Döş kisti və döş xərçəngi arasındakı fərqlər əlamət və simptomlara əsaslanaraq müəyyən edilir. Döş kisti, maye dolu yastıqlardır və adətən ağrısızdır. Döş xərçəngi isə sərt bir kütlə və ya yumru kimi hiss edilə bilər və ağrılı ola bilər. Əlamətlərin varlığını izləmək vacibdir.
Döş Kisti Nədir?
Döş kisti, döşün içində maye dolu quruluşlardır. Adətən zərərsizdir və ağrısız ola bilərlər. Bəzi hallarda böyüməyə meylli olub narahatlıq hissi verə bilərlər.
Kistlərin böyüklüklərinə, saylarına və əlamətlərinə bağlı olaraq sahəsində mütəxəssis bir həkim tərəfindən izlənmələri lazımdır. Müalicə tələb edən hallarda isə kistin boşaldılması və ya cərrahi müdaxilə kimi metodlar tətbiq edilə bilər.
Döş Xərçəngi Nədir?
Döş xərçəngi, döşün fərqli bölgələrində yerləşib sürətlə böyüyən nəzarətsiz hüceyrə çoxalması nəticəsində yaranan bir növ xərçəngdir. Bu vəziyyət, döş toxumasının süd istehsal edən lobüllərində və ya süd kanallarında başlaya bilər.
Döş xərçənginin əlamətləri arasında döş formasında dəyişiklik, dəridə dökülmə, döş və qoltuq altında hiss edilən kütlənin varlığı, döşün bir hissəsində ağrı və ya həssaslıq və döş ucundan anormal buraxılış sayıla bilər. Lakin hər zaman əlamətlər görünməyə bilər; buna görə müntəzəm mamografi yoxlamaları vacibdir.
Döş Kisti və Xərçəngi Arasındakı Fərq Nədir?
Döş kisti və döş xərçəngi arasındakı əsas fərqlər bunlardır:
- Kütlənin strukturu: Döş kistləri yumşaq və maye doludur; döş xərçəngi sərt və bərk bir struktura malikdir.
- Hərəkətlilik: Döş kistləri dəri altında asanlıqla hərəkət edə bilərkən, döş xərçəngi adətən toxumaya yapışmış və sabit bir şəkildə qalır.
- Ağrı vəziyyəti: Döş kistləri ağrısızdır ancaq bəzən həssaslıq və ya yüngül ağrıya səbəb ola bilərkən, döş xərçəngi ağrısız başlayaraq irəliləyən dövrlərdə ağrılı bir hal alır.
- Zamana bağlı dəyişikliklər: Döş kistləri menstrual dövrə bağlı olaraq böyüyüb kiçilə bilirkən, döş xərçəngi zamanla böyüməyə davam edir.
Mamografi, ultrasəs, maqnit-rezonans görüntüləmə kimi görüntüləmə testləri ilə edilən detallı araşdırmalar nəticəsində bu fərqlərin ortaya qoyulması mümkündür. Testlərin müntəzəm olaraq edilməsi və mütəxəssis həkimlər tərəfindən şərh olunması vacibdir.
Diaqnoz Yöntemləri və Mütəxəssis Dəstəyi
Döş sağlamlığı ilə bağlı şübhəli bir əlamət aşkar edildiyində, doğru diaqnoz üçün mütəxəssis bir həkimə müraciət edilməlidir. Döş kisti və döş xərçəngi kimi vəziyyətləri fərqləndirmək məqsədi ilə müxtəlif görüntüləmə texnikaları və qiymətləndirmə üsulları istifadə olunur.
Mamografi
Mamografi, döş toxumasının rentgen yöntəmi ilə görüntüləməni əsas alır. İlk mamografi görüntüləməsi 35-40 yaş arasında edilməlidir. 40 yaş və sonrasında isə müntəzəm olaraq edilməsi tövsiyə edilir. Sərt, nizamsız kənarlı strukturlar mamografi ilə aşkar edilə bilər.
Ultrason (USG)
Ultrason, döşdə hiss olunan kütlənin iç quruluşunu qiymətləndirmək üçün istifadə olunur. Kistin içi maye doludursa, ultrasəs bunu dəqiq şəkildə göstərir.
Biopsiya
Mamografi və ya ultrasəs nəticəsi şübhəli isə, biopsiya yöntəmi ilə kütlə üzərində patoloji araşdırma aparılır. Biopsiya, dəqiq diaqnozun qoyulmasını təmin edir. Biopsiya nəticəsinə görə kütlə yaxşı (benign) və ya pis (malign) olaraq sınıflandırılır.
Hansını Şəraitdə Hansı Test Edilməlidir?
-
Yumşaq və hərəkətli kütlələr: İlk olaraq ultrasəs ilə qiymətləndirilir.
-
40 yaş üstü qadınlar: Tarama məqsədilə mamografi tövsiyə edilir.
-
Şübhəli görünüşlü kütlələr: Mamografi və ultrasound sonrası biopsiya lazım ola bilər.
-
Ailədə döş xərçəngi hekayəsi olanlar: Tarama sıxlığı artıra bilər və MRT kimi irəli görüntüləmə metodları tətbiq edilə bilər.
Mütəxəssis Görüşünün Önəmi
Döşdə hiss edilən hər kütlə xərçəng mənasına gəlmir, kütlə ciddi şəkildə qiymətləndirilməlidir. Diaqnoz prosesinin doğru planlaşdırılması və lazımsız narahatlıqlardan qaçınması üçün mütləq sahəsində mütəxəssis bir həkimə müraciət edilməlidir.
Tez-Tez Verilən Suallar
Döşdə hiss edilən hər kütlə xərçəngdirmi?
Döşdə aşkar edilən hər kütlə xərçəng olmaya bilər, çünki gənc qadınlarda yayılmış olan döş kistləri adətən yaxşıdır. Ancaq hər kütlə ciddi şəkildə qiymətləndirilməlidir, əlamətlər erkən mərhələdə döş xərçənginə işarət edə bilər.
Döş kisti zamanla xərçəngə çevrilirmi?
Sadə döş kistləri xərçəngə çevrilmir. Kompleks quruluşlu kistlərin izlənməsi lazım ola bilər. Kistlərin quruluşu və görünüşü radioloji olaraq araşdırılaraq risk vəziyyətinə görə sınıflandırılır.
Döş xərçəngi hər zaman ağrılı olurmu?
Xeyr, döş xərçəngi adətən ağrısız bir kütlə kimi özünü göstərir. Ağrı olmaması, kütlənin zərərsiz olduğu mənasına gəlmir. Hiss edilən sərt, nizamsız kənarlı və ya sabit kütlələr mütəxəssis tərəfindən qiymətləndirilməlidir.
Döş kisti menstrual dövrə görə dəyişir?
Bəli, bir çox döş kisti hormonal dəyişikliklərdən təsirlənir və menstrual dövr ərzində ölçüsündə və ya həssaslığında dəyişiklik ola bilər.