Bronchiolitis, een luchtwegaandoening die voorkomt tijdens de babyperiode, treedt op bij baby's tussen 0–2 jaar als gevolg van ontsteking van de kleine luchtwegen door virale infecties. De ziekte kan in de eerste dagen beginnen als een eenvoudige verkoudheid, maar kan zich snel ontwikkelen tot duidelijke ademhalingsproblemen zoals piepende ademhaling, hoesten en ademhalingsmoeilijkheden. Bronchiolitis neemt in de wintermaanden toe en kan ernstiger verlopen bij baby's omdat hun ademhalingssysteem nog niet volledig ontwikkeld is, wat zorgvuldige bewaking en tijdige medische evaluatie vereist.
Bronchiolitis is een lagere luchtwegaandoening die ontstaat door ontsteking van de kleine luchtwegen, bronchiolen genoemd, als gevolg van virale infecties. De ontsteking kan leiden tot een vernauwing van de luchtwegen en piepende ademhaling, wat de ademhaling van de baby bemoeilijkt. De meest voorkomende oorzaak is het RSV-virus, maar griep- en verkoudheidsvirussen kunnen ook bronchiolitis veroorzaken.
De ziekte, die acuut kan verlopen, wordt vaak gezien in de wintermaanden en kan vooral ernstig zijn bij premature baby's en kinderen met een zwak immuunsysteem.
Aanvankelijk kan bronchiolitis bij baby's milde verkoudheidsverschijnselen vertonen. Maar naarmate de ontsteking vordert, kunnen meer uitgesproken ademhalingsproblemen optreden. Symptomen verergeren binnen 2–3 dagen en kunnen de ademhaling van de baby beïnvloeden. Daarom is het belangrijk om vroege symptomen te herkennen voor tijdige medische evaluatie.
Veelvoorkomende symptomen:
Piepende ademhaling
Aanhoudende of erger wordende hoest
Verstopte neus en loopneus
Snelle ademhaling
Trekken in de borst
Moeite met eten, vaak stoppen met drinken
Onrust, slapeloosheid en gebrek aan eetlust
Koorts
De belangrijkste oorzaak van bronchiolitis is de infectie van de kleine luchtwegen door verschillende virussen. Deze virussen veroorzaken ontsteking en oedeem in de bronchiolen, waardoor de luchtstroom vernauwt; dit kan leiden tot piepende ademhaling en ademnood bij baby's. De ziekte komt voornamelijk voor in de wintermaanden en als er meer gebruik wordt gemaakt van afgesloten ruimtes. Bij baby's van wie het immuunsysteem nog niet volledig ontwikkeld is, kan de infectie sneller vorderen.
Virussen die bronchiolitis veroorzaken:
Rhinovirus
Adenovirus
Influenza- en parainfluenzavirussen
Factoren die het risico op bronchiolitis verhogen:
Premature geboorte
Zwak immuunsysteem
Aanwezigheid in drukke omgevingen
Blootstelling aan passieve rook
Toename van virale infecties in winter en vroege lente
Baby's met chronische longziekte
Het hoofddoel van de behandeling is om de ademhaling van de baby te vergemakkelijken, het zuurstofniveau te handhaven en vochtverlies te voorkomen. Omdat het verloop van de ziekte bij elke baby anders kan zijn, wordt de behandelingsaanpak bepaald op basis van de klinische toestand van het kind, de leeftijd en risicofactoren.
Ademhalingsbewaking: De arts beoordeelt regelmatig de ademhalingssnelheid, piepende ademhaling en zuurstofsaturatie van de baby.
Zuurstofondersteuning: Baby's met een laag zuurstofniveau of duidelijke ademhalingsmoeilijkheden kunnen in een ziekenhuisomgeving zuurstofondersteuning krijgen.
Neusaspiratie: Om verstopte neus te verlichten, kunnen fysiologische zoutoplossing en neusreiniging/aspiratie worden gebruikt om de ademhaling aanzienlijk te vergemakkelijken.
Vochtige omgeving: Bevochtiging van de kamer vermindert irritatie van de luchtwegen en vergemakkelijkt de ademhaling.
Vochttoediening: Als baby’s die moeite hebben met eten niet voldoende vocht binnenkrijgen, kan in het ziekenhuis intraveneuze vochttoediening nodig zijn.
Medicatie: Behandelingen met bronchodilatoren of vernevelaars zijn niet standaard voor elke baby. De noodzaak van deze medicaties wordt door de arts beoordeeld op basis van de symptomen van de baby.
Eenvoudige voorzorgsmaatregelen die in de wintermaanden kunnen worden genomen wanneer het risico van virusoverdracht hoog is, kunnen het infectierisico bij baby's aanzienlijk verminderen. Goede hygiëne, optimale omgevingscondities en het vermijden van contact met geïnfecteerde personen zijn belangrijk voor baby's waarvan het immuunsysteem nog in ontwikkeling is.
Handhygiëne: Handen moeten regelmatig worden gewassen met water en zeep; handhygiëne is belangrijk voordat babyverzorging plaatsvindt.
Vermijd Zieke Personen: Contact met personen met klachten over verkoudheid en hoest moet zoveel mogelijk worden beperkt.
Bescherming tegen Passieve Rook: Sigarettenrook irriteert de luchtwegen en verhoogt het risico op bronchiolitis; de omgeving waarin de baby zich bevindt, moet rookvrij zijn.
Beperk Drukke Omgevingen: Tijdens het RSV-seizoen (wintermaanden) kan langdurig verblijf in drukke gesloten ruimtes het infectierisico bij baby's verhogen.
Ventilatie van Ruimtes: Regelmatige ventilatie van ruimtes zoals thuis en opvang vermindert de virale belasting.
Borstvoeding: Moedermelk bevat belangrijke antilichamen die het immuunsysteem van de baby versterken.
Reiniging van Oppervlakken: Regelmatige reiniging van vaak gebruikte oppervlakten vermindert het risico op overdracht.
Bronchiolitis kan binnen 7–10 dagen verbeteren, maar de hoest kan bij sommige baby's enkele weken aanhouden. Bij premature baby's of baby's met bijkomende ziekten kan het herstel langer duren en kan nauwlettend toezicht nodig zijn.
Ja, de virussen die bronchiolitis veroorzaken kunnen via druppeltjes en contact worden overgedragen. Daarom vormt het verblijven in dezelfde omgeving met zieke personen een risico, en kan vooral in de wintermaanden de overdracht toenemen.
Bronchiolitis ontstaat door ontsteking van de bronchiolen, terwijl longontsteking een ontsteking van het longweefsel betreft. Symptomen van longontsteking kunnen ernstiger zijn en de diagnose wordt meestal bevestigd via beeldvormend onderzoek.
Bij sommige baby's kunnen na een RSV-infectie terugkerende periodes van piepende ademhaling voorkomen. Dit betekent niet altijd dat er sprake is van astma, maar regelmatige controle is belangrijk.