Döş kisti və döş xərçəngi arasındakı fərqlər əlamət və simptomlara əsaslanaraq müəyyən edilir. Döş kisti, maye dolu kisəciklərdir və adətən ağrısızdır. Döş xərçəngi isə sərt bir kütlə və ya şiş kimi hiss oluna bilər və ağrılı ola bilər. Əlamətlərin izlənilməsi vacibdir.
Döş Kisti Nədir?
Döş kisti, döşdə maye dolu formalaşmalardır. Adətən zərərsizdir və ağrısız ola bilərlər. Bəzi hallarda böyüməyə meyilli ola bilər və narahatlıq hissi verə bilər.
Kistlərin böyüklüklərinə, saylarına və əlamətlərinə görə sahəsində mütəxəssis bir həkim tərəfindən izlənmələri gərəkdir. Müalicə tələb edən hallarda isə kistin boşaldılması və ya cərrahi müdaxilə kimi metodlar tətbiq edilə bilər.
Döş Xərçəngi Nədir?
Döş xərçəngi, döşün fərqli bölgələrində yerləşə bilən və sürətlə böyüyən nəzarətsiz hüceyrə çoxalması nəticəsində meydana çıxan bir növ xərçəngdir. Bu vəziyyət, döş toxumasının süt istehsal edən lobullarında və ya süt kanallarında başlaya bilər.
Döş xərçənginin əlamətləri arasında döş formasında dəyişiklik, dəridə tökülmə, döş və qoltuq altında əllə hiss olunan kütlənin varlığı, döşün bir hissəsində ağrı və ya həssaslıq və döş uclarından qeyri-normal axım sayıla bilər. Lakin hər zaman əlamətlər görünməyə bilər; buna görə də müntəzəm mamografi yoxlamaları vacibdir.
Döş Kisti və Xərçəngi Arasındakı Fərq Nədir?
Döş kisti və döş xərçəngi arasındakı əsas fərqlər bunlardır:
- Kütlənin strukturu: Döş kistləri yumşaq və maye doludur; döş xərçəngi sərt və bərk bir struktura malikdir.
- Hərəkətlilik: Döş kistləri dəri altında asanlıqla hərəkət edə bilərkən, döş xərçəngi adətən toxumaya yapışmış və sabit şəkildə qalır.
- Ağrı vəziyyəti: Döş kistləri ağrısızdır lakin bəzən həssaslıq və ya yüngül ağrıya səbəb ola bilərkən, döş xərçəngi ağrısız başlayaraq irəliləyən dövrlərdə ağrılı bir hal alır.
- Zamana bağlı dəyişikliklər: Döş kistləri aybaşı dövrünə bağlı olaraq böyüyüb kiçiklə bilirkən, döş xərçəngi zamanla böyüməyə davam edir.
Mamografi, ultrasəs, maqnit rezonans görüntüləmə kimi görüntüləmə testləri ilə aparılan ətraflı araşdırmalar nəticəsində bu fərqlərin ortaya qoyulması mümkündür. Testlərin müntəzəm olaraq aparılması və mütəxəssis həkimlər tərəfindən şərh edilməsi önəmlidir.
Diaqnoz Metodları və Mütəxəssis Dəstəyi
Döş sağlamlığı ilə bağlı şübhəli bir əlamət aşkar olunduqda, dəqiq diaqnoz üçün mütəxəssis bir həkimə müraciət edilməlidir. Döş kisti və döş xərçəngi kimi halları ayırd etmək məqsədilə müxtəlif görüntüləmə texnikaları və qiymətləndirmə metodları istifadə olunmaqdadır.
Mamografi
Mamografi, döş toxumasının rentgen metodu ilə görüntülənməsi əsasına dayanır. İlk mamografi görüntüləməsi 35-40 yaş arasında edilməlidir. 40 yaş və sonrasında isə müntəzəm olaraq aparılması tövsiyə edilir. Sərt, qeyri-mütəşəkkil kənarlı strukturlar mamografi ilə təsbit edilə bilər.
Ultrason (USG)
Ultrason, döşdə əllə hiss olunan kütlənin daxili strukturunu qiymətləndirmək üçün istifadə edilir. Kistin daxili maye doludursa, ultrason bunu dəqiq şəkildə göstərə bilər.
Biopsiya
Mamografi və ya ultrasəs nəticəsi şübhəlidirsə, biopsiya metodu ilə kütlə üzərində patoloji incələmə aparılır. Biopsiya, dəqiq diaqnozun təyin olunmasına imkan verir. Biopsiya nəticəsinə görə kütlə yaxşı xasiyyətli (benign) və ya bəd xasiyyətli (malign) olaraq tənzimlənir.
Hansə Vəziyyətdə Hansı Test Edilməlidir?
-
Yumşaq və hərəkətli kütlələr: Öncə ultrason ilə qiymətləndirilir.
-
40 yaşdan yuxarı qadınlar: Skrininq məqsədilə mamografi tövsiyə edilir.
-
Şübhəli görünüşdə kütlələr: Mamografi və ultrasəsdən sonra biopsiya lazım ola bilər.
-
Ailədə döş xərçəngi hekayəsi olanlar: Skrininq tezliyi artırıla bilər və MR kimi irəliləmiş görüntüləmə metodları tətbiq oluna bilər.
Mütəxəssis Görüşünün Əhəmiyyəti
Döşdə hiss edilən hər kütlə xərçəng demək deyil, kütlə ciddi şəkildə qiymətləndirilməlidir. Diaqnoz müddətini düzgün planlaşdıra bilmək və lazımsız narahatlıqlardan qaçmaq üçün mütləq sahəsində mütəxəssis bir həkimə müraciət olunmalıdır.
Tez-Tez Soruşulan Suallar
Döşdə əllə hiss olunan hər kütlə xərçəngdirmi?
Döşdə fərq edilən hər kütlə xərçəng olmaya bilər, çünki gənc qadınlarda yaygın olan döş kistləri adətən yaxşı huyludur. Lakin hər kütlə ciddi şəkildə qiymətləndirilməlidir, əlamətlər erkən döş xərçənginə işarə edə bilər.
Döş kisti zamanla xərçəngə çevrilir mi?
Sadə döş kistləri xərçəngə çevrilmir. Kompleks quruluşlu kistlərin izlənməsi lazım gələ bilər. Kistlərin strukturu və görünüşü radioloji olaraq nəzərdən keçirilərək risk durumuna görə sinifləndirilir.
Döş xərçəngi hər zaman ağrılı olarmı?
Xeyr, döş xərçəngi adətən ağrısız bir kütlə olaraq özünü göstərir. Ağrının olmaması, kütlənin zərərsiz olduğu anlamına gəlmir. Əllə hiss olunan sərt, qeyri-mütəşəkkil kənarlı və ya sabit kütlələr mütəxəssis tərəfindən qiymətləndirilməlidir.
Döş kisti aybaşı dövrünə görə dəyişir mi?
Bəli, bir çox döş kisti hormonal dəyişikliklərdən təsirlənir və aybaşı dövrü ərzində ölçüsündə və ya həssaslığında dəyişiklik ola bilər.