Cərrahi tətbiqlərdə, xəstələrin təhlükəsizliyi və əməliyyatdan sonra sağalma prosesinin daha komfortlu olması əsas hədəflər arasında yer alır. Bu istiqamətdə inkişaf etdirilən üsullardan biri olan laparoskopiya, bir çox xəstəliyin diaqnoz və müalicəsində istifadə olunan müasir bir cərrahi texnikadır. Qapalı cərrahi üsulu olaraq da bilinən laparoskopiya, qarın içi orqanların qiymətləndirilməsində geniş şəkildə tercih edilən metoddur.
Laparoskopiya Nədir?
Laparoskopiya, qarın boşluğu və çanaq bölgəsinə böyük cərrahi kəsiklər açılmadan çatışmağı təmin edən müasir bir cərrahi üsuldur. Minimal invaziv cərrahi olaraq da tanımlanan bu texnika, laparoskop adlanan xüsusi bir kamera sistemi və köməkçi cərrahi alətlər istifadə edilərək həyata keçirilə bilər.
Laparoskop, ucunda yüksək təsvirli kamera və işıq mənbəyi olan ince bir borudur. Bu kamera vasitəsilə əldə olunan görüntülər bir monitora ötürülür və cərrah, qarın içi orqanları ətraflı şəkildə dəyərləndirərək əməliyyatı bu görüntülər əsasında həyata keçirir. Kamera sisteminə əlavə olaraq, qarın bölgəsinə yerləşdirilən ince cərrahi alətlər vasitəsilə lazımi diaqnostika və müalicəyə yönəlik proseslər həyata keçirilə bilər.
Açıq cərrahi üsullarda qarın içinin net olaraq görüntülənə biləməsi üçün daha geniş kəsiklər lazım olabilərkən laparoskopiya tətbiqlərində bir neçə kiçik kəsik yetərli olur. Bu kəsiklər adətən 1–1,5 sm boyutlarındadır.
Laparoskopiya Niyə Edilir?
Laparoskopiya, qarın içi və çanaq bölgəsinə aid bəzi xəstəliklərin diaqnozunun dəqiqləşdirilməsi və müalicə edilməsi məqsədilə tətbiq edilə bilən bir cərrahi üsuldur. Bu üsul, görüntüləmə metodları ilə yetərli məlumat əldə edilməyən hallarda birbaşa müşahidə imkanı təqdim etməsi səbəbilə tercih edilə bilər.
Bəzi xəstələrdə şikayətlərin səbəbi edilən müayinələrə rəğmən dəqiq olaraq müəyyənləşdirilməyə bilər. Bu kimi hallarda laparoskopiya, qarın içi orqanların ətraflı şəkildə dəyərləndirilməsinə imkan tanıyarak diaqnoz prosesinə kömək edə bilər. Eyni zamanda müəyyən edilən problemə yönəlik cərrahi müdaxilənin, eyni proses zamanı həyata keçirilməsi mümkün ola bilər.
Laparoskopiya, yalnız müalicə məqsədilə deyil, xəstəliyin yayılması, orqanların vəziyyəti və cərrahi planlamanın dəqiqləşdirilməsi üçün də tətbiq edilə bilər.
Laparoskopiya Hansı Xəstəliklərdə İstifadə Olunur?
Laparoskopiya, qarın boşluğu və çanaq bölgəsini maraqlandıran bəzi xəstəliklərin diaqnoz və müalicə prosesində istifadə edilən cərrahi bir üsuldur. Hansı xəstəliklərdə tətbiq edilə biləcəyi, xəstənin klinik vəziyyəti və aparılan tibbi dəyərləndirmələrə görə müəyyən edilə bilər.
Laparoskopiya; ginekoloji xəstəliklər başda olmaq üzrə həzm sistemi və bəzi qarın içi orqanlara aid rahatsızlıklarda istifadə edilə bilər.
- Ginekoloji Xəstəliklərdə Laparoskopiyanın İstifadəsi
Laparoskopiya, qadın reproduktiv sistemini maraqlandıran bəzi xəstəliklərin diaqnoz və müalicəsində geniş şəkildə istifadə edilən üsullardan biridir. Endometriozis (çikolata kisti), yumurtalıq kistləri, uşaqlıq miyomları və xarici hamiləlik kimi hallarda laparoskopik dəyərləndirmə edilə bilər.
- Həzm Sistemi və Qarın İçi Orqanlarda İstifadəsi
Laparoskopiya, öd kisəsi xəstəlikləri başda olmaq üzrə bəzi bağırsaq xəstəliklərinin dəyərləndirilməsi və cərrahi müalicəsində də istifadə edilə bilər. Bunun yanında qaraciyər və digər qarın içi orqanlara yönəlik bəzi diaqnostik və müalicəvi girişimlərdə laparoskopik metodlar tercih edilə bilər.
Laparoskopiya Necə Edilir?
Laparoskopiya prosesi, xəstənin ümumi sağlamlıq durumu və planlanan cərrahi əməliyyata görə müəyyən edilən şərait altında həyata keçirilir. Prosedur öncəsi xəstənin ətraflı tibbi dəyərləndirməsi aparılır və lazımi müayinələr tamamlanır. Bu proses, tətbiq ediləcək üsulun xəstə üçün uyğunluğunun müəyyən edilməsi baxımından əhəmiyyətlidir.
Laparoskopiya adətən ümumi anesteziya altında tətbiq edilir. Anesteziya təmin olunduqdan sonra, qarın bölgəsinə bir neçə kiçik cərrahi kəsik açılır. Bu kəsiklər vasitəsilə laparoskop adlanan kamera sistemi və köməkçi cərrahi alətlər qarın içəriyə yerləşdirilir.
Kamera sistemi sayəsində qarın içi orqanlar yüksək təsvirli şəkildə görüntülənir və bu görüntülər bir monitora yansıtılır. Cərrah, prosesi bu görüntülər əsasında izləyərək planlanan diaqnoz və müalicəyə yönəlik cərrahi müdaxiləni həyata keçirir.
Cərrahi proses tamamlandıqdan sonra istifadə olunan cərrahi alətlər çıxarılır və açılan kiçik kəsiklər uyğun şəkildə bağlanır. Laparoskopiyanın müddəti, aparılan prosesin həcminə və xəstəliyin xarakterinə bağlı olaraq dəyişə bilər.
Laparoskopiyadan Sonra Sağalma Prosesi Necədir?
Laparoskopiyadan sonra sağalma prosesi, aparılan cərrahi prosesin həcminə, xəstənin ümumi sağlamlıq durumuna və şəxsi xüsusiyyətlərinə görə fərqlilik göstərə bilər. Bu səbəbdən hər xəstə üçün sağalma prosesi eyni şəkildə irəliləməyə bilər.
Prosedurdan sonra xəstələrdə ilk günlərdə yüngül dərəcədə ağrı, qarın bölgəsində gərginlik və şişkinlik hissi görülə bilər. Bəzi xəstələrdə çiyin bölgəsində ağrı hissi olması da mümkündür. Bu hallar keçicidir və cərrahi proses sonrası prosesin təbii bir hissəsi olaraq dəyərləndirilir.
Sağalma prosesində, əməliyyat bölgəsindəki kəsiklərin baxımı, fiziki fəaliyyətlərin tədricən artırılması və nəzarət müayinələrinin əksildilməməsi əhəmiyyətlidir. Xəstələrə xüsusi olaraq verilən tibbi təkliflərə uyulması, prosesin sağlam şəkildə irəliləməsinə kömək edə bilər.
Tez-Tez Soruşulan Suallar
Ginekoloji laparoskopiya nədir?
Ginekoloji laparoskopiya, qadın reproduktiv orqanlarını maraqlandıran xəstəliklərin dəyərləndirilməsi və müalicəsində istifadə olunan laparoskopik cərrahi tətbiqləri ifadə edir. Uşaqlıq, yumurtalıqlar və fallop boruları istiqamətində proseslər bu baxımdan ele alına bilər.
Laparoskopiya ilə açıq əməliyyat arasında fərq nədir?
Laparoskopiya, kiçik kəsiklərlə edilən qapalı bir cərrahi üsul ikən, açıq əməliyyatlarda daha geniş bir kəsik tətbiq edilə bilər. Hansı üsulun tercih ediləcəyi, xəstəliyin xüsusiyyətlərinə və tibbi qiymətləndirməyə görə müəyyən edilir.
Laparoskopiya hər xəstəyə tətbiq edilə bilərmi?
Laparoskopiya hər xəstə üçün uyğun olmaya bilər. Xəstənin ümumi sağlamlıq durumu, daha əvvəl keçirilmiş əməliyyatlar və müşayiət edən xəstəliklər üsulun tətbiq ediləbilənliyini təsir edə bilər. Uyğunluq, mütəxəssis həkim tərəfindən aparılan dəyərləndirmə nəticəsində müəyyən edilir.
Laparoskopiyadan sonra iz qalırmı?
Laparoskopiya zamanı açılan kəsiklər adətən kiçik ölçülüdür. Buna görə əməliyyat sonrası meydana gələcək izlərin görünüşü şəxsdən şəxsə dəyişməkdə olsa da, adətən məhdud səviyyədədir.
