Diabetik Retinopati və Cərrahisi

Şeker xəstəliyinin yaratdığı kandakı yüksək şəkər səviyyəsi, bütün bədəndəki arteriyal, venoz və kapillyar adlanan çox ince damarlara zərər verir. Diabet, gözün xüsusilə sinir təbəqəsini (retina və ya ağ təbəqa) və bu təbəqədəki kapilyar damarları təsir edərək fəaliyyətini pozur və görmə itkilərinə yol açır. Şeker xəstəliyinə bağlı retina pozğunluqlarına diabetik retinopati adı verilir. Bu pozğunluqlar ilk dövrlərdə xəstədə heç bir şikayətə səbəb olmayabilir və adətən təsadüfən aşkar edilir.

Diabetik retinopatiyanın baş verməsində rol oynayan risk faktorlarının başında şeker xəstəliyinin müddəti gəlir. Tip 1 və ya insulinə asılı gənc diabetiklərdə yeniyetməlik dövründən sonra retinopatiya görünmə sıxlığı yaşla bağlı olaraq artır. Qan şəkərinin düzensiz seyr etməsi retinanın pozulmasını və xəstəliyin irəliləməsini asanlaşdırır. Hamiləlik, hipertansiyon, qan yağlarının yüksəkliyi (hiperlipidemiya), böyrək xəstəliyi retinopatiyanı ağırlaşdıran digər faktorlar arasındadır.

FFA (Fundus Floressein Angiografiyası) müalicə tələb edən xəstələrin müəyyən edilməsində əhəmiyyətli bir diaqnostik alətdir. Diabetə bağlı görmə mərkəzi zədələrində tanıda son illərdə optik koherens tomoqrafiyasının geniş istifadəsi ilə təsnifat, təsvir və müalicə formalaşdırmada ciddi irəliləyiş əldə edilmişdir. Klinikamızda OCT Anjioqrafiyası (anjiopleks) mövcuddur. OCT Anjioqrafiyasında ənənəvi göz anjioqrafisində olduğu kimi şəxslərə damar yolu ilə dərman verilmir. 3D (3 ölçülü) ilə gözün anjioqrafik görüntülənməsi təmin edilir.

Müalicə: Argon lazer fotokoagulyasiyası ilə erkən dövrdə gözdəki damar zədələnməsinin irəliləməsi dayandırıla bilər və daimi görmə itkisi baş verməsi əngəllənə bilər. Diabetin yaratdığı retina zədəsinin bir neçə mərhələsində müalicədə göz içi inyeksiyalar aparılması lazım ola bilər. Çox irəliləmiş hallarda Pars plana vitrektomi cərrahisi ilə göz içi qanaxmalar təmizlənir və göz içi membranları soyulur.