Lupus is een auto-immuunziekte, bekend als vlinderziekte, die ontstaat doordat het immuunsysteem gezonde weefsels van het lichaam aanvalt. Het wordt in de volksmond vlinderziekte genoemd vanwege de karakteristieke vlindervormige uitslag die zich over de neus en wangen van het gezicht van de persoon uitstrekt. Lupus is een aandoening die niet alleen de huid maar ook de gewrichten, nieren, hart, longen en hersenweefsel kan aantasten.
Wat is Lupus?
Lupus is een soort langdurige auto-immuunziekte. Het is een auto-immuunziekte die ontstaat doordat het immuunsysteem gezonde cellen en weefsels aanvalt. Dit kan leiden tot ontstekingen en schade aan verschillende delen van het lichaam, vooral aan gewrichten, huid, nieren, hart, longen en hersenen.
Hoewel lupus iedereen kan treffen, komt het vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Er is geen definitieve behandeling voor de ziekte, maar medicijnen en veranderingen in levensstijl kunnen helpen bij de behandeling en beheersing van de ziekte.
Wat zijn de Soorten Lupus?
Lupus is een ziekte die kan worden onderverdeeld in verschillende subtypen, waarbij elk subtype verschillende delen van het lichaam kan aantasten of de ernst van de ziekte kan variëren.
De typen lupus zijn als volgt:
-
Systemische Lupus Erythematosus (SLE)
-
Subacute Cutane Lupus Erythematosus
-
Discoïde Lupus Erythematosus (DLE)
-
Neonatale Lupus
-
Geneesmiddelgeïnduceerde Lupus
Wat Oorzaakt Lupus?
Hoewel de oorzaken van lupus niet exact bekend zijn, kunnen genetische aanleg, omgevingsfactoren, hormonale veranderingen en afwijkingen in het immuunsysteem bijdragen aan de ontwikkeling van de ziekte.
Oorzaken van vlinderziekte:
-
Genetische aanleg
-
Blootstelling aan zonlicht
-
Hormonale veranderingen
-
Epstein-Barr virus (EBV) bij kinderen en volwassenen
-
Vreemde stoffen ingenomen door het lichaam
-
Aandoeningen van het immuunsysteem
Wat Zijn de Symptomen van Lupus?
Symptomen van lupus kunnen variëren van persoon tot persoon. Periodiek kunnen er aanvallen en periodes van rust zijn. Veelvoorkomende symptomen van lupus:
-
Vlindervormige uitslag op het gezicht
-
Langdurige vermoeidheid en zwakte
-
Gewrichtspijn en zwelling
-
Koorts
-
Roodheid van de huid na blootstelling aan de zon
-
Zweren in de mond
-
Haaruitval
-
Nieraandoening
-
Pijn op de borst
-
Vaatontstekingen
Hoewel de symptomen mild kunnen zijn, kunnen ze in gevorderde stadia een risico voor orgaanschade vormen. Daarom is vroege diagnose belangrijk.
Hoe Wordt Lupus Gediagnosticeerd?
De diagnose lupus kan worden gesteld door een combinatie van een medisch onderzoek door de arts en laboratoriumtests. Methoden gebruikt tijdens het diagnoseproces:
-
Bloedonderzoek: Tests op auto-antilichamen zoals ANA-test, anti-dsDNA, anti-Sm
-
Urineonderzoek: Kan laten zien of er nieraandoening aanwezig is
-
Biopsie: Er kan een monster worden genomen van de huid of nieren voor onderzoek
-
Fysiek Onderzoek: Evaluatie van gezichtsuitslag, gewrichtsgevoeligheid, huidbevindingen
Hoe Wordt Vlinderziekte Behandeld?
Er is geen definitieve genezing voor lupus. Maar met de momenteel gebruikte medicijnen en levensstijlaanpassingen kan de ziekte onder controle worden gehouden en het risico op orgaanschade worden verminderd. Behandeling wordt individueel gepland en meestal toegepast met de volgende benaderingen:
-
Corticosteroïden: Onderdrukt de overmatige reactie van het immuunsysteem
-
Immunosuppressiva: Wordt gebruikt bij ernstige orgaanaandoeningen
-
Antimalariamiddelen (Hydroxychloroquine): Vermindert huidbevindingen en gewrichtspijn
-
Pijnstillers en ontstekingsremmers
-
Regelmatige controles: Ziekteverloop wordt gevolgd en medicatiedoses worden aangepast
Het Beheren van Lupus in het Dagelijkse Leven
Naast medicatie hebben veranderingen in de levensstijl ook een significant effect op de behandeling van lupus. Het beheersen van stress kan lupus-symptomen verminderen. Bovendien moeten mensen met lupus zich beschermen tegen de zon, omdat blootstelling aan zonlicht huiduitslag kan verergeren.
Voeding speelt een ondersteunende rol bij de behandeling van lupus. Een gezonde, evenwichtige voeding kan de algehele weerstand van het lichaam versterken. Consumptie van voedingsmiddelen die antioxidanten en omega-3 bevatten kan vooral helpen ontstekingen te verminderen. Het wordt ook aangeraden om te stoppen met roken, omdat het de symptomen van lupus kan verergeren.
Veelgestelde Vragen
Is Lupus Besmettelijk?
Nee, lupus is geen besmettelijke ziekte. Omdat het een auto-immuunziekte is, richt het immuunsysteem zich op de eigen weefsels van de persoon en is er geen sprake van een vreemd micro-organisme. Daarom verspreidt lupus zich niet door dagelijks contact, het delen van voorwerpen of het verblijven in dezelfde omgeving.
Kan Lupus Volledig Genezen?
Omdat het een chronische ziekte is, kan de ziekte bij de meeste mensen met behulp van medicijnen en regelmatige medische controles langdurig worden beheerst. Behandeling vermindert aanvallen van de ziekte, voorkomt orgaanschade en verbetert de levenskwaliteit.
Wat Betekent Positieve Lupus?
De term positieve lupus betekent dat bepaalde auto-antilichamen, die specifiek zijn voor lupus, positief zijn in bloedonderzoeken. Wanneer de ANA (Antinucleair Antilichaam) test en de anti-dsDNA test positief zijn, neemt de kans op lupus toe. Echter betekent een positieve uitslag van deze tests niet automatisch een lupus diagnose. Klinische symptomen en andere laboratoriumbevindingen worden ook beoordeeld voor een definitieve diagnose door de arts.
Beïnvloedt Lupus de Zwangerschap?
Ja, lupus kan in sommige gevallen invloed hebben op de zwangerschap. Zwanger worden tijdens een actieve ziekteperiode kan het risico op een miskraam, vroeggeboorte of groeivertraging bij de baby verhogen. Daarom is het belangrijk dat patiënten met lupus hun zwangerschapsplanning onder medisch toezicht doen. Zwanger worden in een gecontroleerde en stabiele periode vermindert de complicaties van de zwangerschap.