İmmunitet sistemi, orqanizmi xəstəliklərdən qoruyur və daha davamlı edir; bu səbəbdən həm təbii qidalar, həm də əlavələrlə gücləndirilməsi vacibdir. Sitrus meyvələri, ispanaq, qatıq, zərdəçal və sarımsaq kimi qidalar immunitet sistemini dəstəkləyir. İmmuniteti gücləndirmək üçün yalnız qida əlavəsi yetərli deyil; müntəzəm yuxu, bol su qəbulu və nizamli sağlamlıq müayinələri də immunitet sisteminə töhfə verir.
İmmunitet Sistemi Necə Gücləndirilir?
İmmunitet sistemini gücləndirmək üçün sağlam qidalanmaq qədər həyat tərzi dəyişiklikləri də vacibdir. Alkoqol və siqaret istifadəsindən qaçmaq, orqanizmin müdafiə mexanizmlərini qorumasına kömək edir.
Müntəzəm aparılan məşqlər, immunitet sistemi üzərində müsbət təsirlər yaradaraq orqanizmin davamlılığını artırır. Stress səviyyəsini azaltmağa yönəlik nəfəs məşqləri və ya meditasiya kimi fəaliyyətlər immunitet sistemini dəstəkləyir.
Gün ərzində kifayət qədər su qəbul etmək də orqanizmin funksiyalarının sağlam şəkildə davam etməsinə töhfə verir.
İmmunitet sistemini gücləndirmək üçün edilməli olanlar:
- Sağlam qidalanılmalıdır.
- Bol su içilməlidir.
- Siqaret içilməməlidir.
- Alkoqol içilməməlidir.
- Müntəzəm məşqlər edilməlidir.
- Gigiyena ihmal edilməməlidir.
- Yuxu rejiminə diqqət yetirilməlidir.
- Stressdən uzaq durulmalıdır.
İmmunitet Sistemini Gücləndirən Qidalar
İmmunitet sistemini gücləndirən qidaların başında C vitamini dəstəyi təmin etdiyi üçün Portağal, mandarin kimi sitrus meyvələri gəlir. Sarımsaq, zərdəçal, zəncəfil, ispanaq, brokoli kimi qidalar da immunitet sisteminə müsbət təsiri olan qidalar siyahısında yer alırlar. C vitamini ilə birlikdə resveratrol kimi polifenolləri barındıran kivi, çiyələk, yaban mersini, manqo və moruq da immunitet sistemini dəstəkləyir.
· Portağal
· Balıq
· Ispanaq
· Yumurta
· Badam
· Qoz
· Qatıq
· Kefir ·
Soğan
· Sarımsaq
İmmunitet sistemini dəstəkləmək üçün sağlam və balanslı qidalanmaq böyük önəm daşıyır. Probiyotiklər içərən qidalar bağırsaq sağlamlığını dəstəkləyərək immunitet sisteminə müsbət təsir göstərir. Bunun yanında kifayət qədər su qəbulu, müntəzəm yuxu və stressdən uzaq durmaq da immunitet sisteminin güclənməsinə töhfə verir. Xüsusilə qış mövsümündə orqanizmin ehtiyac duyduğu vitamin və mineralları təmin edərək xəstəliklərdən qorunmaq mümkündür. İmmunitet sisteminizi gücləndirmək və sağlam bir yaşam sürdürmək üçün hansı qidaların istehlak olunması, hansı həyat tərzi dəyişikliklərinin aparılması ilə bağlı daha ətraflı və fərdi ehtiyaclarınıza uyğun məlumat almaq üçün həkimə müraciət etməyiniz vacibdir.
İmmunitet Sisteminin Önəmi və Gündəlik Həyata Təsiri
İmmunitet sistemi, yalnız xəstəliklərdən qorunmaq üçün deyil, eyni zamanda bədənin ümumi balansını təmin etmək üçün də kritik bir rol oynayır. Orqanizmin mikroblara, toksinlərə və xəstəlik agentlərinə qarşı müdafiə xəttini təşkil edən bu sistem, sağlam bir həyatın əsasını təşkil edir. Yetərli səviyyədə güclü olmayan immunitet sistemi, yalnız infeksiyalara deyil, eyni zamanda otoimmün xəstəliklərə də qapı aça bilər.
Gündəlik yaşam içində immunitet sistemimizin təsirlərini birbaşa hiss edirik. Tez-tez xəstələnmə, sağalmanın uzun sürməsi, enerjisizlik, dəri problemləri və ya həzm sistemi pozğunluqları əslində immunitetin zəifliyinə işarə edə bilər. Bu səbəbdən immunitet sistemini gücləndirmək yalnız əlavələr qəbul etmək deyil, həm də bütövlükdə bir həyat rejimi qurmaq deməkdir. Müntəzəm yuxu, balanslı qidalanma, stressin idarə olunması, gigiyena və kifayət qədər su qəbulu bu sistemin sağlam işləməsində vazkeçilməz unsurlardır.
Bunlara əlavə olaraq siqaret və alkoqol qəbulu kimi immuniteti zəiflədən vərdişlərdən uzaq durmaq, idmanla məşğul olmaq və açıq havada vaxt keçirmək də bədənin dirənişini təbii yollarla artırır. Qısacası, immunitet sistemini gücləndirmək bir vərdişlər bütünüdür və davamlı bir sağlamlıq üçün həyat tərzi halına gətirilməlidir.
İmmunitet Sistemini Gücləndirməkdə Mövsümi Yanaşma
Mövsüm keçidləri, xüsusilə payız və qış ayları, immunitet sisteminin ən çox çətinlik çəkdiyi dövrlərdir. Havanın istiliklərindəki ani dəyişikliklər, virus və bakteriyaların yayılma sürətinin artması bu dövrlərdə infeksiya riskini ciddi ölçüdə artırır. Bu səbəbdən mövsümi immunitet dəstəyi strateji əhəmiyyət daşıyır.
Soyuq havaların təsirini azaltmaq və dirənişli qalmaq üçün öncəliklə mövsümə uyğun geyinmək, açıqda satılan qidalardan uzaq durmaq və qrip peyvəndi kimi qoruyucu tədbirləri qiymətləndirmək fayda gətirir. Qış aylarında günəş işığına məruz qalma müddəti azaldığı üçün D vitamini çatışmazlığı sıx görülən bir vəziyyətdir. Bu səbəbdən qan dəyərlərinin yoxlanması, lazım gəldikdə həkim məsləhətilə əlavələrin istifadəsi immunitet sisteminə birbaşa təsir edir.
Ayrıca mövsüm tərəvəz və meyvələrini mövsümündə istehlak etmək, orqanizmin təbii ritminə uyğunlaşmasınız asanlaşdırır. Portağal, nar, brokoli, balqabaq kimi antioksidant cəhətdən zəngin qış qidaları, immunitet hüceyrələrini aktiv saxlamaq baxımından olduqca faydalıdır. Bunların yanı sıra zəncəfil, zərdəçal, propolis kimi təbii dəstək verici məhsullar da mövsümi immunitet zəifliyinə qarşı təsirli qoruma təmin edə bilər.
Bu dövrdə əl gigiyenasına diqqət etmək, qapalı və çox adam olan məkanlarda uzun müddət qalmamaq, bol su qəbul etmək və fiziki aktivliyi aksatmamaq da alınabilecək sadə amma təsirli tədbirlərdəndir. Qısacası mövsümi dəyişikliklərə hazırlıqlı olmaq, yalnız xəstəlikdən qorunmaq deyil, eyni zamanda immunitet sistemini il boyunca balansda saxlamağı da təmin edir.
İmmunitet Sistemində Sosial Həyatın Rolu
İmmunitet sistemini gücləndirmək dedikdə çox zaman yalnız qidalanma, yuxu və idman kimi fərdi vərdişlər ağla gəlir. Halbuki, sosial həyat da bu sistem üzərində əhəmiyyətli bir təsirə malikdir. Elmi tədqiqatlar, sosial əlaqələri güclü olan şəxslərin immunitet sisteminin daha davamlı olduğunu göstərmişdir. Ailə üzvləri ilə keçiçirilən keyfiyyətli zaman, güvən duygusunu yaradarak stres hormonlarını azaldır və bu da immunitet hüceyrələrinin daha effektiv işləməsinə imkan verir.
Təkbaşına ya da sosial təcrid, immunitet sistemini zəiflədə bilər. Xüsusilə yaşlı şəxslərdə bu vəziyyət depressiya riskini artırmaqla qalmaz, eyni zamanda bədənin müdafiə mexanizmlərinin funksionallığını azaldır. Bu səbəbdən dostluq əlaqələri, könüllü fəaliyyətlərə qatılım, hobbilərlə məşğul olmaq kimi sosial etkileşimleri artıran fəaliyyətlər həm mental balansı təmin edir həm də immuniteti dəstəkləyir.
Həmçinin müsbət düşüncə vərdişi inkişaf etdirən şəxslərin immunitet sistemlərinin mənfi vəziyyətlərə qarşı daha davamlı olduğu da məlumdur. Moral yüksəkliyi, yalnız psixolojik deyil bioloji bir qalxandır. İmmunitet sağlamlığını davamlı etmək üçün bədən qədər ruhun da qorunması gərəkdiyi unudulmamalıdır.
Sık Verilən Sorular
İmmunitet Sistemini Güçləndirmək
İmmunitet sistemi, orqanizmimizi infeksiyalara, xəstəliklərə və zərərli mikroorqanizmlərə qarşı qoruyan təbii müdafiə mexanizmamızdır. İmmunitet sistemini sağlam şəkildə dəstəkləmək, orqanizmi xəstəliklərə qarşı daha davamlı etmək üçün olduqca vacibdir. İmmunitet sistemini gücləndirmək məqsədilə müntəzəm məşq etmək, balanslı və vitamin-mineral zəngin bir qidalanma proqramı tətbiq etmək, yetərli yuxu almaq və stress səviyyəsini nəzarət altında saxlamaq böyük kömək edir. Xüsusilə C vitamini, D vitamini, sink və probiyotik tərkibli qidalar, immunitet hüceyrələrinin daha effektiv işləmələrinə kömək edir. İmmunitet sistemini gücləndirmək istəyən şəxslərin ayrıca siqaret və alkoqol qəbulundan uzaq durmaları, bol su içmələri və günəş işığından yetərincə yararlanmaları da vacibdir. Günlük həyatda sadə amma təsirli vərdişlər qazanmaq, uzun müddətdə güclü bir immunitet sistemi qurmağın açarıdır.
İmmunitet Sistemi Xəstəlikləri Nələrdir?
İmmunitet sistemi xəstəlikləri, orqanizmin öz toxumalarına qarşı anormal reaksiyalar verməsi və ya immunitet müdafiəsinin zəifləməsi nəticəsində yaranan xəstəliklərdən ibarətdir. Autoimmün xəstəliklər, immunitet sistemi xəstəliklərinin ən yaygın nümunələrindən biridir. Bu qrupa lupus, revmatoid artrit, multiple skleroz və tip 1 diabet kimi xəstəliklər daxildir. Bu xəstəlik növlərində immunitet sistemi, orqanizmin sağlam hüceyrələrini səhvən təhlükə olaraq algılayıb onlara qarşı müdafiə mexanizmi inkişaf etdirir. Digər tərəfdən, immün yetmezlik xəstəliklərində immunitet sistemi yetərincə güclü çalışmaz. Bu xəstəlik növlərində immunitet sistemi, orqanizmin sağlam hüceyrələrini səhvən təhlükə olaraq algılayıb onlara qarşı müdafiə mexanizmi inkişaf etdirir. Məsələn HIV/AIDS, qazanılmış immunitet sistemi yetmezliğiə nümunədir. İmmunitet sistemi xəstəlikləri, adətən müntəzəm nəzarət və müalicə tələb edir. Xəstəliklərin irəliləməsinin qarşısını almaq və yaşam keyfiyyətini təmin etmək üçün erkən diaqnozun böyük rolu var.
İmmunite Sistemini Gücləndirən Dərmanlar Hansılardır?
İmmunitet sistemini gücləndirən dərmanlar, orqanizmin müdafiə mexanizmlərini dəstəkləmək üçün istifadə olunan tibbi məhsullardır. Lakin, bu növ dərmanlar adətən immunitet sistemi ciddi şəkildə zəifləmiş şəxslər üçün, həkim nəzarətində təyin edilir. Vitamin və mineral əlavələri, immunitet sistemini dəstəkləyici təbii məhsullar arasında yer alır. İmmunitet sistemini dəstəkləmək məqsədilə C vitamini, D vitamini, sink və selenyum kimi əlavə preparatlar tez-tez seçilən gücləndirici seçimlər arasında yer alır. Bəzi hallarda immunmodulyator adlanan dərmanlar istifadə edilərək immunitet reaksiyası tənzimlənə bilər. Bu dərmanlar, immunitet sistemi xəstəliklərində və ya ağır infeksiya hallarında önəmli rol oynayır. Lakin immunitet sistemini gücləndirən dərmanlar istifadə etmədən öncə mütləq həkim məsləhəti almaq lazımdır. Çünki immunitet sisteminin həddən artıq aktivləşdirilməsi də istənməyən autoimmün reaksiyalara yol aça bilər. Balanslı bir yanaşma, sağlam bir immunitet sisteminin təməlidir.
İmmunitet Sistemi Zəifliyi Əlamətləri Nələrdir?
İmmunitet sistemi zəifliyinin əlamətləri, orqanizmin infeksiyalara qarşı yetərincə müqavimət göstərə bilməməsi nəticəsində ortaya çıxır. Bu durum özünü müxtəlif şəkillərdə göstərə bilər:
- Tez-tez infeksiya keçirmək (xüsusilə tənəffüs yolu, sidik yolu və dəri infeksiyaları),
- Yavaş sağalan yaralar,
- Xroniki yorğunluq hissi,
- Daim təkrarlayan qrip və ya soyuqdəymə,
- İnadkar mədə-bağırsaq problemləri (ishal, qəbizlik),
- Dəridə çıxıntılar və ya daimi iltihablı durumlar,
- Keçməyən öskürək və ya boğaz ağrısı.
İmmunitet sistemi zəifliyinin əlamətləri bəzən yüngül ola bilər və şəxs uzun müddət bunun fərqində olmaya bilər. Əlamətlər qalıcı və ya tez-tez təkrar olarsa, vaxt itirmədən bir sağlamlıq mütəxəssisinə müraciət edilməlidir. İmmunitet sistemi zəifliyi doğru bir şəkildə diaqnoz edildiyində, uyğun qidalanma rejimi, həyat tərzi dəyişiklikləri və lazım gəldiyində tibbi müalicə ilə immunitetin yenidən dəstəklənməsi mümkündür.