Endosonoqrafiya, ultrasəs və endoskopiya texnikalarının bir araya gələrək istifadə edildiyi bir görüntüləmə üsuludur. Bu üsulda, endoskopun ucuna yerləşdirilmiş ultrasəs probu ilə bədən içi orqanların detallı olaraq incələnməsi mümkün olur. Endosonoqrafiya adətən mədə, bağırsaqlar, qaraciyər, öd kisəsi kimi daxili orqanlardakı kütlə və lezyonların diaqnozunda istifadə edilir.
Endosonoqrafiya (Endoskopik Ultrasəs) Nədir?
Endosonoqrafiya, endoskopun ucuyla bədənin içindəki orqanların detallı bir şəkildə incələnməsinə imkan verən bir görüntüləmə texnikasıdır. Bu üsulda ultrasəs dalğaları istifadə edilərək yüksək çözünürlüklü görüntülər əldə edilir və orqanların quruluşu, ölçüsü və patoloji vəziyyətləri haqqında məlumat əldə edilir.
Endosonoqrafiya pankreas, öd yolları, mədə, yemək borusu və limfa düyünləri kimi strukturlar haqqında ətraflı məlumat əldə edilməsini təmin edir. Bu sayədə xərçəng kimi ciddi sağlamlıq problemlərinin erkən diaqnozu mümkün ola bilər və düzgün müalicə planlaması edilə bilər.
Endosonoqrafiya (EUS) Hansı Xəstəliklərin Diaqnozunda İstifadə Olunur?
Endosonoqrafiya, häzm sistemi və ətrafındakı orqanların ətraflı incələnməsini təmin edir. Bu üsul ilə səthi endoskopik görüntülər və dərin toxuma strukturları eyni zamanda dəyərləndirilə bilər.
Pankreas Xəstəlikləri
-
Pankreas törəmələri və kisələri: EUS, pankreas toxumasındakı kiçik lezyonları yüksək çözünürlükdə göstərə bilər.
-
Xroniki pankreatit: Toxuma quruluşundakı dəyişikliklərin erkən mərhələdə tapılmasını asanlaşdıra bilər.
Öd Yolu və Öd Kisəsi Problemləri
-
Öd daşı və öd yolu tıxanıqları: Daşların yeri və böyüklüyü görüntülənə bilər.
-
Öd yolu törəmələri: Erkən diaqnoz və mərhələ müəyyən edilməsi məqsədilə istifadə edilə bilər.
Mədə və Yemək Borusu Xəstəlikləri
-
Mədə törəmələri: Törəmənin mədə divarındakı dərinliyi və ətraf toxumalara yayılması dəyərləndirilə bilər.
-
Yemək borusu xərçəngi: Erkən mərhələ müəyyən etmə və müalicə planlamasında rol oynayır.
Limfa Düyünü Dəyərləndirməsi
-
Qarın və döş boşluğundakı limfa düyünü böyümələri EUS ilə incələnə bilər.
-
Lazım olduqda eyni seansda incə iynə aspirasyonu ilə biopsi alınaraq diaqnoz təsdiqlənə bilər.
Xərçəng Mərhələ Müəyyən Edilməsi
-
Mədə, pankreas, yemək borusu, kolon xərçəngi və rektum xərçənglərində törəmənin ətraf toxumalara və ya limfa düyünlərinə yayılma vəziyyəti ətraflı olaraq müəyyən edilə bilər.
Endosonoqrafiya Necə Edilir?
Endosonoqrafiya, həm üst həm də alt həzm sistemində tətbiq edilə bilər. Xəstə, orta hesabla 30 dəqiqə davam edən bu prosedur zamanı ağrıkəsici və yuxu verici dərmanlar alır. Ayaqüstə müalicə kateqoriyasında yer alan,
EUS proseduru, ayaqüstü müalicə prosedürü ilə həyata keçirilir. Müdaxilə sonrasında bir neçə saat müşahidə altında tutulan xəstə daha sonra evə buraxılır və normal günlük rutinlərinə davam edə bilər.
Tez-tez Verilən Suallar
Endosonoqrafiya edilərkən ağrı hiss edilir mi?
Endosonoqrafiya, sedasyon və ya yüngül anestezi altında edildiyi üçün prosedur zamanı ağrı və ya acı hiss olunmaz. Prosedur sonrasında boğazda yüngül qıcıqlanma və ya udma çətinliyi görülə bilər, lakin bu vəziyyət qısa müddətdə düzəlir.
Endosonoqrafiya öncəsində necə qidalanmaq lazımdır?
Prosedurdan 6-8 saat öncəsindən ac olunmalıdır və istifadə edilən dərmanlar haqqında həkimə məlumat verilməlidir. Qan sulandırıcı dərman istifadə edən xəstələrin, həkim tövsiyəsi doğrultusunda dərmana ara verməsi gərəkə bilər.
Endosonoqrafiya komplikasiya yarada bilər mi?
Endosonoqrafiya təhlükəsiz bir üsuldur və komplikasiya riski düşüktür. Nadir hallarda boğaz qıcıqlanması və udma çətinliyi görülə bilər; bu vəziyyətlər ümumiyyətlə qısa müddət içində düzəlir.
Endosonoqrafiya hansı xəstəliklərin diaqnozunda üstünlük verilir?
Pankreas, öd yolları, mədə, yemək borusu, öd kisəsi və limfa düyünləri kimi bölgələrdəki kütlələr, kisələr və törəmələrin dəyərləndirilməsində istifadə edilir. Eyni zamanda xərçəng mərhələ müəyyən edilməsi və biopsi yönləndirilməsi kimi diaqnostik məqsədlərlə də tətbiq edilə bilər.