Körpələrdə göz müayinəsi, çocuğunuzun göz sağlamlığını qorumaq və potensial görmə problemlərini erkən mərhələdə müəyyənləşdirmək üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Yenidoğan dövründən başlayaraq uşaqlıq çağının irəliləyən dövrlərinə qədər müntəzəm göz müayinələri, müxtəlif göz narahatlıqlarının qarşısının alınmasına və ya müalicəsinə imkan tanıyır. Bu proses, çocuğunuzun inkişafını müsbət yöndə dəstəkləyərək, öyrənmə və sosial ünsiyyətlərində mühüm bir rol oynayır.
Körpələrdə göz müayinəsi, erkən yaşda görmə pozğunluqlarını, göz təmbəlliyini (ambliyopiya), şaşılığı (strabismus) və katarakta kimi göz sağlamlığı problemlərini aşkar edə bilər. Bu cür vəziyyətlər, erkən diaqnoz və müdaxilə ilə uğurla müalicə edilə bilər. Körpəlik və uşaqlıq dövrlərində görmə yollarının doğru bir şəkildə inkişaf etməsi üçün erkən diaqnoz çox önəmlidir.
Körpələrdə ilk göz müayinəsi adətən yenidoğan dövründə edilir. Bu, çox vaxt doğumdan dərhal sonra xəstəxanada həyata keçirilən bir yoxlama olub, gözlərin normal formada olduğunu və hər hansı bir anadangəlmə problemin mövcud olmadığını təsdiqləmək üçün edilir. Daha sonra, pediatrik göz müayinələri, çocuğunuzun böyümə və inkişaf mərhələlərinə uyğun olaraq tərtib edilməlidir. Amerika Pediatriya Akademiyası (AAP) və Amerika Göz Həkimliyi Akademiyası (AAO), bütün uşaqların həyatın ilk ilində, 3-4 yaşlarında və məktəbə başlamadan əvvəl göz müayinəsindən keçirilməsini tövsiyə edir.
Körpələrdə və kiçik uşaqlarda göz müayinəsi, çocuğun yaşına və əməkdaşlıq etmə bacarığına bağlı olaraq dəyişə bilər. Müayinə əsnasında, göz həkimi aşağıdakı testləri tətbiq edə bilər:
Işiq Reaksiyası Testi: Bebənin göz bəbəklərinin işığa reaksiyasını dəyərləndirmək üçün edilir.
Baxış İzləmə: Bebənin gözlərinin hərəkətini və bir obyekti izləyib-izləmədiyini yoxlamaq üçün istifadə edilir.
Qızartı Testi: Gözlərdə hər hansı bir qızartı və ya infeksiya əlamətinin olub-olmadığını yoxlayar.
Şaşılıq Testi: Gözlərin düzgün hizalanıb-hizalanmadığını yoxlayar. Daha böyük körpələr və kiçik uşaqlar üçün göz həkimi sadə görmə testləri və göz sağlamlığı qiymətləndirmə metodları tətbiq edə bilər.
Körpələrdə və kiçik uşaqlarda müntəzəm göz müayinələri, erkən yaşda potensial görmə problemlərini müəyyən etmənin və çocuğunuzun sağlam göz inkişafını dəstəkləmənin ən yaxşı yoludur. Çocuğunuzun göz sağlamlığı haqqında hər hansı bir narahatlığınız varsa və ya ailədə göz xəstəlikləri hekayəsi varsa, bir göz həkiminə məsləhət almağınız önəmlidir.
Körpələrdə ilk göz müayinəsi nə vaxt aparılmalıdır?
Körpələrdə ilk göz müayinəsi doğumdan dərhal sonra, xəstəxanada aparılan rutin yoxlamalar zamanı həyata keçirilir. İlk müayinədə göz qapaqları, göz kürəsi və göz bəbəyi incələnərək anadangəlmə katarakta, göz infeksiyaları və ya gözdə struktural bir anormallığın olub-olmadığı yoxlanılır. Əgər körpənin doğum sonrası risk faktorları (erkən doğum, ailədə genetik göz xəstəliyi kimi) varsa, göz həkimi tərəfindən daha ətraflı bir dəyərləndirmə edilməsi lazım gələ bilər.
1 aylıq körpələrdə aparılan göz müayinəsində, həkim öncəliklə körpənin gözlərinin xarici görünüşünü və göz qapaqlarının sağlamlığını qiymətləndirir. Işıq reaksiyası testi ilə göz bəbəklərinin işığa qarşı verdiyi cavab yoxlanılır. Bir cismi və ya işıq mənbəyini izləyə bilmək qabiliyyəti müşahidə edilir. Lazım gəlsə, göz bəbəyini böyüdən damlalar damladılaraq retina və optik sinir ətraflı müayinə edilir.
3 aylıq körpələrdə göz müayinəsində həm xarici quruluş, həm də daxili strukturlar ətraflı şəkildə qiymətləndirilir. Bu dövrdə körpələr adətən hərəkətli obyektləri gözləri ilə daha yaxşı izlməyə başlayırlar. Göz həkimi, qırmızı refleksi testi tətbiq edərək körpənin hər iki gözünün retina sağlamlığını yoxlayır. Eyni zamanda, şaşılıq kimi göz hizalama problemləri olub-olmadığı qiymətləndirilir. Gözlərdə hər hansı bir sürüklənmə, titrəmə və ya asimetrik qırmızı refle müşahidə edilərsə, əlavə testlər tələb oluna bilər.
Körpələrin göz müayinəsi üçün, pediatrik oftalmologiya sahəsində ixtisaslaşmış bir göz həkiminə müraciət edilməsi ən doğru seçim olur. Pediatrik göz həkimləri, uşaqların göz inkişaf mərhələlərini yaxşı bildikləri üçün həm sadə müayinələr, həm də xüsusi diaqnostika metodları mövzusunda mütəxəssisdirlər. Şaşılıq, anadangəlmə katarakta, göz təmbəlliyi kimi xəstəliklərin erkən diaqnozunda və müalicəsində təcrübə sahibidirlər. Beləliklə körpələrin göz sağlamlığı üçün ən doğru təqib və müalicə prosesi planlana bilər.