Wat is een Hartritmestoornis (Aritmie)? Symptomen en Behandelingsmethoden

Het hart is een orgaan dat bloed naar alle organen van het lichaam pompt in een regelmatig ritme. Het feit dat dit ritme wordt beheerd door een elektrisch geleidingssysteem zorgt ervoor dat het hart met bepaalde intervallen per minuut samentrekt en ontspant. Wanneer deze regelmatige stroom echter wordt verstoord, kan er een hartritmestoornis of medisch bekend als aritmie optreden. Aritmie verwijst naar een brede groep ziekten die ervoor zorgen dat de hartslagen sneller, langzamer of volledig onregelmatig verlopen dan normaal. Hoewel niet elke ritmestoornis even ernstig is, kunnen sommige aritmieën ertoe leiden dat het hart onvoldoende bloed pompt, waardoor de kwaliteit van leven van een persoon wordt beïnvloed en er risico's kunnen ontstaan als ze niet worden behandeld.

Wat is een Hartritmestoornis (Aritmie)?

Hartritmestoornis, aritmie, is een aandoening die voortkomt uit een onregelmatigheid in de elektrische activiteit van het hart. Normaal gesproken klopt het hart regelmatig door een elektrisch signaal dat wordt beheerd door de natuurlijke pacemaker genaamd de sinusknoop, gelegen in de rechterboezem. Dit signaal volgt een bepaald pad tussen de hartkamers en regelt de timing van de samentrekking. Echter, wanneer het signaal te snel, te langzaam of vanuit verkeerde gebieden komt, kan dit leiden tot een verstoring van het hartritme. Ritmestoornissen worden hoofdzakelijk in drie groepen onderverdeeld: tachycardie (hart klopt sneller dan normaal), bradycardie (hart klopt langzamer dan normaal) en onregelmatig ritme (het hartritme is onregelmatig). Onder de categorieën zijn er veel subtypes zoals atriumfibrilleren, ventriculaire tachycardie, supraventriculaire tachycardie, en extrasystolen. 

Wat zijn de Symptomen van een Hartritmestoornis? 

Bij mensen met een ritmestoornis kunnen de symptomen sterk variëren; sommige patiënten hebben duidelijke klachten, terwijl anderen geen enkele symptoom voelen en het probleem bij toeval tijdens een routine ECG ontdekt kan worden. Het meest voorkomende symptoom is een gevoel van hartkloppingen. Dit gevoel kan worden omschreven als een plotse versnelling van het hart, onregelmatige hartslagen, het overslaan van een hartslag of een gevoel alsof er vleugels fladderen in de borst.

Veel voorkomende symptomen zijn:

• Gevoel van hartkloppingen

• Kortademigheid

• Druk en beklemming op de borst

• Duizeligheid en licht in het hoofd

• Flauwte of syncope

• Vermoeidheid en snel moe worden

• Onregelmatigheid in de pols

Wat Veroorzaakt Hartritmestoornissen?

De basis van een ritmestoornis ligt vaak in een structureel probleem van het hart, maar soms kunnen systemische ziekten en dagelijkse leefgewoonten het proces ook triggeren. Schade aan de hartspier, elektrolytstoornissen of hormonale onevenwichtigheden kunnen de snelheid en richting van elektrische signalen verstoren en leiden tot onregelmatige ritmes. Omdat de triggers voor elke patiënt anders kunnen zijn, is het van belang om de oorzaken holistisch te evalueren voor diagnose en behandeling.

• Storingen in het elektrische geleidingssysteem van het hart: Aangeboren afwijkingen, hartspierziekten, problemen met de hartkleppen en weefselschade na een hartaanval zijn de belangrijkste oorzaken van ritmestoornissen.

• Cardiovasculaire ziekten: Hypertensie, coronaire hartziekte en hartfalen verhogen zowel de werklast van het hart als kunnen ze de elektrische geleidbaarheid negatief beïnvloeden, wat het risico op aritmie verhoogt.

• Hormonale en metabole onevenwichtigheden: Hyper- of hypofunctie van de schildklier, elektrolytstoornissen, suikerziekte en nierfunctiestoornissen kunnen direct het ritme beïnvloeden.

• Dagelijkse leven en omgevingsfactoren: Overmatige consumptie van cafeïne en energiedrankjes, intense stress, slaapgebrek, roken en alcoholgebruik kunnen aanvallen van ritmestoornissen uitlokken.

Hoe Worden Hartritmestoornissen Gediagnosticeerd?

De belangrijkste stap in de diagnostiek van aritmie is de gedetailleerde medische evaluatie van de patiënt. Wanneer de symptomen zijn begonnen, in welke omstandigheden ze toenemen, of er een familiegeschiedenis van hartziekten is en de algemene gezondheidstoestand van de persoon vormen het diagnoseproces.

De eerste test die wordt toegepast is de Elektrocardiografie (ECG). ECG toont het elektrische signaal van het hart met een opname van enkele seconden; hierdoor kunnen sommige ritmestoornissen gemakkelijk worden gedetecteerd. Omdat ritmestoornissen niet altijd continu optreden, kan een korte ECG-opname echter niet voldoende zijn. In dergelijke gevallen wordt een Holtermonitor gebruikt. Holter is een draagbaar apparaat dat het hartritme continu registreert gedurende 24-72 uur en is erg waardevol bij patiënten met intermitterende hartkloppingen.

Indien nodig kunnen echocardiografie, inspanningstesten, bloedonderzoeken en geavanceerde mapping-methoden ook worden gebruikt. Deze tests zijn belangrijk om de bron, ernst en impact van de ritmestoornis op het hart te bepalen.

Hoe Worden Hartritmestoornissen Behandeld?

De behandeling van een hartritmestoornis wordt gepland door deze te evalueren samen met de onderliggende oorzaak, het type aritmie en de algemene gezondheidstoestand van de patiënt. De methode die bij elk type aritmie wordt toegepast, is niet hetzelfde; sommige ritmes kunnen alleen door aanpassingen in de levensstijl worden gecontroleerd, terwijl bij sommige gevallen interventie nodig kan zijn.

In de eerste fase wordt meestal medicamenteuze therapie gekozen. Anti-aritmica die het hartritme reguleren, bètablokkers die de hartslag reguleren of medicijnen gericht op de onderliggende ziekte kunnen worden gebruikt. Schildklieraandoeningen, elektrolytstoornissen of hoge bloeddruk die aritmie veroorzaken, moeten ook worden gecorrigeerd als onderdeel van de behandeling.

Bij sommige ritmestoornissen wordt een methode genaamd cardioversie toegepast. Bij deze procedure wordt een gecontroleerde elektrische prikkel aan het hart gegeven om het ritme opnieuw te reguleren.

Katheterablatie, een behandeling die het mogelijk maakt om de focus van de ritmestoornis in het hart te identificeren en te elimineren, is tegenwoordig ook een effectieve methode. Wanneer het hartritme te traag is, kan een pacemaker worden geïmplanteerd. Dit apparaat zorgt ervoor dat het hart in een voldoende tempo klopt en kan de kwaliteit van leven verbeteren.

Wat Kan Worden Gedaan om Hartritmestoornissen te Voorkomen?

Er zijn veel preventieve benaderingen om aritmie volledig te voorkomen. Een dieet dat de cardiovasculaire gezondheid ondersteunt, het verminderen van zoutconsumptie, regelmatige fysieke activiteit, het behoud van het ideale gewicht en stressmanagement kunnen het risico van ritmestoornis verlagen. 

Het vermijden van overmatige cafeïne, energiedrankjes, roken en alcoholconsumptie kan helpen om de elektrische balans van het hart te behouden. Het onder controle houden van chronische aandoeningen zoals hypertensie, diabetes, nier- en schildklieraandoeningen is ook van cruciaal belang met betrekking tot ritmestoornissen.

Het is voor mensen met een verhoogd risico op hartproblemen belangrijk om regelmatig cardiologische controles te ondergaan, zelfs als er geen symptomen zijn. Vroege diagnose is de meest effectieve manier om de progressie van ritmestoornissen en mogelijke complicaties te voorkomen.

Veelgestelde Vragen

Kan stress ritmestoornissen veroorzaken?

Intense stress kan, doordat het de adrenalinelevels in het lichaam verhoogt, het hartritme beïnvloeden en hartkloppingen veroorzaken. Hoewel stress op zichzelf geen oorzaak van aritmie is, kan het een bestaande ritmestoornis verergeren of ervoor zorgen dat de klachten vaker worden gevoeld.

Gaan ritmestoornissen vanzelf over?

Lichte ritmestoornissen kunnen van korte duur zijn en zonder symptomen verdwijnen. Bij aanhoudende, ernstige of levenskwaliteitsverlagende ritmestoornissen wordt het aanbevolen om niet te wachten tot het spontaan overgaat, maar is medische evaluatie nodig.

Kunnen mensen met aritmie sporten?

Of mensen met aritmie kunnen sporten hangt af van het type, de ernst ervan en of er al dan niet een onderliggende hartziekte is. In sommige gevallen kunnen lichte en gecontroleerde oefeningen de hartgezondheid ondersteunen, terwijl intense inspanning risico kan opleveren bij ernstige aritmieën. 

Komen ritmestoornissen ook bij kinderen voor?

Ja. Ritmestoornissen komen niet alleen voor bij volwassenen, maar kunnen ook bij kinderen optreden. Aangeboren hartafwijkingen, koortsige ziekten, elektrolytstoornissen of bepaalde infecties kunnen aritmie bij kinderen veroorzaken. Bij klachten van hartkloppingen, vermoeidheid, pijn op de borst of flauwvallen bij kinderen, moet men zeker een cardioloog raadplegen.