Xroniki yorğunluq, bir çox fərqli sağlamlıq probleminin əlaməti ola bilər və bunlardan biri də böyrək xəstəlikləridir. Böyrək xəstəliklərinin erkən əlamətləri arasında yer alan xroniki yorğunluq, daim hiss edilən yorğunluq və enerji çatışmazlığı ilə əlaqəlidir. Buna görə, ani və izah edilə bilməyən yorğunluq hissi zamanı mütləq bir sağlamlıq mütəxəssisinə müraciət etmək vacibdir. Böyrək xəstəliyi riskini azaltmaq üçün isə sağlam qidalanma vərdişləri qazanmaq, kifayət qədər su istehlakını təmin etmək və müntəzəm idmanla məşğul olmaq kimi həyat tərzi qəbul etmək vacibdir.
Xroniki Yorğunluq Nədir?
Xroniki yorğunluq, yalnız bir neçə gün deyil, uzun müddətli olaraq həftələr hətta aylar boyunca davam edən bir növ tükənmişlik ruh halıdır. Bu vəziyyət adətən istirahətlə keçmir və fərdin gündəlik həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli ölçüdə təsir edə bilər. Fiziki zəiflik hissinin yanı sıra, zehni diqqət problemlərini də bərabərində gətirir.
Xroniki Yorğunluğun Olası Səbəbləri Nələrdir?
Stres, yuxu nizamsızlıqları, qidalanma vərdişləri, fiziki fəaliyyət çatışmazlığı, hormonal balanssızlıqlar kimi bir çox faktor, xroniki yorğunluğa səbəb ola bilər. Xroniki yorğunluğun başqa tibbi bir vəziyyətin əlaməti ola bilə biləcəyi unudulmamalı və mütəxəssis bir həkimə mütləq müraciət edilməlidir.
Xroniki yorğunluq sindromunun yayılmış səbəbləri:
-
Yuxu apnesi və nizamsız yuxu vərdişləri
-
Dəmir, B12 kimi vitamin çatışmazlıqları
-
Tiroit pozğunluqları
-
Diabet
-
Böyrək xəstəlikləri
-
Depressiya və stres kimi psixoloji vəziyyətlər
Böyrək Xəstəlikləri Yorğunluq Yaradırmı?
Böyrəklər bədəndəki toksinləri və tullantıları süzməklə məsuldur. Funksiyalarında hər hansı bir pozğunluq yaşandığında enerji səviyyəsini aşağı sala bilər və yorğunluq hissinə yol aça biler. Buna görə, böyrək xəstəliyi olan şəxslər xroniki yorğunluq yaşaya bilərlər.
Böyrək xəstəliyi yaşayan şəxslərdə başlıca görülən yorğunluq təsirləri:
-
Böyrək xəstəlikləri anemiyaya səbəb ola bilər. Bu da yorğunluq və halsızlıq hissini artırır.
-
Əzələ spazmları, iştahsızlıq və ürək bulantısı kimi digər əlamətlər də gündəlik həyatı çətinləşdirə bilər.
-
Yuxu nizamsızlığı görünür, bu da xroniki yorğunluq sindromunu tetikler.
Gündəlik Həyatda Tətbiq Olunan Sadə Amma Effektiv Tədbirlər
Xroniki yorğunluqla başa çıxmaq və böyrək sağlamlığınızı qorumaq üçün həyat tərzinizdə sadə dəyişikliklər edə bilərsiniz. Gündəlik həyatda tətbiq olunabilir praktiki təkliflər:
-
Gündəlik su tükətimi
Böyrəklərin sağlam işləməsi üçün əsas tələbat sudur. Gündəlik su istehlakını artıraraq həm toksinlərin atılımını asanlaşdırabilir həm də yorğunluq hissini azalda bilər. Gündə 2-2.5 litr su tükədilməsi məsləhət görülür.
-
Balanslı və nizami qidalanın
Duz miqdarı aşağı, kalium və fosfor məzmunu baxımından balanslı bir qidalanma rejimi, böyrək sağlamlığınızı qoruyar. Paketli və işlənmiş qidalardan uzaq durmaq da sadə amma effektiv bir həllərdir.
-
Yuxu rejiminizə diqqət yetirin
Nizamsız yuxu, yorğunluq şikayətini artırır. Hər gün eyni vaxtda yatıb qalxmağa çalışa bilərsiniz. Keyfiyyətli və kifayət qədər yuxu, həm immun sisteminizi gücləndirir həm də enerji səviyyenizi artırır.
-
İdman vərdişi qazan
Hər gün 20-30 dəqiqəlik sürətli yürüşlər edərək qan dövranını artırabilir, enerji səviyyəsini yüksəldə bilər və ümumi sağlamlığınızı dəstəkləyə bilərsiniz.
-
Stresi azaldıcı üsullar tətbiq edin
Xroniki stres həm böyrək funksiyalarını təsir edə bilər həm də yorğunluq hissini artırır. Meditasiya, nəfəs məşqləri və ya hobbilərinizlə məşgul olmaq kimi rahatladıcı fəaliyyətləri gündəlik rutininizə daxil etməyi sınaqdan keçirin.
Böyrək Problemləri Üçün Tətbiq Olunan Müalicə Metodları
Xroniki yorğunluğun altında böyrək funksiyalarındakı bir pozğunluq yatarsa, düzgün diagnozla birlikdə tətbiq olunacaq müalicə planı sayəsində həm yorğunluq hissi azaldılıb həm də böyrək sağlamlığı qorunabilir.
Altda Yatan Səbəbə Yönəlik Müalicə
Hər xəstənin klinik tablosu fərqli olduğu üçün müalicə prosesi şəxsi özəldir.
-
Xroniki böyrək çatışmazlığı varsa, irəliləyişi dayandırmağa yönəlik dərman müalicələri və diyet planı tətbiq olunur.
-
Anemiya (qan azlığı) aşkar edilərsə, dəmir əlavələri və ya eritropoetin müalicəsi verilə bilər.
-
Təzyiq və şəkər xəstəliyi kimi böyrəkləri təsir edən hallar kontrol altına alınır.
Dərman Müalicəsi və Əlavələr
Böyrək funksiyalarını dəstəkləyən, qan dəyərlərini nizamlayan və bədəndəki toksin yükünü azaltmağa kömək edən dərmanlar resept olunur. Halsızlıqla bağlı vitamin əskikliyi varsa həkim nəzarətində lazım olan əlavə başlanır.
Qidalanma və Diyet Dəstəyi
Böyrək xəstəliklərində xüsusi diyet proqramları tətbiq olunabilir.
-
Duz, protein, kalium və fosfor qəbulu balanslanır.
-
Gündəlik maye istehlakı kontrol altına alınır.
Müntəzəm Takip və Kontroller
Böyrək funksiyaları daimi dəyişə bilər deyə, xəstələrin müəyyən aralıqlarla kontrol altında tutulması lazımdır. Qan analizləri, sidik testləri və görüntüləmə üsulları ilə prosesin takibi apılır.
Lazım Olduğu Hallarda İrəli Müalicə Yöntemleri
İrəliləmiş böyrək xəstəliyində:
-
Dializ müalicəsi
-
Böyrək nəqli kimi daha irəli müalicə səçimləri gündəmə gələ bilər.
Erkən diaqnoz və müntəzəm takip ilə bu mərhələyə gəlmədən xəstəliyin kontrol altında alınması mümkündür.
Tez-tez Soruşulan Suallar
Xroniki yorğunluq hər zaman böyrək xəstəliyi əlamətidirmi?
Xeyr, xroniki yorğunluq bir çox fərqli səbəbdən qaynaqlana bilər. Yuxu pozğunluqları, tiroid problemləri, anemiya, depressiya kimi vəziyyətlər də yorğunluğa səbəb ola bilər. Böyrək xəstəlikləri də yorğunluq hissinə yol aça bilər deyə dəyərləndirilməyə alına bilər.
Böyrək xəstəlikləri niyə xroniki yorğunluq sindromuna yol açar?
Böyrəklər, bədəndəki tullantı maddələri və artıq mayeni süzərək atılmasını təmin edir. Böyrək funksiyaları pozulduqda, bu tullantılar bədəndə yığılır və yorğunluq hissinə yol aça bilər. Xüsusilə də böyrək xəstəlikləri anemiyaya səbəb olduğunda oksigen daşıma qabiliyyəti azalır və yorğunluq hissi meydana gəlir.
Xroniki yorğunluq yaşayan biri nə vaxt həkimə müraciət etməlidir?
Yorğunluq hissi bir neçə həftədən uzun sürür, istirahətlə keçmir və gündəlik fəaliyyətləri təsir edirsə, sahəsində mütəxəssis bir həkimə müraciət edilməlidir. Yorğunluqla birlikdə sidik dəyişiklikləri, ödem, dəri qaşıntısı kimi əlamətlər varsa, böyrək funksiyaları dəyərləndirilməlidir.
Böyrək xəstəliyi diaqnozu qoyulsa müalicə ilə xroniki yorğunluq sindromu keçərmi?
Bəli, uyğun müalicə ilə böyrək funksiyaları dəstəkləndiyində və səbəblər düzəldildiyində, yorğunluq hissi azala bilər. Müalicə prosesi şəxsi özəldir və müntəzəm takip tələb edir.