselinge hoofdbewegingen vermindert het risico op duizeligheid.
Wat Zijn de Diagnostische en Behandelingsmethoden voor Vertigo?
De diagnose van vertigo hangt af van de correcte vaststelling van de onderliggende oorzaak. Daarom is zowel de evaluatie van KNO- als neurologiespecialisten nodig. Tijdens het diagnoseproces kunnen de volgende methoden worden gebruikt:
-
Ziektegeschiedenis en lichamelijk onderzoek: De duur van de klachten, uitlokkende factoren en bijkomende symptomen worden uitgevraagd.
-
Auditieve testen: Gehoortesten en evenwichtmetingen onthullen problemen met het binnenoor.
-
Oog- en evenwichtstesten: Tests die oogbewegingen onderzoeken en posturale evenwichtstesten kunnen worden uitgevoerd.
-
Beeldvormingstechnieken: Magnetische Resonantie Beeldvorming (MRI) en computertomografie (CT) worden geprefereerd bij vermoedens van neurologische vertigo.
-
Bloedtesten: Kunnen worden uitgevoerd om infecties, vitaminetekorten of metabole aandoeningen te evalueren.
Behandelingsmethoden voor Vertigo
De behandelingsmethoden voor vertigo kunnen van persoon tot persoon verschillen, maar omvatten vaak medicijnen, oefeningen, veranderingen in het dieet, en soms chirurgische interventies.
-
Medicamenteuze behandeling: Evenwichtsregulerende en anti-misselijkheid medicijnen kunnen worden gebruikt om duizeligheid, misselijkheid en braken onder controle te houden.
-
Oefentherapie: Bij vertigo door verplaatsing van binnenoorkristallen zijn de manoeuvres van Epley of Brandt-Daroff oefeningen zeer effectief.
-
Levensstijl aanpassingen: Het verminderen van stress, het zorgen voor een regelmatig slaappatroon, en het beperken van zout- en cafeïnegebruik zijn belangrijk voor het beheer van aanvallen.
-
Fysiotherapie en revalidatie: Voor patiënten met evenwichtsverlies kunnen vestibulaire revalidatieprogramma's worden toegepast.
-
Chirurgische behandeling: In zeldzame gevallen, vooral als het gaat om de ziekte van Menière of structurele problemen zoals tumoren, kan een operatie nodig zijn.
Wat Zijn de Vertigo-Oefeningen?
Voor mensen met vertigo worden onder andere Brandt-Daroff oefeningen, de Epley-manoeuvre en de Semont-manoeuvre aanbevolen. Deze oefeningen kunnen helpen om de druk op de evenwichtsorganen in het binnenoor te balanceren en vertigo-aanvallen te verlichten. De vertigo-oefeningen zijn onder meer:
-
Epley-Manoeuvre: Bestaat uit hoofd- en rompbewegingen die zijn ontworpen om de kristallen in het binnenoor weer op de juiste plaats te brengen. Hoewel het eenvoudig lijkt, is het belangrijk om het onder deskundige begeleiding te leren.
-
Brandt-Daroff Oefeningen: Dit is een methode die patiënten zelf thuis kunnen toepassen. Het evenwichtssysteem wordt opnieuw getraind door op vaste intervallen links en rechts te gaan liggen.
-
Semont-Manoeuvre: Kristallen worden met plotselinge hoofd- en rompbewegingen op de juiste plaats in het binnenoor gebracht. Deze wordt in een klinische omgeving uitgevoerd.
-
Vestibulaire Revalidatieoefeningen: Voorkeur bij neurologische vertigo, bevat oefeningen zoals lopen, balanceren op een evenwichtsbord of balanceren op één voet om het evenwicht te versterken.
-
Oog- en Hoofdbewegingen Oefeningen: Oefeningen die de ogen tijdens hoofdbewegingen richten op een vaste punt om focus te behouden. Verhoogt de visueel-vestibulaire coördinatie.
Veelgestelde Vragen
Gaat vertigo vanzelf over?
Bij sommige milde gevallen kan vertigo van korte duur zijn en vanzelf genezen. Echter, voor terugkerende of ernstige vertigo-aanvallen is een specialistische evaluatie vereist.
Welke oefeningen helpen bij vertigo?
De Epley-manoeuvre en Brandt-Daroff oefeningen zijn de meest gebruikte methoden. Ze kunnen de klachten verminderen door de kristallen in het binnenoor op de juiste plaats te brengen. Oefeningen moeten worden uitgevoerd op aanbeveling van een specialist.
Kan vertigo een neurologische aandoening zijn?
Ja. Stoornissen in het cerebellum en het zenuwstelsel kunnen vertigo veroorzaken. In dit geval treden ook bijkomende symptomen op zoals spraakstoornissen, dubbel zien of loopstoornissen.
Waar moet op gelet worden bij de behandeling van vertigo?
Tijdens de behandeling dienen de adviezen van de arts opgevolgd te worden, medicijnen regelmatig gebruikt te worden, alcohol- en cafeïneconsumptie te worden verminderd, stress onder controle te zijn en een goed slaappatroon te worden gehanteerd.