Zenuwbeknelling is een toestand waarbij zenuwen in het lichaam worden samengedrukt door omringende weefsels. Deze toestand komt voort uit de druk die op de zenuwen wordt uitgeoefend. Langdurig achter de computer zitten, zwaar tillen, plotselinge bewegingen tijdens het sporten of bepaalde chronische ziekten kunnen leiden tot zenuwbeknelling door druk op de zenuwen uit te oefenen. Symptomen zijn onder andere zwakte, tintelingen en verlies van beweging. Diagnostische beeldvorming kan worden uitgevoerd voor diagnose. Behandelingsopties omvatten pijnstillers, fysiotherapie en een chirurgische ingreep. Als voorzorgsmaatregel is het belangrijk om het lichaam regelmatig te laten rusten, gezond te eten en te bewegen.
Zenuwbeknelling ontstaat wanneer de zenuwen in uw lichaam worden samengedrukt door de omliggende weefsels. Afhankelijk van het weefsel waar de zenuwbeknelling optreedt, zijn er verschillende soorten. Veel voorkomende vormen van zenuwbeknelling zijn carpaletunnel- en ischiaszenuwbeknelling.
Carpaletunnelbeknelling kan voorkomen in de handen en handpalmen. De ruimte die bekend staat als de carpale tunnel kan druk uitoefenen op de daaruit lopende zenuwen. Bij ischiaszenuwbeknelling treedt dit op in de onderste regionen van het lichaam en ontstaat meestal als gevolg van een hernia.
Zenuwbeknelling kan ontstaan door verschillende oorzaken. Een hernia, botbreuk, obesitas en botfracturen kunnen zenuwbeknelling veroorzaken.
De meest voorkomende symptomen van mensen met zenuwbeknelling zijn zwakte, verlies van beweging en pijn in het getroffen gebied. Methodes om de symptomen te verlichten kunnen bestaan uit pijnstillers, fysiotherapie, en warm-koud compressies.
Er is geen enkele oorzaak voor zenuwbeknelling; het ontstaat meestal door een combinatie van levensstijl, arbeidsomstandigheden en gezondheidsproblemen. Verwondingen door trauma, reumatische ontstekingen, diabetes, obesitas en schildklieraandoeningen, naast beknelling van ledematen en herhaalde bewegingen, kunnen ervoor zorgen dat weefsels druk uitoefenen op de zenuwen.
Verstuikingen en breuken
Trauma
Hernia van de tussenwervelschijf
Houdingsproblemen
Ongecontroleerde oefeningen
Aangeboren afwijkingen
Chronische aandoeningen
Cysten en tumorvorming
De meest voorkomende aanwijzing voor zenuwbeknelling is pijn. Bij sommige zenuwbeknelllingen kan er echter geen pijn optreden. Zenuwbeknelling kan zich manifesteren als tintelingen en gevoelloosheid in de vingers, zwakte tijdens het grijpen. Ook gevoeligheid voor warmte en koude veranderingen, zwakte en zweetuitscheiding kunnen optreden.
Gevoelloosheid in de hand tijdens de slaap
Pijn en ongemak
Bewegingsverlies en krachtsverlies
Verlies van gevoel
Zenuwbeknelling in de hand kan optreden bij carpaletunnelsyndroom. Tintelingen, gevoelloosheid en nachtelijke pijn in de thumb, middelvinger en wijsvinger zijn typerend. Het kan moeilijk worden om dagelijkse bezigheden zoals het openen van potten, vasthouden van een pen of gebruiken van een telefoon uit te voeren. In de verdere stadia vermindert de grijpkracht en patiënten laten voorwerpen uit hun handen vallen.
Zenuwbeknelling in de arm kan afkomstig zijn van de schouder, elleboog of nek. Pijn die begint bij de schouder en zich naar de hand verspreidt, krachtverlies in de arm, verlies van gevoel en spierzwakte kunnen optreden. Vooral bij mensen die hun arm omhoog houden, nemen pijn en tintelingen toe. Dit kan dagelijkse bezigheden zoals aankleden, het dragen van tassen of het besturen van voertuigen bemoeilijken.
Zenuwbeknelling in het been kan vaak een gevolg zijn van een hernia. Brandende, stekende of elektrische schokachtige pijn is voelbaar in de dij en het bovenbeen. Onbalans tijdens het lopen, toegenomen pijn na langdurig zitten en zwakte in het staan zijn duidelijke klachten. In ernstige gevallen kan traplopen, zitten en opstaan moeilijk worden.
Een gedetailleerd diagnoseproces kan nodig zijn voor de juiste behandeling van zenuwbeknelling. Ten eerste wordt tijdens een lichamelijk onderzoek pijn, verlies van reflexen en spierkracht in de gebieden waar de zenuwen passeren, beoordeeld.
Door EMG (elektromyografie) uit te voeren wordt de snelheid van elektrische geleiding in de zenuwen gemeten en wordt vastgesteld welke zenuw in welke mate is aangetast. Om de diagnose te ondersteunen kunnen beeldvormingstechnieken zoals MRI en röntgenfoto's worden gebruikt om de druk van bot- en zachte weefsels op de zenuw te visualiseren. Laboratoriumtests kunnen ook worden gebruikt om onderliggende chronische aandoeningen zoals diabetes of schildklieraandoeningen te beoordelen.
De behandeling van zenuwbeknelling kan variëren afhankelijk van de toestand van de patiënt, maar omvat doorgaans de volgende stappen:
Omdat zenuwbeknelling een ernstige aandoening kan zijn die hevige pijn veroorzaakt, is het belangrijk om een gespecialiseerde zorgprofessional te raadplegen als u symptomen heeft.
Oefeningen kunnen vooral in een vroeg stadium helpen om de progressie van zenuwbeknelling te stoppen. Deze bewegingen moeten echter onder toezicht van een specialist worden uitgevoerd.
Hand- en polsoefeningen: Open en sluit de vingers, strek de pols voorzichtig naar achteren en naar beneden.
Neck oefeningen: Draai langzaam met het hoofd naar links en rechts, buig naar voren en naar achteren. Kan de nekspieren ontspannen voor kantoorwerkers.
Oefeningen voor de rug en benen: Knieën naar de borst trekken, hamstring-stretching. Effectief bij hernia-gerelateerde zenuwbeknellingen.
Als er tijdens het oefenen hevige pijn wordt gevoeld, moeten de bewegingen worden gestopt en moet een arts worden geraadpleegd.
De effectieve manier om zenuwbeknelling te voorkomen is door dagelijkse leefgewoonten aan te passen. Langdurige stilzitten in dezelfde houding moet worden vermeden omdat dit extra druk kan uitoefenen op de zenuwen, dus aandacht aan de zit- en werkomgeving is noodzakelijk. Voor medewerkers die aan een bureau werken is het belangrijk om ergonomische stoelen en tafels te gebruiken voor de gezondheid van de wervelkolom.
Regelmatig korte pauzes nemen tijdens de dag, strekken doen en tijd besteden aan wandelen kan helpen om de zenuwen te ontspannen. Overgewicht kan ook extra belasting op de zenuwen veroorzaken, dus gezond eten en gewichtsbeheer verminderen het risico op zenuwbeknelling. Al deze maatregelen zijn effectief niet alleen bij het verlichten van bestaande klachten maar ook bij het voorkomen van nieuwe beknellingen.
Mildere vormen van zenuwbeknelling kunnen verbeteren door rust, veranderingen in levensstijl en oefeningen. Maar langdurige gevoelloosheid, krachtverlies en pijn verdwijnen niet vanzelf. Wanneer genegeerd kan sprake zijn van blijvende zenuwschade.
Onbehandelde zenuwbeknelling kan evolueren naar permanente schade aan de zenuwen. Gevoelloosheid en pijn worden chronisch, spierverlies begint en de patiënt kan moeite hebben met het uitvoeren van alledaagse activiteiten.
Voor zenuwbeknelling dient men naar een neurochirurg te gaan. Welke specialist men raadpleegt hangt af van de locatie van de zenuwbeknelling. Voor beknellingen in de pols en arm is de orthopedie aangewezen, voor rug- en nekbeknellingen neurochirurgie of neurologie.
Thuis kunnen lichte oefeningen, warme-koude toepassingen en regelmatige rustpauzes worden toegepast. Deze methoden bieden echter slechts tijdelijke verlichting en lossen de oorzaak van de aandoening niet op. Als de klachten aanhouden, is het aan te raden om een specialist te raadplegen in plaats van te vertrouwen op thuismethoden.