Bu günün texnologiya çağında, cib telefonları və digər mobil cihazlar həyatımızın ayrılmaz bir hissəsinə çevrilib. Texnoloji alətlərin nəzarətsiz istifadəsi onurğa sağlamlığı üzərində mənfi təsirlər göstərə bilər. Xüsusilə uzun müddət ekran qarşısında keçirilən zaman bədənin təbii duruşunu pozaraq əzələ-skelet sistemi üzərində mənfi təsirlər yarada bilər. Texno (Cib) boyun xəstəliyi müasir dövrün yaygın sağlamlıq problemlərindən biri olaraq təsvir edilir. Boyun əzələlərinin zorlanması, onurğa sağlamlığının pozulması və duruş pozuntuları ilə özünü göstərən bu vəziyyət erkən tədbir görülmədiyi halda daimi zədələrə səbəb ola bilər.
Texno boyun xəstəliyi, müasir dövrdə tez-tez istifadə edilən texnoloji vasitələrin təsiri ilə ortaya çıxan bir əzələ-skelet sistemi narahatlığıdır. Bu hal durğunluq pozuntusuna bağlı olaraq meydana gəlir. Kompüter, ağıllı telefon və planşet kimi cihazları uzun müddət istifadə etmək boyun əzələlərində gərilmə, ağrı və tutulmaya səbəb ola bilər. Bu vəziyyət zamanla boyun bölgəsində xroniki ağrılara yol aça bilər.
Boyun, başın təbii olaraq daşınması üçün qurulmuş bir strukturdur və 4-5 kiloqram ağırlığındaki başı dəstəkləyir. Baş öne əyildikcə bu yükün 20-25 kilograma qədər çıxa biləcəyi məlumdur. Bu pozisiyada uzun müddət qalmaq bədəndə struktur problemlerinə yol aça bilər.
Texno boyun xəstəliyinin səbəbləri arasında uzun müddətli kompüter istifadəsi, yanlış oturma pozisiyası, həddən artıq cib telefonu istifadəsi və yetərsiz boyun məşqləri kimi faktorlar mövcuddur. Bu amillər zamanla boyun əzələlərini və onurğanı mənfi yöndə təsir edərək texnologiya bağlı boyun ağrısı sindromuna yol aça bilər.
Uzun müddətli telefon/planşet istifadəsi: Saatlarla ekran qarşısında qalmaq.
Yanlış duruş pozisiyaları: Ekrana əyilərək və ya çox yaxından baxmaq.
Hərəkətsizlik: Müntəzəm məşq edilməməsi, əzələlərin zəif qalması.
Erqonomi çatışmazlığı: Uyğunsuz oturma düzeni, masa və oturacaq istifadəsi. Yatış zamanı baş və boyun pozisiyasının yanlış olması da təsirlidir.
Cib boyun xəstəliyi yalnız böyükləri deyil, uşaqları da təsir edə bilər. Kiçik yaşda ortaya çıxan boyun problemləri gələcəkdə daimi bir vəziyyətə çevrilə bilər.
Texno boyun əlamətləri arasında tez-tez baş ağrısı, boyun ağrısı, çiyin ağrısı, əllərdə sancı və ya uyuşma, bel ağrısı və göz yorğunluğu yer ala bilər. Bu kimi problemlərin qarşısını almaq üçün müntəzəm fasilələr vermək, erqonomik iş rejiminə diqqət yetirmək və fiziki məşqlər etmək tövsiyə olunur.
Boyun, çiyin və kürək bölgəsində ağrı
Baş ağrısı və diqqət cəmləməsi çətinliyi
Onurğa əyriliyi və yuxarı əyilmə meyli
Qollarda və əllərdə uyuşma, sancı hissi
Əzələlərdə gərginlik, yorğunluq və hərəkət məhdudluğu
Duruş pozuntusu
Göz yorğunluğu və diqqət cəmləmədə çətinlik yaşama
Duruş pozuntuları texno boyun sindromunun nəticələrindən biridir. Uzun müddət öne əyik şəkildə ekran istifadəsi onurğanın təbii əyrisini pozaraq üst əyilmə, boyun düzləşməsi və hətta skolioz kimi problemlərə şərait yarada bilər. Uşaq və gənclərdə inkişaf çağında ortaya çıxması isə qalıcı onurğa pozuntuları riskini artırır.
Cib boyun müalicəsi istirahət, fiziki terapiya, ağrı kəsicilər və əzələ gevşeticilərinin istifadəsini əhatə edir. Məşqlər, duruş düzəlişləri və erqonomik dəyişikliklər də müalicə müddətində önəmli rol oynayır. Müalicə planı xəstənin əlamətlərinə və şiddətinə görə fərdi olaraq təyin edilə bilər.
Erkən dövrdə fark edilərək tedbir alındığı zaman düzələ bilər. Ancaq laqeyd edilərsə xronik hal alaraq qalıcı duruş pozuntularına yol aça bilər.
Bəli. Erkən yaşlarda həddindən artıq telefon və planşet istifadəsi uşaqların onurğa inkişafını mənfi təsir edərək cib boyun sindromuna səbəb ola bilər.
Boyun dartma, çiyin açma, kürək əzələlərini gücləndirmə məşqləri və duruş düzəltici hərəkətlər olduqça faydalıdır. Şəxslərin məşqləri müntəzəm tətbiq etmələri tövsiyə olunur.
Müalicə edilməyən cib boyun, xronik ağrıya, onurğa əyriliklərinə, boyun yırtığına və həyat keyfiyyətində əhəmiyyətli azalmaya yol aça bilər.