Mövsümi allergiya, ilin müəyyən dövrlərində ətraf mühit allergenlərinə məruz qalınması nəticəsində ortaya çıxan bir sağlamlıq problemidir. Xalq arasında “saman nezlesi” və ya “bahar allergiyası” kimi tanınır. Adətən yaz, yay və payız aylarında polenlərin sıx olduğu dövrlərdə tez-tez müşahidə edilir. Çəmən, ağac və yabanı ot polenləri kimi allergenlər, immun sistemin həssaslığını artıraraq burun axıntısı, asqırma, gözlədə sulanma və qaşınma kimi simptomlara səbəb ola bilər. Bu simptomlar, immun sistemin bu maddələrə qarşı həddindən artıq reaksiya verməsi nəticəsində inkişaf edir. Bəzi hallarda insanların gündəlik həyat keyfiyyətini mənfi təsir edə bilər.
Allergiya Əlamətləri Nələrdir?
Mövsümi allergiya əlamətləri, fərddən fərddə dəyişiklik göstərə bilər. Allergiya, tənəffüs yollarını və gözləri təsir edən narahatedici simptomlara səbəb ola bilər. Bu simptomlar, polenlərin sıx olduğu dövrlərdə daha aydın hala gəlir.
- Asqırma: Allergenlərlə təmasdan sonra tez-tez və dalbadal asqırma hücumları yaşana bilər.
- Burun Axıntısı və Tıxanma: Polenlərin səbəb olduğu qıcıqlanma, davamlı burun axıntısı və ya tıxanıqlığa səbəb ola bilər.
- Gözlərdə Qaşınma və Sulanma: Allergik reaksiyalar, gözlərdə sulanma, qızartı və qaşınma kimi problemlərə səbəb olaraq gündəlik həyatı çətinləşdirə bilər.
- Boğaz Qaşınması: Allergenlərin təsiri ilə boğazda narahatedici bir qaşınma hissi və qıcıqlanma ortaya çıxa bilər.
- Öskürək: Tənəffüs yollarında allergiyaya bağlı qıcıqlanma, xüsusilə quru bir öskürəyə səbəb ola bilər.
- Yorğunluq: Davamlı davam edən allergiya əlamətləri, bədəndə yorğunluq və halsızlıq hissini artıra bilər.
- Baş Ağrısı: Sinüslərin dolması və burun tıxanıqlığı, tez-tez baş ağrısı şikayəti ilə nəticələnə bilər.
Allergiyaya Nə Yaxşı Gəlir?
Bahar aylarında allergiya əlamətlərini minimuma endirmək üçün öncə hansı polenlərə allergiyanız olduğunu müəyyən etmək lazımdır. Bunun üçün həkiminizdən məsləhət alaraq bir allergiya testi edə bilərsiniz. Polen sıxlığı coğrafi bölgələrə görə dəyişiklik göstərir və adətən səhər saatlarında ən yüksək səviyyədədir. Yağışdan sonra və axşam saatlarında isə polen miqdarı azalır.
- Həkiminizin təyin etdiyi dərmanları müntəzəm olaraq istifadə edin və müayinələrinizi unutmayın.
- Evinizə gəldikdə geyimlərinizi dəyişdirin.
- Evinizə döndüyünüzdə duş alın və üzünüzü bol su ilə yuyun.
- Səhər saatlarında, quru və küləkli havalarda çölə çıxmaqdan çəkinin.
- Polen mövsümündə idman fəaliyyətləri üçün qapalı məkanları seçin.
- Uzun qollu geyimlər və şalvar geyərək dərinizin polenlərdən qoruyun.
- Polen filtri istifadə edərək ev və avtomobil içindəki polen miqdarını azaldın.
- Paltaryuyanlarınızı polen mövsümündə ev içində qurudun.
- Qapı və pəncərələr, xüsusilə polenlərin yoğun olduğu saatlarda bağlı saxlayın.
- Küləkli havalarda çölə çıxmamağa çalışın və ictimai nəqliyyat vasitələrində açıq pəncərə yaxınlığında durmaqdan çəkinin.
- Siperlikli şapka və günəş gözlüyü istifadə edərək gözlərinizi və üzünüzü qoruyun.
- Çimərliklərin biçildiyi sahələrdən uzaq durun və çəmənlik, çiçəkli sahələrdə yerə uzanmayın.
- Siqaret çəkməyin və siqaret tüstüsünə məruz qalmamağa çalışın.
- Polen mövsümündə, xüsusilə yoğun polen olan sahələrdə uyğun bir maska istifadə edə bilərsiniz.
Burun Tıxanıqlığı
Gündəlik həyatı mənfi təsir edən burun tıxanıqlığı, adətən qrip, soyuqdəymə, viral infeksiyalar və sinüzit kimi sadə narahatlıqlardan qaynaqlanır. Bu vəziyyətlər, burnun iç səthindəki toxumaların qıcıqlanmasına, iltihablanmasına və şişməsinə səbəb olur, eyni zamanda mucus istehsalını artıraraq tıxanıqlıq hissi yaradır. Əksər burun tıxanıqlığı, səbəbindən asılı olaraq adətən 1-2 həftə içində öz-özünə yaxşılaşır. 2 həftədən uzun müddət davam edən hallarda, bir həkimə müraciət etmək lazım ola bilər.
Burun Tıxanıqlığına Nə Yaxşı Gəlir?
Yaşam keyfiyyətini azaldan və gündəlik rahatlığı mənfi təsir edən burun tıxanıqlığı, əksər vaxt qriəbəl xəstəliklər və ya mövsüm keçidləri kimi səbəblərlə ortaya çıxır. Sağlam bir həyatın əsasında düzgün nəfəs alma dayanır və bu da burundan alınan nəfəsin keyfiyyəti ilə birbaşa əlaqəlidir. Burundan rahat bir şəkildə nəfəs almaq, həm fiziki həm də zehni sağlamlığımızı müsbət yöndə təsir edir. Burun tıxanıqlığı ilə başa çıxmaq üçün duzlu su ilə burun təmizliyi, buxar terapiyası və ya nəmləndirici cihazların istifadəsi kimi üsullar, burun yollarını rahatlatmağa və tıxanıqlığı aradan qaldırmağa kömək edə bilər. Gündəlik həyatda keyfiyyətli nəfəs almaq üçün burun sağlamlığına diqqət etmək və lazım gəldikdə bir mütəxəssisə müraciət etmək, sağlam və rahat bir həyat sürdirmək üçün vacib addımlardan biridir.
Burun Tıxanıqlığını Yüngülləşdirmək üçün Effektiv Yollar
Burun tıxanıqlığı, sinüzit, qrip və ya soyuqdəymə kimi səbəblərlə tez-tez qarşılaşılan bir vəziyyətdir. Nəfəs almanı çətinləşdirən bu problem, yaşam keyfiyyətini mənfi təsir edə bilər.
1. Duzlu Su ilə Burun Yuma: Duzlu su, burun kanallarını təmizləyər, iltihabı azaldır və tıxanıqlığı yüngülləşdirir. Apteklərdən əldə edilə bilən duzlu su spreyleri və ya evdə hazırlanan məhlullar, xüsusən sinüzit mənşəli tıxanıqlıqda effektiv ola bilər.
2. Nəmləndirici İstifadəsi: Quru hava, burun kanallarını qurudaraq tıxanıqlığı artıra bilər. Nəmləndirici cihazlar, havanı nəmləndirərək mukusun incəlməsinə kömək edir və nəfəs almanı asanlaşdırır.
3. Üzə İsti Kompres Tətbiqi: İsti və nəmlik bir parça ilə üzə qoyulan kompres, burun kanallarını rahatlaşdırır və sinüslerdeki təzyiqi azaldır. Gün ərzində bir neçə dəfə tətbiq edilən bu üsul, mukusun çökməsinə kömək edər.
4. Buxar Banyosu: İsti su buxarı nəfəs alaraq burun zarlarını nəm zəman edir və tıxanıqlığı yüngülləşdirə bilərsiniz. İsti bir duş ala bilər və ya isti su ilə dolu bir qaba başınızı əyərək buxarı nəfəs almaq, tez bir rahatlama təmin edə bilər.
5. Nanə və Okaliptüs yağı: Buxar inhalasonu zamanı nanə və ya okaliptüs yağı istifadə edərək burun tıxanıqlığını yüngülləşdirə bilərsiniz. Bu yağlar, burun mukozasındakı reseptorlara təsir edərək rahatlıq verir.
6. Bol Su Tüketimi: Kifayət qədər su içmək, mukusun incə və axıcı bir tutumda qalmasına kömək edir. Bu sayədə sinüzitdə bərk mucus yığılması önlənir.
7. Başı Yüksəkdə Tutma: Gecə yatarkən başınızı yüksəkdə tutmaq, burun tıxanıqlığının təsirini azaltmaq üçün layiqli bir üsulda ola bilər. Bu üsul, sinüslerin daha asan boşalmasına kömək edir.
8. Dəkanjestanlar və burun spreyləri: Dəkanjestanlar və burun spreyləri, burun damarlarındakı şişkinliyi azaldaraq tənəffüs yollarını açır.
Təbii Dəstək
- C Vitamini: İmmunitet sisteminizi gücləndirir.
- Toyuqlu Sup: Mukusu incəlterək rahatlama təmin edər.
- Ədviyyatlı Yeməklər: Burun axıntısını artıra bilər.
- Bitki Çayları: Zəncəfil, nanə çayı kimi təbii içkilər tıxanıqlığı yüngülləşdirir.
Tez-tez Verilən Suallar
Mövsümi allergiya nədir?
Mövsümi allergiya, ilin müəyyən dövrlərində ətraf mühit allergenlərinə qarşı immun sistemin verdiyi həddindən artıq cavabla yaranır. Xüsusilə polen, çəmən, küf və açıq sahələrdə uçan hissəciklər bu reaksiyalara səbəb ola bilər. Burun tıxanıqlığı, geniz axıntısı, asqırıq və gözlərdə qaşınma ən çox görünən əlamətlərdir.
Allergiyaya bağlı burun tıxanıqlığı necə keçir?
Allergiyaya bağlı burun tıxanıqlığı, allergenlə təması azaltmaq, antihistaminik dərmanlar və həkim nəzarətində istifadə edilən burun spreyi ilə yüngülləşdirilə bilər. Məkanın nəmlik səviyyəsinin dengədə tutulması, allergenlərin filtrasyonu və müntəzəm təmizlik də təsirli ola bilər. Davamlı və ya tez-tez təkrarlanan hallarda, qulaq burun boğaz mütəxəssisi qiymətləndirməsi lazımdır.
Geniz axıntısı allergiya əlamətidirmi?
Bəli, geniz axıntısı mövsümi allergiyanın sıx rastlanılan əlamətlərindən biridir. Burun arxasında yığılan sekresiyalar, boğaza doğru axdığında yanma, qıcıq hissi və öskürək yarada bilər. Bu vəziyyət adətən səhər saatlarında daha aydın olur və uyğun müalicə ilə nəzarət altına alına bilər.
Burun tıxanıqlığı qulaqları təsir edirmi?
Allergiyaya bağlı burun tıxanıqlığı, qulaqların havalanmasını təmin edən östaki borusunu da təsir edə bilər. Bu vəziyyət orta qulaqda maye yığılması, təzyiq hissi və yüngül eşitmə itkisinə səbəb ola bilər. Uzun müddətli şikayətlərdə bir qulaq burun boğaz həkiminə müraciət etmək vacibdir.
Allergik burun tıxanıqlığı uşaqlarda necə anlaşılır?
Uşaqlarda allergik burun tıxanıqlığı narahatçılıq, gecə ağlamaları, ağızdan nəfəs alma, yuxuda xoruldama və tez-tez öskürək kimi əlamətlərlə özünü göstərə bilər. Ayrıca iştahasızlıq və diqqət çəkməkdə çətinlik müşahidə edilə bilər. Bu hallarda uşaq allergiyası və ya qulaq burun boğaz mütəxəssisinə müraciət etmək lazımdır.