Qrip, İnfluenza virusunun səbəb olduğu, tənəffüs sistemini təsir edən yoluxucu bir xəstəlikdir. Mövsümi olaraq xüsusilə payız və qış aylarında rast gəlinməsi artır. Qrip, cəmiyyət arasında soyuqdəymə ilə qarışdırılsa da, daha ciddi simptomlara və fəsadlara yol aça bilən fərqli bir virusdan qaynaqlanır.
Qrip Əlamətləri
Qrip əlamətləri adətən qəflətən başlayır və soyuqdəymədən daha ağırdır. Ən yaygın əlamətlər arasında:
Yüksək hərarət: Qrip adətən 38°C (100.4°F) və ya daha yüksək hərarətlə özünü göstərir. Hərarət, bədənin infeksiya ilə mübarizə apardığının bir işarəsidir.
Öskürək: Quru, davamlı və bəzən ağrılı bir öskürək inkişaf edə bilər.
Boğaz ağrısı: Boğazda yanıq, ağrı və ya qaşıntı hissi ola bilər.
Burun axıntısı və ya tıxanıqlığı: Qrip burun axıntısı və ya tıxanıqlığa səbəb ola bilər, ancaq bu əlamətlər soyuqdəymə ilə müqayisədə daha az yaygındır.
Əzələ ağrıları və sızılar: Bədənin müxtəlif yerlərində, xüsusilə bel, qollar və ayaqlarda ağrılar hiss edilə bilər.
Yorğunluq və halsızlıq: Güçlü bir yorğunluq və enerji çatışmazlığı qripə qarşı mübarizə edən şəxslərdə tez-tez görülən bir haldır.
Baş ağrısı: Şiddətli və ya yüngül baş ağrıları qrip əlamətləri arasındadır.
Qrip və Fəsadları
Qrip, xüsusilə yaşlılarda, xroniki xəstəliyi olanlarda, hamilə qadınlarda və immun sistemi zəifliyi olan şəxslərdə ciddi sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər. İnfeksiya sətəlcəmə çevrilə bilər, xroniki sağlamlıq problemlərini pisləşdirə bilər və bəzən xəstəxanada yatmağı tələb edəcək qədər ciddi komplikasiyalara səbəb ola bilər.
Qarşısının Alınması və Müalicə
Qrip vaksinləri, qripdən qorunmanın ən təsirli yoludur və hər il yenilənir. Vaksin qrip virusunun ən yaygın ştamlarına qarşı qoruma təmin etmək üçün hazırlanmışdır. Bundan əlavə, əllərin tez-tez yuyulması, xəstə insanlarla yaxın təmasdan qaçınılması və sağlam bir həyat tərzi sürdürülməsi, qripdən qorunmada kömək edə bilər.
Qrip üçün spesifik antiviral dərmanlar mövcuddur və müalicə, simptomların yüngülləşdirilməsinə yönəlik dəstəkləyici qulluq da ola bilər. Bol maye qəbulu, istirahət və hərarət salıcılar, rahatlama təmin edə bilər. Qrip əlamətləri şiddətlidirsə və ya yüksək risk qrupundasınızsa, mümkün olan ən qısa müddətdə bir sağlamlıq müəssisəsinə müraciət etməlisiniz. Qrip, ciddiyə alınması gərəkən və uyğun tədbirlər alındığında qarşısı alına bilən bir xəstəlikdir.
Qrip Nədir?
Qrip, influenzavirus adı verilən virusların səbəb olduğu yoluxucu bir tənəffüs yolu infeksiyasıdır. Mövsüm keçişlərində, xüsusilə payız və qış aylarında daha çox rast gəlinir. Qrip xəstəliyi, adətən qəflətən başlayan yüksək hərarət, titrəmə, əzələ və oynaq ağrıları, quru öskürək, halsızlıq və boğaz ağrısı kimi əlamətlərlə özünü göstərir. Soyuqdəymə ilə tez-tez qarışdırılsa da qrip, daha ağır keçə bilir və bəzi fərdlərdə ciddi komplikasiyalara səbəb ola bilər.
Virus, xüsusilə öskürmə, asqırma və danışma zamanı havaya yayılan damlacıqlarla yoluxur. Bundan əlavə virus bulaşmış səthlərə toxunan əllərin ağız, burun və ya gözlə təması da yoluxma riskini artırır. Böyük insan kütləsində olmaq, immun sistemin zəif olması və kifayət qədər tədbir görülməməsi qrip yoluxmasını asanlaşdırır.
İmmun sistemi güclü olan fərdlər adətən bir həftə ərzində sağalır, yaşlılar, uşaqlar və xroniki xəstəlikləri olanlar üçün daha uzun çəkə bilər və ya sətəlcəm kimi ikinci dərəcəli infeksiyalara səbəb ola bilər.
Qrip Müalicəsində Nələr Edilir?
Qrip müalicəsində əsas məqsəd, xəstəliyin simptomlarını yüngülləşdirmək və sağalma prosesini dəstəkləməkdir. Yüngül hallarda adətən evdə istirahət, bol maye qəbulu və simptomlara yönəlik dərman istifadəsi kifayətdir. Ancaq risk qrupundakı fərdlər üçün antiviral dərmanlar həkim nəzarətində başlana bilər.
Hərarət və əzələ ağrıları üçün parasetamol və ya ibuprofen tərkibli ağrıkəsicilər istifadə edilə bilər. Burun tıxanıklığını aradan qaldırmaq məqsədilə duzlu su ilə burun yuma və ya buğda nəfəs alma kimi üsullar seçilə bilər. Boğaz ağrısı və öskürək üçün ilıq içkilər və təbii üsullar simptomların yüngülləşməsinə kömək edə bilər.
Antibiotiklər isə qrip müalicəsində təsirli deyil çünki qrip xəstəliyi viral mənbəlidir. Antibiotiklər yalnız bakterial infeksiyalar üçün istifadə edilməlidir və şüursuz antibiotik istifadəsi bədənə zərər verə bilər.
Xəstəliyin yayılmaısnı önləmək üçün maska taxmaq, əlləri tez-tez yumaq və xəstə insanlarla yaxın təmasdan qaçınmaq önəmlidir.
Qripə Nə Yaxşı Gəlir?
Qrip əlamətlərini yüngülləşdirmək və sağalma prosesini sürətləndirmək üçün bəzi təbii və dəstəkləyici üsullar istifadə edilə bilər. İlk olaraq, kifayət qədər yuxu və istirahət immun sistemin güclənməsinə kömək edir. Bədən enerjisini sağalmağa yönəldərkən, lazımsız fiziki zorlanmalardan qaçınmalıdır.
Bol maye qəbulu qripdə çox önəmlidir. Su, bitki çayları, ət bulyon şorbaları, boğazı yumşaldarkən həm də bədənin toksinlərdən təmizlənməsinə kömək edir. C vitamini baxımından zəngin qidalar qəbul etmək, məsələn portağal, mandarin, qırmızı bibər kimi qidalar immun sistemin dəstəkleyə bilər.
Zəncəfil, bal və limon kimi təbii məhsullar da boğaz ağrısı və öskürəyə yaxşı təsir edir. Duzlu su ilə qarqara etmək boğazda qıcıqlanmanı azaldarkən, bəlğəm çıxarıcı təsiri olan bitki çayları tənəffüs yollarını rahatlatabilir.
Əlavə olaraq, otağın rütubətini qorunması da önəmlidir. Quru hava, burun və boğazda təhrikə səbəb ola bilər, bu səbəbdən rütubətləşdirici cihazlar istifadə etmək və ya otağa su dolu qablar yerləşdirmək təklif edilə bilər.
Mədə Qripi Nədir?
Mədə qripi, cəmiyyət arasında qriplə qarışdırılsa da əslində fərqli bir enfeksion növdür. Tıbbı adı viral qastroenterit olan bu xəstəlik, mədə və bağırsaq sistemini təsir edir. Norovirus və ya rotavirus kimi viruslar mədə qripinə səbəb olur.
Mədə qripi, mədə bulantısı, qusma, qarın ağrısı, ishal və zaman-zaman hərarətlə müşayiət olunur. Tənəffüs yollarından çox həzm sistemini təsir edən bu xəstəlik, adətən kontaminə olmuş qidalar, su içkilər və ya xəstə şəxslərlə təmas yolu ilə yoluxur.
Müalicəsində ən əsas önəmli amil maye itkisini önləməktir. Bol su içmək, elektrolitlər təçhiz olan mayelər istifadə etmək və ağır qidalardan çəkinmək təklif edilir. Xəstəlik adətən bir neçə gün içərisində keçər, lakin uşaqlar və yaşlılar kimi həssas qruplara diqqət göstərilməlidir.
Donuz Qripi Nədir?
Donuz qripi, H1N1 adı verilən xüsusi bir influenza virusunun səbəb olduğu qrip növüdür. İlk dəfə 2009-cu ildə dünya miqyasında yayılaraq pandemiyaya yol açmışdır. Digər qrip növlərinə bənzər əlamətlər göstərsə də bəzi hallarda daha şiddətli keçə bilər.
Yüksək hərarət, titrəmə, quru öskürək, baş ağrısı, əzələ ağrısı və halsızlıq kimi simptomlarla başlayır. Bəzi fərdlərdə ishal və qusma da müşayiət edə bilər. Donuz qripi də tənəffüs yoluyla yoluxur və böyük insan kütlələrində daha sürətli yayılır.
Donuz qripinin diaqnozu, laboratoriya testləri ilə müəyyən edilir. Müalicə adətən klassik qrip müalicəsi ilə bənzərlik göstərir, ancaq ağır hallarda antiviral dərmanlar istifadə edilə bilər. Xüsusilə risk qrupunda yer alan şəxslərin peyvənd olunması tövsiyə edilir.
Tez-tez Verilən Suallar
Hamiləlikdə Qripə Nə Yaxşı Gəlir?
Hamiləlikdə qrip keçirmək olduqca yaygındır lakin bu dövrdə müalicə üsullarına diqqət göstərilməlidir. Bol maye qəbulu, istirahət və təbii dəstəklər ön planda olmalıdır. Bitki çayı kimi bəzi məhsulların istifadəsi isə mütləq həkim məsləhəti ilə edilməlidir. Hərarət yüksəlməsi vəziyyətində həkim məsləhəti ilə parasetamol tərkibli dərmanlar istifadə edilə bilər.
Əmizdirən Ana Qrip Olarsa Nə Etməlidir?
Əmizdirən anaların qrip olması halında əmizdirməyə davam etmələri təklif edilir çünki ana südü immun sistemini gücləndirən antikorlar ehtiva edir. Lakin ananın maska taxması, əllərini tez-tez yuması və gigiyena qaydalarına riayət etməsi tələb olunur. Gərəkli vəziyyətlərdə həkim məsləhəti ilə qrip dərmanlar istifadə edilə bilər.
Epilepsi Xəstəsi Qrip Olarsa Nə Etməlidir?
Epilepsi xəstələrinin qrip olduğu zaman hərarət kontrolu böyük önəm daşıyır. Yüksək hərarət tutmanın təhrikçisi ola bilər. Bu səbəbdən qrip əlamətləri başladığında bir həkimə müraciət edilməli, istifadə olunan dərmanlarla qarşılıqlı təsir etməyən müalicə seçimləri dəyərləndirilməlidir.
Qrip Xəstəliyi Necə Yayılır?
Qrip xəstəliyi, hava yoluyla və ya virus bulaşmış səthlərlə təmas nəticəsində yayılır. Kalabalık mühitlərdə sürətli yayılır. Bu səbəblə xəstə fərdlərin izole edilməsi və gigiyena qaydalarına riayət edilməsi önəmlidir.
Qrip Müalicəsində Antibiotik İstifadə Olunarmı?
Qrip viral bir infeksiyadır və antibiotiklər viruslara qarşı təsirli deyil. Antibiotiklər yalnız bakterial infeksiyalar üçün istifadə edilir. Lazımsız antibiotik istifadəsi müqavimət inkişafına səbəb ola bilər.
Qripə Nə Yaxşı Gəlir?
Qripə yaxşı gələn ən mühüm şey istirahət etmək, bol maye qəbul etmək və immun sistemini dəstəkləməkdir. C vitamini olan qidalar, bitki çayları, bal-limon qarışığı və otaq rütubəti artırma üsulları da əlamətləri yüngülləşdirə bilər.
Qripi Necə Keçirilər?
Qripi keçirməyin ən təsirli yolu istirahət etmək, uyğun qidalanmaq və zəruri hallarda həkim məsləhəti ilə antiviral dərman istifadə etməkdir. Evdə alınan tədbirlərlə əksər qrip halları 5-7 gün ərzində yaxşılaşır.
Mədə Qripi Nədir?
Mədə qripi, həzm sistemini təsir edən viral bir infeksiyadır. Qusma, ishal və qarın ağrısı ilə müşayiət olunur. Maye itkisinə qarşı diqqətli olunmalı və qidalanma rejiminə qayğı göstərilməlidir.
Donuz Qripi Nədir?
Donuz qripi, H1N1 virusunun səbəb olduğu bir qrip növüdür. Digər qriplərdən fərqli olaraq bəzi hallarda mədə bulantısı və ishal kimi əlavə əlamətlər də görünə bilər. Peyvəndlə qorunmaq mümkündür.